برآورد پارامتر‌های مدل منحنی رطوبتی فردلاند و ژیانگ با استفاده از یک نقطه اندازه‌گیری شده‌

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران

3 استادیار گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه زنجان

4 دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم خاک دانشگاه تهران

چکیده

آگاهی کمی از خصوصیات هیدرولیکی خاک مانند منحنی رطوبتی و هدایت هیدرولیکی خاک در شبیه­سازی جریان و پدیده‌های انتقال در کشاورزی و هیدرولوژی ضروری می‌باشد. روش‌های مستقیم زیادی برای اندازه‌گیری خصوصیات هیدرولیکی خاک وجود دارند. اما متأسفانه بیشتر روش‌های موجود وقت­گیر و پر هزینه می‌باشند. چاین و همکاران روش تک پارامتری را برای تخمین پارامتر‌های منحنی رطوبتی فردلاند و ژیانگ با استفاده از آنالیز رگرسیونی بدست آوردند. این روش برای برآورد پارامتر‌های معادله منحنی رطوبتی به یک نقطه اندازه‌گیری شده منحنی رطوبتی (نقطه­پایه‌ای) نیاز دارد. تحقیق حاضر به منظور بررسی کارائی روش مذکور در پیش‌بینی منحنی رطوبتی خاک و آب قابل استفاده گیاه صورت گرفت. 45 خاک از بانک داده UNSODA و 42 خاک، از خاک‌های مورد مطالعه در کشور با خصوصیات هیدرولیکی متفاوت انتخاب شد. کمترین مقدار ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) روش مذکور در برآورد رطوبت در مکش‌های مختلف در خاک‌های UNSODA و ایران زمانی بود که مکش 33 کیلوپاسکال به عنوان نقطه پایه‌ منحنی رطوبتی مورد استفاده قرارگرفت. ضریب تبیین بالا (96/0 = R2) و RMSE پایین (026/0 RMSE =) بین رطوبت اندازه‌گیری شده و برآورد شده در خاک‌های ایران نشان‌داد که روش به خوبی قادر به پیش‌بینی‌ منحنی رطوبتی خاک می‌باشد. خطای پایین (038/0 = RMSE) و همبستگی  مثبت و معنی­داری (** 732/0r =) بین رطوبت قابل استفاده پیش‌بینی شده و اندازه‌گیری شده نشان‌داد که روش فوق‌الذکر علاوه بر منحنی رطوبتی به خوبی قادر به پیش‌بینی رطوبت قابل استفاده گیاه در تمام خاک‌های مورد مطالعه می‌باشد. مقایسه نتایج نشان‌داد که روش تک پارامتری مذکور نسبت به برخی از توابع انتقالی ارائه شده در کشور دارای کارائی بالاتری در برآورد منحنی رطوبتی خاک می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Estimation of Fredlund and Xing Soil Moisture Equation Using One-point Measurement

نویسندگان [English]

  • A. A. Zolfaghari 1
  • Mehdi Shorafa 2
  • M.H. Mohammadi 3
  • H. Abaspour 4
1 PhD student of soil science, Department of soil science, University of Tehran
2 Associate Professor, Department of soil science, University of Tehran
3 Assistant Professor, Department of soil science, University of Zanjan
4 M.Sc student, Department of soil science, University of Tehran
چکیده [English]

Quantitative knowledge of soil hydraulic properties such as the soil moisture characteristics curve (SMC) and the hydraulic conductivity curve is crucial for flow and transport modeling in hydrologic and agricultural engineering. However, many laboratory and field methods are currently available for direct measurement of the soil hydraulic properties, but, most or all of direct methods are too time consuming and costly. Chin et al. have developed a one-parameter method for estimation of Fredlund and Xing SMC model using regression analysis. This study was carried out for evaluation of this method for estimation of SMC and available water (AW). Forty five soils from UNSODA database and forty two soils from Iranian soils with a wide range of hydraulic properties were selected. Smallest root mean square error (RMSE) was obtained when the basic point of SMC was set at the matric suction of 33 kPa. Large coefficient of determination (R2=0.96) and small RMSE (0.026) between estimated and measured soil moisture confirmed that the studied approach was a suitable method for estimation of SMC in quite divers soils. Small RMSE and positive and significant correlation between measured and estimated available water showed that the approach properly estimates the AW as well. Comparison of the results demonstrated that one-parameter method is more accurate than the several previously developed pedotransfer functions for the Iranian soils.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Available water
  • Fredlund and Xing SMC model
  • One- point measurement
  • One parameter SMC model

