TY - JOUR ID - 109261 TI - شاخص‌های پسماند همدماهای جذب- واجذب پتاسیم در برخی خاک‌های آذربایجان شرقی JO - پژوهش های خاک JA - IJSR LA - fa SN - 2228-7124 AU - خدری, عرفان AU - اوستان, شاهین AU - ریحانی‌تبار, عادل AD - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز AD - دانشیار دانشگاه تبریز Y1 - 2017 PY - 2017 VL - 30 IS - 4 SP - 427 EP - 442 KW - تثبیت پتاسیم KW - درصد رس KW - کانی شناسی رس KW - معادله فروندلیچ DO - 10.22092/ijsr.2017.109261 N2 - تثبیت پتاسیم در خاک منجر به پدیده پسماند در همدماهای جذب-واجذب پتاسیم می­شود. لذا، با محاسبه شاخص­های کمی این پدیده می­توان شاخصی که بیشترین همبستگی را با میزان تثبیت پتاسیم نشان می­دهد، به­عنوان مناسبترین شاخص معرفی کرد. بدین منظور، 12 نمونه خاک با کانی‌شناسی رس مختلف از دشت تبریز و اطراف مرند جمع‌آوری گردید. سپس میزان تثبیت پتاسیم با استفاده از غلظت‌های 250 و 2500 میلی‌گرم پتاسیم بر کیلوگرم خاک مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. آزمایش‌های مربوط به همدمای جذب با اعمال 10 غلظت‌ اولیه 5 تا 250 میلی‌گرم پتاسیم بر لیتر انجام گرفت و همدمای جذب پتاسیم به‌دست ‌آمد. واجذب پتاسیم در غلظت اولیه 250 میلی‌گرم پتاسیم بر لیتر با استفاده از محلول زمینه (01/0 مولار کلرید کلسیم) و طی 10 مرحله انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان تثبیت پتاسیم با افزایش غلظت پتاسیم عصاره اشباع و میزان پتاسیم تبادلی خاک­ها به شدت کاهش یافت. معادله فروندلیچ برازش خیلی خوبی را به هر دو شاخه جذب و واجذب همدما­ها نشان داد. شاخص‌های مختلف پسماند همبستگی­های معنی­داری را با مقادیر درصد تثبیت پتاسیم به ازاء یک درصد رس نشان دادند. همچنین، با کنار گذاشتن خاک­های با مقادیر بزرگ شاخص پسماند، همبستگی­های معنی­داری بین مقادیر شاخص‌های پسماند و درصد تثبیت پتاسیم حاصل شد. بیشترین همبستگی با استفاده از شاخص بر مبنای توانβ معادله فروندلیچ به­دست آمد.  UR - https://srjournal.areeo.ac.ir/article_109261.html L1 - https://srjournal.areeo.ac.ir/article_109261_8f3678017eacd45119edd8f43fc7855a.pdf ER -