موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
تأثیر کود سبز خلر و ماشک بر برخی ویژگیهای خاک و عملکرد سیب زمینی و گندم
607
616
FA
جواد
لامعی هروانی
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
محمد
اسماعیلی آفتابدری
کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
10.22092/ijsr.2015.100850
<span lang="FA" dir="RTL">جهت بررسی امکان کشت گیاهان خلر و ماشک بعد از برداشت گندم و هم چنین تاثیر کود سبز حاصل از این گیاهان بر</span><span lang="FA" dir="RTL">عملکرد سیب</span><span></span><span lang="FA" dir="RTL">زمینی و گندم در چرخه تناوب زراعی، این تحقیق به مدت چهار سال زراعی (1388 </span><span lang="FA" dir="RTL">–</span><span lang="FA" dir="RTL"> 1384) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی خیرآباد زنجان اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل حذف و افزودن کود سبز خلر و ماشک و هم چنین افزودن کود سبز ناشی از رویش گندم ریزشی</span><span lang="FA" dir="RTL">(شاهد) در خاک بودند. در نتایج حاصل از هر دو دوره توالی کشت، بین تیمارهای آزمایش از نظر عملکرد علوفه خشک و میزان تجمع نیتروژن در بافت اندام</span><span></span><span lang="FA" dir="RTL">های هوایی، تفاوت در سطح احتمال یک درصد معنی</span><span></span><span lang="FA" dir="RTL">دار بود. کمترین مقادیر علوفه خشک (95/1-63/1 تن در هکتار) و تجمع نیتروژن (22/21-67/17کیلوگرم در هکتار) از تیمار شاهد حاصل شد. بین دو گیاه خلر و ماشک از نظر تولید علوفه خشک، تفاوت معنی</span><span></span><span lang="FA" dir="RTL">دار نبود. در نتایج تجزیه مرکب ، تأثیر تیمارها بر میانگین عملکرد سیبزمینی، عملکرد بیولوزیک و عملکرد دانه گندم معنیدار بود. بیشترین مقادیر این صفات از تیمارهای افزودن کود سبز خلر و ماشک حاصل شدند. در تیمار افزودن کود سبز ماشک، میانگین عملکرد سیبزمینی (47/38 تن در هکتار)، عملکرد دانه گندم (71/3 تن در هکتار)، میانگین وزن - قطر خاکدانهها (46/1) و کربن آلی خاک (77/0 درصد) بیشتر از بقیه تیمارها بود. نتایج این تحقیق موفقیت کشت گیاهان خلر و ماشک در شرایط آیش تابستانی و تأثیر مثبت افزودن کودسبز ناشی از این گیاهان را به خاک، در بهبود عملکرد سیبزمینی، گندم و برخی ویژگیهای خاک نشان داد </span>
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100850.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100850_2f48084fd288aee814d02d126c9125e2.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
بررسی اثرات فسفر و روی بر ترکیب شیمیایی برگ و وزن مغز گردو
617
624
FA
ناصر
برومند
استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه جیرفت
مجتبی
مقبلی
دانشجوی دکتری علوم خاک دانشگاه تربیت مدرس
10.22092/ijsr.2015.100851
<span lang="FA" dir="RTL">گردو درختی است که کشت و عمل آوری آن با اهداف چند منظوره صورت می</span><span></span><span lang="FA" dir="RTL">گیرد لذا از نظر اقتصادی بسیار با اهمیت است. افزایش کمیت و کیفیت محصول به منظور دستیابی بازارهای جهانی جزء اهداف مهم اصلاح گردو است که نیازمند برنامه ریزی طولانی و بنیادی است در این میان فسفر و روی از جمله عناصر مهم در تغذیه گردو بوده و نقش این دو عنصر کاملاً برجسته است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی با سه سطح فسفر (صفر، 150 و 300 کیلوگرم </span><span>P<sub>2</sub>O<sub>5</sub></span><span dir="RTL"> <span lang="FA">در هکتار) و سه سطح روی (صفر، 15 و 30 کیلوگرم </span></span><span>Zn</span><span dir="RTL"> <span lang="FA">در هکتار) در چهار تکرار انجام شد. افزایش مصرف فسفر اثر معنیداری بر افزایش غلظت فسفر و آهن در برگ داشت. کاربرد فسفر در سطح 150 کیلوگرم در هکتار سبب افزایش معنی دار غلظت مس در برگ گردید، اما کاربرد سطح بیشتر فسفر آن را کاهش داد. همچنین کاربرد روی سبب افزایش غلظت روی در برگ شد ولی غلظت فسفر را به طور معنی داری در برگ کاهش داد. نتایج نشان داد افزایش فسفر مصرفی در سطح 150 کیلوگرم در هکتار سبب افزایش معنیدار وزن خشک مغز گردید، اما کاربرد سطح بیشتر فسفر آن را کاهش داد.</span></span>
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100851.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100851_78f4fe0496bdb13eccce1ddf52805acf.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
تجمع افتراقی عناصر غذایی، عوامل بیوشیمیایی و محتوی رنگدانههای فتوسنتزی در برگ نهالهای بادام [Prunus dulcis D. Webb] در شرایط تنش شوری
625
634
FA
ابوالفضل
رنجبرفردوئی
دانشیار دانشگاه کاشان
رضا
دهقانی بیدگلی
استادیار دانشگاه کاشان
10.22092/ijsr.2015.100852
<span lang="FA" dir="RTL">شوری یکی از تنشهای اصلی محیطی است که اثر بازدارنده بر متابولیزم و رشد گیاهان دارد. تنش شوری فیزیولوژی گیاه را در سطوح کلی و سلولی، از طریق ایجاد تنش ناشی از افزایش فشار اسمزی و بر هم زدن تعادل یونی، تحت تأثیر قرار میدهد. در ایران مناطق پرورش بادام به نواحی خشک و عمدتاً به کشتهای آبی محدود میشوند. در این مناطق، خشکیهای مزمن با گرمای زیاد و بارش کم همراه است که این وضعیت سبب اتلاف آب از گیاه (افزایش تنفس) و تجمع املاح در خاک میگردد. بدین منظور و جهت ارزیابی پاسخ فیزیو- بیوشیمیایی گیاه بادام (</span><span>(<em>Prunus dulcis</em> .Webb</span><span lang="FA" dir="RTL"> به شوری این آزمایش اجرا گردید. نهالهای یک سالهی بادام، رقم مامایی، تحت تیمارهای مختلف شوری آب آبیاری (با هدایت الکتریکی 3، 5، 7 و 10 دسی زیمنس بر متر) قرار گرفت. در این آزمایش، رنگدانههای فتوسنتزی شامل کلروفیلهای </span><em><span>a</span></em><span lang="FA" dir="RTL"> و </span><em><span>b</span></em><span lang="FA" dir="RTL">، مجموع </span><span>(<em>a</em>+<em>b</em>)</span><span lang="FA" dir="RTL">، نسبت </span><span>(<em>a</em>/<em>b</em>)</span><span lang="FA" dir="RTL"> و شاخص پایداری آنها </span><span>(CSI)</span><span lang="FA" dir="RTL"> مورد ارزیابی قرار گرفت. محتوای عناصر غذایی شامل یونهای سدیم، پتاسیم، منیزیم و کلسیم و همچنین پارامترهای بیوشیمیایی شاخص از جمله قندهای محلول (کل)، پرولین، اسیدهای آمینه آزاد و محتوی پروتیین کل اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد علاوه بر وجود رابطهی مستقیم و منفی بین افزایش میزان شوری و بیشتر پارامترهای مربوط به رنگدانههای فتوسنتزی، یک فرایند رقابتی بین یونهای سدیم و کلر با یون های پتاسیم و کلسیم برقرار است. افزایش شوری آب آبیاری سبب تجمع معنیدار قندهای محلول، پرولین و اسیدهای آمینه آزاد و کاهش تراکم پروتیین گردید. در این آزمایش نهالهای بادام (رقم مامایی) شوری آب آبیاری را تا 3 دسیزیمنس بر متر، بدون نشان دادن تغییرات اساسی در پارامترهای فیزیوبیوشیمیایی، تحمل کردند.</span>
Iran
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100852.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100852_f77e9354ce182c7da4e90783da0d907b.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
اثرات غلظت کادمیوم در آب آبیاری بر عملکرد و برخی صفات رشدی و مرفولوژیکی گیاه فلفل (capsicum. Frutescens)
636
646
FA
لیلا
شکاری
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز
محمدمجتبی
کامل منش
استادیار گروه ژنتیک و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز ، ایران
فرشاد
صادقی
استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران
10.22092/ijsr.2015.100853
کادمیوم یک عنصر سنگین و بسیار سمی میباشد که جزء مهمترین آلایندههای محیطی و صنعتی طبقهبندی شده و در بین عناصر سنگین به دلیل تحرک بالا، حلالیت زیاد و سمیت بیش از حد، مورد توجه خاص قرار گرفته است. به منظور بررسی اثر سمیت کادمیوم بر گیاه فلفل، آزمایشی گلخانهای شامل سه سطح کادمیوم (صفر، 25/0 و 5/0 میلی مولار به صورت کلرید کادمیوم) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که مصرف کادمیوم اثر منفی بر روی عملکرد و برخی شاخصهای مرفولوژیکی گیاه فلفل داشت، به طوری که افزودن 5/0 میلیمولار کادمیوم باعث کاهش معنیدار (0.05 >p) در حجم ریشه، طول ریشه، تعداد برگ، وزنتر و خشک اندام هوایی، وزنتر ریشه، تعداد میوه و وزن خشک میوه به ترتیب به میزان 8/45، 2/12، 48/18، 38، 3/15، 7/20 ،32/55، 08/34 درصد، نسبت به تیمار شاهد گردید. تعیین محتوای رنگیزههای فتوسنتزی نیز نشان داد که افزایش سطوح کادمیوم بر میزان رنگیزههای کلروفیلی مؤثر بوده به نحوی که در تیمار 5/0 میلی مولار کادمیوم باعث کاهش معنیدار (0.05>p) کلروفیلa ، b و کلروفیل کل به میزان 5/26، 7/34، 19/18 درصد نسبت به تیمار شاهد گردید. همچنین نتایج تجزیه واریانس کاهش معنیدار محتوای نسبی آب بافت گیاه تحت تأثیر سمیت کادمیوم را نشان داد به طوری که این شاخص به میزان 5/14 درصد نسبت به تیمار شاهد کاهش یافت ولی بین دو سطح تیمار کادمیوم اختلاف معنیداری مشاهده نشد (0.05 >p). با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر، در کل سمیت کادمیوم باعث آسیب به ساختار گیاه، تأثیر منفی بر فرایندهای فیزیولوژیکی گیاه و همچنین کاهش عملکرد میوه در هر بوته شد ولی برای تعیین دقیق تر تأثیرکادمیوم بر رشد و عملکرد گیاه اندازهگیری میزان این عنصر در بافت میوه در تحقیقات بعدی پیشنهاد میگردد.
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100853.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100853_01a50c42d8a918866cd1d0e331b7643e.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
بررسی اثر کود فسفات آمونیوم بر آبشویی ارسنیک در خاکهای آهکی با استفاده از ستونهای خاک
647
658
FA
فوزیه
بیگ محمدی
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
بابک
سوری
عضو هیئت علمی گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
هدیه
بدخشان
عضو هیئت علمی گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
10.22092/ijsr.2015.100854
<span lang="FA" dir="RTL">حضور فلز سنگین ارسنیک ناشی از تشکیلات زمینشناسی در منابع آب و خاک دشت قروه بهعنوان قطب کشاورزی استان کردستان در غرب ایران، محصولات کشاورزی تولیدی در این منطقه را بیش از پیش در معرض آلودگی قرار داده است. با توجه به آنکه ارسنات بعنوان فراوانترین فرم ارسنیک در محیط خاک با آنیون فسفات رقابت میکند از اینرو استفاده از کود فسفات آمونیوم در اراضی کشاورزی این منطقه نیاز به مطالعه دقیق با استفاده از ستونهای خاک دارد. به همین منظور چهار ستون خاک با استفاده از نمونه خاک آلوده تهیه شده از این منطقه ساخته شدند. بطوریکه دو ستون شاهد با استفاده از آب دو بار تقطیر و دو ستون دیگر با استفاده از آب مقطر محتوی کود فسفات آمونیوم به مدت شش ماه بطور هفتگی تحت آبشویی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین مقدار ارسنیک شسته شده از ستونهای شاهد و کود اختلاف آماری معنیداری وجود ندارد (05/0</span><span>P></span><span lang="FA" dir="RTL">). در پایان دوره شش ماهه آبشویی همچنین هفت نمونه خاک نیز از امتداد هر ستون با فواصل </span><span>cm</span><span lang="FA" dir="RTL">10برداشت شد و مورد تجزیه قرار گرفت. به استناد نتایج بهدست آمده مقدار ارسنیک در سطح ستونهای کود کمتر از ستونهای شاهد بود. ضمن آنکه بین مقدار ارسنیک موجود در اعماق مختلف ستونهای شاهد و کود اختلاف آماری معنیداری مشاهده شد (01/0</span><span>p<</span><span lang="FA" dir="RTL">). بدین ترتیب میتوان نتیجه گرفت که فسفات اضافه شده به ستونهای کود جایگزین ارسنیک موجود در سطح خاک شده و حرکت آن به اعماقی که محل فعالیت گستردهتر ریشه گیاهان زراعی میباشد را در پی داشته است.</span>
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100854.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100854_35e740fbe46a4c78c8334682e06a07ac.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
تأثیر نوع و مدیریتهای مختلف بقایای گیاهی بر برخی ویژگیهای فیزیکی و نفوذ آب در خاک
659
671
FA
مراد
میرزایی
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
مجید
محمودآبادی
دانشیار گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان
10.22092/ijsr.2015.100855
بهبود ویژگیهای خاک در راستای دستیابی به کشاورزی پایدار، مستلزم مدیریت صحیح بقایای گیاهی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر نوع و مدیریتهای مختلف بقایای گیاهی بر برخی ویژگیهای فیزیکی خاک در قالب آزمایش مزرعهای بهصورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. عامل اول نوع بقایا شامل کاه و کلش جو و بقایای یونجه و عامل دوم مدیریتهای مختلف شامل 1) مخلوط یک درصد بقایا با خاک، 2) مخلوط نیم درصد بقایا با خاک، 3) سوزاندن بقایا، 4) باقیگذاشتن بقایا در سطح و 5) عدم کاربرد بقایا (شاهد) بود. نتایج نشان داد که نوع و مدیریت بقایای گیاهی، تأثیر معنیداری بر ویژگیهای مورد مطالعه داشت. تیمار مخلوط یک درصد بقایای جو باعث بیشترین افزایش کربن آلی (70 درصد)، تخلخل کل (23 درصد) و نفوذپذیری نهایی (82 درصد) و بیشترین کاهش چگالی ظاهری (40 درصد) نسبت به تیمار شاهد شد. در مقابل، تیمار سوزاندن بقایای یونجه بهترتیب با 200، 5/29 و 30 درصد، بیشترین کاهش در میزان کربن آلی، تخلخل و نفوذپذیری نهایی نسبت به تیمار شاهد و بیشترین افزایش در چگالی ظاهری (5/5 درصد) را نشان داد. بهعلاوه، تیمارهای مخلوط نیم درصد و گذاشتن سطحی آنها نیز باعث بهبود معنیدار ویژگیهای مورد مطالعه نسبت به شاهد شد. بیشترین و کمترین شدت نفوذ نهایی آب در خاک در تیمارهای مخلوط یک درصد بقایای جو و سوزاندن بقایای یونجه بهترتیب با 6/48 و 6/4 میلیمتر در ساعت مشاهده شد. در مجموع، اولویتبندی مدیریت بقایا از نظر بهبود ویژگیهای مورد مطالعه بهصورت: سوزاندن بقایا< شاهد< کاربرد سطحی بقایا< مخلوط نیم درصد بقایا< مخلوط یک درصد بقایا، تعیین شد.
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100855.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100855_3309f0ec1bf231c0ed02232f0549ea19.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
تحلیل مالتیفرکتالی بودن توزیع اندازه ذرات خاک و تأثیر پوستههای زیستی بر آن
673
687
FA
جلیـل
کاکه
دانشآموخته کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران
علیاصغر
ذوالفقاری
استادیار گروه مناطق خشک دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
منوچهر
گرجی
دانشیار گروه مهندسی علوم خاک- پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
10.22092/ijsr.2015.100856
توزیع اندازه ذرات خاک، یکی از خصوصیات فیزیکی مهم خاک است که بسیاری از خصوصیات شیمایی، فیزیکی و زیستی آن را تحت تأثیر قرار میدهد. علاوه بر خصوصیاتی مانند نفوذپذیری خاک، تغییر کاربری اراضی و فرسایش خاک، پوستههای زیستی نیز سبب تغییر توزیع اندازه ذرات خاکها میشوند اگرچه ممکن است که سبب تغییر در کلاس بافتی خاک نشوند. اندازهگیری و تحلیل مالتی فرکتال یکی از ابزارهای مهم در توصیف توزیع اندازه ذرات خاک میباشد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر پوستههای زیستی بر پارامترهای مالتیفرکتالی توزیع اندازه ذرات خاکهای مورد مطالعه انجام شد. در این مطالعه نمونهبرداری از چهار ناحیه خاکهای دارای و بدون پوسته زیستی و از دو عمق 5-0 و 15-5 سانتیمتری مراتع قرهقیر واقع در شمال شهرستان آققلا، در استان گلستان انجام شد. توزیع اندازه ذرات 16 خاک مورد مطالعه با استفاده از روش هیدرومتر تعیین شد. مقایسه منحنیهای توان جرم ( ) و خط تکفرکتالی شبیه سازی شده نشان داد که توزیع اندازه ذرات خاکهای مورد مطالعه دارای رفتار مالتیفرکتالی میباشد. در تمامی خاکهای مورد مطالعه تغییرات ابعاد فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاکها در مقادیر مختلف گشتاور (q) دارای روند سیگموئیدی بود. در این مطالعه همبستگی مثبت و معنیداری (در سطح 1 درصد) بین ابعاد فرکتال D<sub>0.5</sub> (بعد فرکتال در q=0.5)، D<sub>1</sub> (بعد فرکتال در q=1)، D<sub>1.5</sub> (بعد فرکتال در q=1.5)، D<sub>2</sub> (بعد فرکتال در q=2) و D<sub>2.5</sub> (بعد فرکتال در q=2.5) با درصد رس مشاهده شد در حالی که همبستگی بین درصد شن و این ابعاد منفی و در سطح 1 درصد معنیدار بود. شاخص (D<sub>0</sub>-D<sub>2</sub>) برای بررسی درجه مالتی فرکتالی توزیع اندازه ذرات خاکها استفاده شد. بیشترین مقدار متوسط این شاخص در توزیع اندازه ذرات خاکهای 5-0 سانتیمتری دارای پوسته (295/0) و کمترین مقدار متوسط این شاخص در لایه 15-5 سانتیمتری خاکهای بدون پوسته (240/0) مشاهده شد. این نتایج نشان داد که توزیع اندازه ذرات خاکهای دارای پوسته زیستی به نسبت خاکهای بدون پوسته دارای ناهمگنی بیشتری میباشند.
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100856.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100856_5cc09223e5fd0dcf102b455e81e4e134.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
کارایی مدلهای برآورد دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت در خاک
659
699
FA
زهرا
کاظمی
دانشجوی دکترای دانشگاه تبریز
محمدرضا
نیشابوری
استاد دانشگاه تبریز
neyshmr@hotmail.com
حسین
بیات
استادیار دانشگاه بوعلیسینا، همدان
شاهین
اوستان
دانشیار دانشگاه تبریز
oustan@hotmail.com
محمد
مقدم
استاد دانشگاه تبریز
10.22092/ijsr.2015.100857
دامنهای از رطوبت حجمی خاک که در آن، محدودیتها برای رشد گیاه در ارتباط با پتانسیل آب، تهویه و مقاومت مکانیکی خاک در کمترین مقدار خود باشد، دامنه رطوبتی با حداقل محدودیت (LLWR) نامیده میشود. اندازهگیری LLWR به طور تجربی به هزینه و زمان زیادی نیاز دارد. به کارگیری توابع تبدیلی ((PTF میتواند بر آورد آن را تسریع کند. درباره صحت و قابلیت اعتماد تخمین PTFهای توسعه یافته برای خصوصیات هیدرولیکی خاک از طریق شبکه عصبی مصنوعی (ANNs)، روش چندهدفی مدیریت گروهی دادهها ( (MGMDHو رگرسیون چند متغیره خطی MLR)) اطلاعات متناقضی در دست است. این پژوهش به منظور ارزیابی کارایی سه روش مذکور در تخمین مستقیم LLWR انجام گرفت. بدین منظور 188 نمونه دست نخورده برای تعیین منحنی نگهداری آب خاک، منحنی مقاومت خاک و نهایتاً ثابتهای رطوبتی<sub>pwp</sub>)θ، <sub> fc</sub>θ، <sub>sr </sub>θ، <sub>afp </sub>θ) و نمونههای دست خورده برای اندازهگیری یازده ویژگی فیزیکی و شیمیایی خاک به کار گرفته شد. پس از محاسبه LLWR از رطوبتهای حد بالا و حد پایین (LLWR<sub>e</sub>) یک بار دیگر نیز LLWR با به کارگیری سه روش مذکور مستقیما ((LLWR<sub>d</sub> از خصوصیات خاک برآورد شد. صحت و قابلیت اعتماد تخمین با به کارگیری آمارههای مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE)، معیار اطلاعات آکایک AIC)) و بهبود نسبی مورد بررسی قرار گرفت. روش ANNs از بالاترین صحت و قابلیت اعتماد تخمین برخوردار بودRMSE) پایینتر و AIC منفیتر(. MGMDH و MLR در درجات بعدی قرار داشتند. معنیدار بودن تفاوت صحت و قابلیت اعتماد تخمین PTFهای ایجاد شده با سه روش مختلف با به کارگیری AIC ارزیابی شد. تفاوتها بین PTFهای ایجاد شده با روشهای ANNs وMGMDH از یک طرف و روش MLR از نظر آماری معنیدار بود، اما تفاوت بین ANNs با MGMDH فقط برای مرحله آموزش معنیدار شد. در بین سه روش مورد مطالعه، ANNs از بالاترین کارایی در برآورد مستقیم LLWR برخوردار بود.
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100857.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100857_93d9b2e97e46c470167ccdb02e8e78b3.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
بررسی قابلیت بعد فراکتالی خاکدانهها در ارزیابی مدیریتهای متفاوت خاک
701
712
FA
علی
عطایی
دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز
منوچهر
گرجی
دانشیار گروه علوم خاک دانشگاه تهران
یحیی
پرویزی
استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی کرمانشاه
10.22092/ijsr.2015.100858
تخریب منابع آب و خاک در بسیاری از مناطق، از جمله نگرانیهای تولید کنندگان بوده و مدیریت خاک در مزارع زراعی تنها گزینهای است که انسان از طریق آن میتواند باعث تشدید یا جلوگیری از تخریب خاک گردد. نتایج گزارش شده توسط خاکشناسان، حاکی از قابلیت و پتانسیل نظریه فراکتال در تبیین و مدلسازی ساختار سامانه خاک و درک و تخمین فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی آن است. در این پژوهش اثر اقدامات مدیریتی مختلف بر ویژگیهای فیزیکی خاک با استفاده از هندسه فراکتالی بررسی شده است. بدین منظور، 14 مزرعه دیم با عملیات مدیریتی متفاوت واقع در حوضه آبخیز مِرِگ در جنوب شرقی کرمانشاه، مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین شرایط مدیریتی حاکم بر مزارع آزمایشی، از دادههای استحصال شده از مطالعه میدانی و برای تعیین خصوصیات فیزیکی خاک از <br /> نمونههای جمعآوری شده از سطح مزرعه استفاده گردید. نتایج نشان داد که بُعد فراکتالی خاکدانهها عامل گویایی در انعکاس تأثیر اقدامات مدیریتی بر توزیع اندازه خاکدانهها میباشد. خاکدانههای پایدار و درنتیجه بعد فراکتالی کمتر در مزارعی مشاهده شد که در آنها مدیریتهای مناسب همانند افزودن کود دامی، کاهش عملیات خاکورزی و مدیریت نظام تناوب حاکم است. در مقابل خاکدانههای ناپایدار، خردشوندگی بیشتر و بعد فراکتالی بزرگتر خاکدانهها، منعکس کننده شرایط نا به سامان مدیریتی همانند خاکورزی متراکم و شدید، شخم در جهت شیب و مدیریت نادرست بقایای گیاهی میباشد. سامانه مدیریتی جنگل- زراعی بهترین الگوی مدیریتی در اراضی مورد مطالعه است و به طور معنیداری باعث بهبود شرایط فیزیکی خاک گردیده است.
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100858.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100858_649d1b614dbefb1729fbd2425fe7e545.pdf
موسسه تحقیقات خاک و آب
پژوهش های خاک
2228-7124
2228-7132
28
4
2015
02
20
همدماهای جذب سطحی بور در خاک در مقادیر مختلف نسبت جذب سدیم
713
721
FA
مجتبی
مقبلی
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه تهران
محسن
فرحبخش
استادیار گروه علوم خاک دانشگاه تهران
ناصر
برومند
استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه جیرفت
10.22092/ijsr.2015.100859
بور (B) یکی از عناصر کم مصرف لازم جهت رشد گیاهان است که قابلیت استفاده آن توسط بسیاری از عوامل خاک تحت تأثیر قرار میگیرد. فرآیندهای جذب و واجذب نقش تعیینکنندهای بر حلالیت بور در محلول خاک و در نتیجه در دسترس بودن آن برای گیاهان ایفا میکنند.بهمنظور ارزیابی اثر نسبت جذب سدیم (SAR) در قابلیت دسترسی بور، جذب بور در یک نمونه خاک آهکی با هدایت الکتریکی پایین مورد بررسی قرار گرفت. برای تعیین همدماهای جذب سطحی بور (مقدار بور جذب شده به عنوان تابعی از غلظت بور محلول تعادلی)، آزمایشهای جذب این عنصر در خاک به صورت پیمانهای بررسی شد. برای اندازهگیری مقدار جذب بور، پنج گرم خاک در لولههای 50 میلیلیتری پلی پروپیلنی منتقل شد و به هریک از تیوپهای آزمایشی 20 میلیلیتر محلول (حاوی مقادیر 0، 2، 5، 8، 10، 15و 20 میلیگرم در لیتر بور) در قدرت یونی ثابت 12/0 مولار (تهیه شده از نمکهای NaCl، CaCl<sub>2</sub>.2H<sub>2</sub>O و MgCl<sub>2</sub>.6H<sub>2</sub>O با نسبت معین) در پنج سطح SAR (2، 5، 10، 15 و 20) اضافه گردید. در نهایت مقدار بور جذب سطحی شده، به روش Azomethine-H با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر (در طول موج 420 نانومتر) تعیین شد. همدماهای لانگمویر، فروندلیچ و شکل خطی معادله فروندلیچ به خوبی بر دادههای جذب بور بر اساس ضریب تشخیص (R<sup>2</sup>) و خطای معیار تخمین (SEE) برازش نشان داد، هرچند معادله لانگمویر با دادههای بدست آمده برازش بهتری داشت. در نسبتهای جذب سدیم مختلف، خاک رفتار متفاوتی در جذب بور به نمایش گذاشت. اثر SAR در جذب بور در غلظتهای بالا بیشتر و به جز در 20=SAR که کمترین مقدار جذب بور دیده شد، افزایش SAR از 2 به 15موجب افزایش جذب سطحی بور در خاک شد بطوریکه در 15=SAR بیشترین مقدار جذب دیده شد. اثر نسبت جذب سدیم بر جذب سطحی بور احتمالاً ناشی از تفکیک اسید بوریک به آنیون بورات و تغییر ضخامت لایه دوگانه پخشده باشد.
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100859.html
https://srjournal.areeo.ac.ir/article_100859_6a4e13e41bf3dd2dc57f764b03ac6fa5.pdf