مراجع

  1. خالق پناه، ن. 1384. تعیین توابع انتقالی جهت برآورد منحنی رطوبتی تعدادی از خاک‌های شور. پایان نامه کارشناسی ارشد. گروه مهندسی علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.
  2. محمدی، م.ح. 1385. شبیه سازی منحنی جابجایی املاح با استفاده از ویژگی‌های هیدرولیکی خاک. رساله دکتری. . گروه مهندسی علوم خاک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران.
  3. Abbasi, Y., B. Ghanbarian-Alavijeh, A.M. Liaghat, and M. Shorafa. 2011. Evaluation of pedotransfer functions for estimating soil water retention curve of saline and saline-alkali soils of Iran. Pedosphere 21(2): 230–237.
  4. Arya, L.M., and J.F. Paris. 1981. A physic empirical model to predict the soil moisture characteristics from particle-size distribution and bulk density data. Soil Sci. Soc. Am. J. 45(6):1023–1030.
  5. Blake G.R. and K.H. Hartge, 1986. Bulk density. In: Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and Mineralogical Methods (Klute A., ed). Soil Sci Soc Am, Madison, Wis, USA. pp. 363-375.
  6. Brooks, R.H., and A.T. Corey. 1964. Hydraulic properties of porous media. hydrology paper No.3.Civil Engineering.
  7. Campbell, G.S. 1985. Soil Physics with Basic. Elsevier,NewYork.
  8. Catana, M.C., S.K. Vanapalli, and V.K. Garga, 2006. The water retention characteristics of compacted lays. In Proceedings of the 4th International Conference on Unsaturated Soils, Carefree, Ariz., 2–6 April 2006. Geotechnical Special Publication No. 147. Edited by G.A. Miller, C.E. Zapata, S.L. Houston, and D.G. Fredlund. American Society of Civil Engineers, Reston,Va. Vol.2,pp.1348–1359.
  9. Chin, K.B., E.C. Leong, and H. Rahardjo. A simplified method to estimate the soil-water Characteristic curve. Can. Geotech. J. 47:1382-1400.
  10. Dane, J. J, and G. C. Topp. (Eds.), 2002. Methods of Soil Analysis Part4. Physical Methods. Soil Sci. Soc. Am., Inc., Madison, WI.
  11. Fooladmand, H.R. 2011. Pedotransfer functions for point estimation of soil moisture characteristic curve in some Iranian soils. AJAR. 6(6):1586-1591.
  12. Fredlund, D.G., D.Sheng, and J. Zaho. 2011. Estimation of soil suction from the soil-water characteristic curve. Can. Geotech. J. 48:186–198.
  13. Fredlund, D.G.,and A. Xing. 1994. Equations for the soil-water characteristic curve. Can. Geotech. J. 31(4):521–532.
  14. Gee, G.W., and J.W Bauder. 1986. Particle- size analysis, In: Klute, A., et al. (Ed.), Methods of Soil Analysis Part1, Physical and mineralogical methods, seconded. ASA, Inc., Madison, WI, pp. 383–411.
  15. Ghanbarian-Alavijeh, B., and A.M. Liaghat. Evaluation of soil texture data for estimating soil water retention curve. Can. J. Soil Sci. 89:461–471.
  16. Ghorbani Dashtaki, Sh. and M. Homaee. 2004. Using geometric mean particle diameter to derive point and continuous pedotransfer functions. In Whrle, N. and Scheurer, M.(eds.) EuroSoil. September 4–12, 2004. Freiburg, Germany. 10(30): 1–10.
  17. Gupta,S.C., and W.E. Larson. 1979.Estimating soil water retention characteristics from particle size distribution, organic matter percent, and bulk density. Water Resour Res. 15(6):1633–1635.
  18. Haverkamp, R., and J.Y. Parlange. 1986. Predicting the water retention curve from particle size distribution: 1. Sandy soils without organic matter. Soil Sci. 142: 325–339.
  19. Johari, A., G. Habibagahi, and A. Ghahramani. 2006. Prediction of soil– water characteristic curve using genetic programming. J Geotech Geoenviron. 132(5): 661–665.
  20. Khodaverdiloo, H., M. Homaee, M. TH. van Genuchten, and Sh. GhorbaniDashtaki. 2011. Deriving and validating pedotransfer functions for some calcareous soils. J Hydrol. 399: 93-99.
  21. Leong, E. C., and H. Rahardjo. 1997. Review of soil-water characteristic curve equations. J Geotech Geoenviron. 123(12): 1106– 117.
  22. Mohammadi, M.H., and M. Vanclooster. 2011. Predicting the soil moisture characteristic curve from particle size distribution with a simple conceptual model. VZJ. 10(2): 594-602.
  23. Nam, S., M.Gutierrez, P. Diplas, J. Petrie, A. Wayllace, N. Lu, and J.J. Munoz, 2009. Comparison of testing techniques and models for establishing the SWC of riverbank soils. Eng Geol. 110:1-10.
  24. Nemes, A., M.G. Schaap, and F.J. Leij. 2000. The UNSODA unsaturated soil hydraulic property database, version 2.0. Available at www. ars. usda. gov/Services/docs.htm? docid= 8967 (verifed 28 Mar. 2011). U.S. Salinity Lab.,Riverside, CA.
  25. Pachepsky, Ya. A., D. Timlin, and G. Varallyay. 1996. Artificial neural network to estimate soil water retention from easily measurable data. Soil Sci. Soc. Am. J. 60(3): 727–733.
  26. Perera,Y.Y. 2003. Moisture equilibria beneath paved area. Ph.D.dissertation, Arizona State University, Tempe, Ariz.
  27. Rawls,W.J. and D.L. Brakensiek. 1989. Estimation of soil water retention and hydraulic properties. In Morel-Seytoux, H.J.(ed.) Unsaturated Flow in Hydrologic Modeling-Theory and Practice. Kluwer cademic Publishing, Dordrecht.
  28. Saxton, E., W.J. Rawls, J.S. Romberger, and R.I. Papendick. 1986. Estimating generalized soil water characteristics from texture. Transactions of the ASAE. 50:1031–1035.
  29. 2002. SoilVision.Version3[computer program]. Soil Vision Systems Limited, Saskatoon, Sask.
  30. van Genuchten,M.Th.,1980.A closed form equation for predicting the hydraulic conductivity of unsaturated soils. Soil Sci. Soc. Am. J. 44:892–898.
  31. Zapata, C.E. 1999. Uncertainty in soil-water characteristic curve and impacts on unsaturated shear strength predictions. Ph.D. dissertation, Arizona State University, Tempe, Ariz.
  32. Zar, J.H. 2006. Biostatistical Analysis. Fourth edition. Pearson Education. UK.
پژوهش های خاک
دوره 27، شماره 1
فروردین 1392
صفحه 47-58

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار