%0 Journal Article %T بررسی وضعیت فسفر خاک در اراضی کشاورزی پارس‌آباد مغان %J پژوهش های خاک %I موسسه تحقیقات خاک و آب %Z 2228-7124 %A پسندیده, محمد %A ملکوتی, محمد‌جعفر %A محمداسماعیل, زهرا %A شهبازی, کریم %D 2018 %\ 11/22/2018 %V 32 %N 3 %P 361-372 %! بررسی وضعیت فسفر خاک در اراضی کشاورزی پارس‌آباد مغان %K شاخص عملکرد محیط زیستی %K انباشتگی فسفر %K همبستگی مکانی %R 10.22092/ijsr.2018.117825 %X مصرف کودهای فسفاتی در خاک­های آهکی با مشکلاتی روبرو است زیرا  فقط 10 تا 25 درصد از کودهای فسفاتی اضافه­شده به خاک، برای گیاه قابل­جذب بوده و بقیه آن (75 تا90 درصد) در خاک به صورت فسفات­کلسیم رسوب می­کند. تحقیقات نشان داده است که در مناطقی که به مدت طولانی کود فسفاتی مصرف شده است، در اثر تجمع فسفر یک­سری مشکلات محیط زیستی،از جمله کاهش کیفیت آب­های سطحی، پدید آمده است. به نظر می­رسد در برخی از مناطق ایران از جمله پارس­آباد مغان که قطب کشاورزی بوده و از آب­های سطحی به عنوان آب شرب ساکنین آن منطقه استفاده می­شود، بررسی وضعیت این عنصر در خاک به وسیله شاخص­های عملکرد محیط زیستی ضروری باشد. به همین منظور این آزمایش در سال زراعی 1395 انجام شد. ابتدا برای محدوده­های زراعی تحت کشت آبی، یک شبکه نمونه­برداری به فواصل 3×3 کیلومتر رسم گردید. به کمک دستگاه GPS از نقاط مورد نظر نمونه­برداری از خاک سطحی انجام شد. در تمام نمونه خاک­ها، بافت خاک، کربن آلی، اسیدیته، درصد آهک معادل، فسفرکل و فسفر قابل­جذب اندازه­گیری شد. در 90 مزرعه مورد مطالعه، شاخص عملکرد محیط­زیستی فسفر با استفاده از فرمول و روش ارائه­شده توسط بال­استر و همکاران (2014) تخمین زده­شد. سپس با استفاده از نرم­افزارهایSPSS  و GS+ نیم­تغیرنمای تجربی برای متغیرهای فسفرکل، فسفر قابل­جذب و شاخص محیط زیستی، رسم و همبستگی مکانی آنها بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد که دراین منطقه مقدار فسفرقابل­جذب خاک­ها از 7 تا 40 میلی­گرم بر کیلوگرم و فسفرکل خاک­ها از 718 تا 2315 میلی­گرم بر کیلوگرم متغیر است. حداقل، حداکثر و میانگین شاخص محیط زیستی به ترتیب 40، 72 و 55 بود و بیان­گر آنست که تقریبا تمام مزارع  این منطقه در ریسک­پذیری متوسطی قرار دارد. در خاک­هایی با فسفرکل کمتر از 1200 میلی­گرم برکیلوگرم، با افزایش فسفر خاک، شاخص عملکرد محیط زیستی فسفر تدریجاً افزایش پیدا کرده و بعد از آن، روند افزایش شدیدتر می­شود.  %U https://srjournal.areeo.ac.ir/article_117825_2e606d2789113a56b375ad018f3e1ac6.pdf