توزیع اجزای فسفر معدنی در خاک آهکی تیمار شده با کود مرغی و فسفر در زمان‌های مختلف خواباندن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنرکرمان

2 دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنرکرمان

چکیده

کودهای آلی با تغییر شرایط شیمیایی، فیزیکی و زیستی خاک به طور مؤثری بر توازن عناصر غذایی از جمله فسفر اثر می­گذارند. در این مطالعه تأثیر دو سطح فسفر شامل 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم از دو منبع کود مرغی و مونوفسفات پتاسیم بر شکل­های فسفر معدنی در یک دوره زمانی 90 روزه (5، 15، 30، 45، 60 و 90 روز) مورد بررسی قرار گرفت. شکل­های فسفر معدنی شامل فسفر قابل استخراج با آب (H2O-P)، فسفر قابل استخراج با بیکربنات سدیم 5/0 مولار(NaHCO3-P)، فسفر قابل استخراج با سود (فسفر متصل به آهن و آلومینیوم) و فسفر قابل استخراج با اسید (فسفات­های کلسیم) از طریق عصاره­گیری متوالی تفکیک و اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد که در تیمار شاهد بخش عمده­ای از فسفر معدنی خاک به صورت فسفر قابل استخراج با اسید (102-4/187 میلی­گرم بر کیلوگرم) می­باشد. کاربرد کود مرغی و مونوفسفات پتاسیم سبب افزایش معنی­دار فسفر قابل استخراج با آب، سود و اسید در خاک شد. بعد از کاربرد هر دو منبع آلی و معدنی، شکل­های لبایل و نسبتاً لبایل (NaHCO3-P و NaOH-P) افزایش و در انتهای دوره خواباندن به پایدارترین شکل فسفر (Ca-P) تبدیل شد. میزان تبدیل فسفر لبایل به شکل­ غیر لبایل در خاک تیمار شده با کود مرغی کمتر بود که نشان از تأثیرات مثبت این کود در افزایش شکل­های لبایل فسفر خاک (NaHCO3-P و NaOH-P) برای یک دوره طولانی­تر دارد. همبستگی بالا و معنی­دار (P<0.01) بین NaHCO3-P و فسفر قابل دسترس خاک (93/0-81/0=r) در تمامی زمان­های خواباندن، نشان از نقش مهم این شکل از فسفر در تأمین فسفر مورد نیاز گیاه دارد. بر اساس نتایج این تحقیق کاربرد تلفیقی کود مرغی و کود شیمیایی در خاک­های آهکی به عنوان راهکار افزایش فسفر قابل دسترس گیاه پیشنهاد می­شود. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Distribution of Inorganic Phosphorus Fractions in a Calcareous Soil Amended with Poultry Manure and Phosphorus Fertilizer at Different Times of Incubation

نویسندگان [English]

  • M. Hejazi Mehrizi 1
  • M. Aeenehheydari 2
  • F. Abbaszadeh 2
چکیده [English]

Organic amendments considerably affect balance of nutrients such as phosphorus (P) by influencing the chemical, physical, and biological properties of soil. In the incubation study, the effects of two levels of P (100 and 200 mg kg-1) from two sources (poultry manure and KH2PO4) on inorganic P (Pi) fractions were investigated during 90 d (5, 15, 30, 45, 60, and 90 days). Phosphorus fractions were sequentially extracted with water (H2O-P), 0.05 M NaHCO3 (NaHCO3-P), 0.1 M NaOH (Al and Fe bound P) and 1 M HCl (Ca-P). The results showed that most of soil Pi in the control treatment was present in the HCl-P fractions (102-187.4 mg kg-1). Poultry manure and KH2PO4 application significantly increased NaHCO3-P, NaOH-P and HCl-P. Labile Pi fractions (NaHCO3-P and NaOH-P) were increased after organic and inorganic P amendments and then converted to most stable Pi fraction, Ca-P, by the end of the incubation period. This transformation was more severe for KH2PO4 amended soil indicating that poultry manure allowed P to be retained in more labile fractions for a longer period. Supporting this idea, highly significant correlation (r=0.81-0.93, P<0.01) was found between NaHCO3-P and available P in all incubation times. According to the results of the study,  combined use of poultry manure and chemical P-fertilizer in calcareous soils could act as a source of plant available P.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Phosphorus availability
  • Sequential extraction
  • Organic amendment
  • Organic fertilizer