ارزیابی پاسخ روناس به شوری در مرحله رشد رویشی در دو روش کاشت بذری و قلمه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی مرکز ملی تحقیقات شوری

چکیده

به منظور ارزیابی تحمل به شوری روناس  (Rubia tinctorum L.)در روش­های مختلف کاشت آزمایشی در گلخانه مرکز ملی تحقیقات شوری انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل شوری در پنج سطح (dS/m 20، 15، 10، 5، 5/1) و روش کاشت به دو صورت بذری و قلمه‌ای بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تغذیه گیاهان توسط محلول غذایی هوگلند انجام گرفت. نتایج نشان داد که اثر شوری بر وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه معنی­دار است. با افزایش هر سطح شوری، وزن تر و خشک اندام هوایی کاهش بیشتری پیدا کرد. کاربرد بالاترین سطح شوری (dS/m 20) موجب کاهش وزن تر و خشک اندام هوایی به ترتیب به میزان 67% و 71%  گردید. بدون توجه به تیمار شوری، در روش کاشت قلمه‌ای وزن تر و خشک اندام هوایی به ترتیب 3/12% و 5/17% نسبت به کاشت بذری بیشتر بود. همچنین روش کاشت قلمه­ای وزن تر و خشک ریشه را به طور چشمگیری در سطوح پایین شوری (dS/m 5 و 5/1) نسبت به سایر سطوح شوری افزایش داد. روش قلمه­ای به ترتیب موجب افزایش وزن تر و خشک ریشه به میزان 7/15% و 2/20% نسبت به کاشت بذری گردید. در مجموع کاشت روناس به روش قلمه­ای نسبت به بذری در شوری­های متوسط (تاdS/m  4/8) برتری داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Madder (Rubia tinctorum L.) Response to Salinity during Vegetative Growth in Two Planting Methods

نویسندگان [English]

  • Mohammadhossein Banakar
  • gh. H. . ranjbar
Member of Scientific Staff, National Salinity Research Center, Yazd, Iran
چکیده [English]

To evaluate the salt tolerance of madders (Rubia tinctorum L.) in different planting methods, a glasshouse experiment was conducted at National Salinity Research Center, Yazd, Iran. Treatments including salinity at 5 levels (1.5, 5, 10, 15, and 20 dS/m) and planting methods (seeding and root cutting) were arranged as factorial experiment in the form of CRBD with three replications. Plants were nourished with Hoagland's solution. After 4 months, plants were harvested from soil surface. Results showed that the effect of salinity on fresh and dry weight of shoot and root were significant. Increased salinity level resulted in reduction of fresh and dry weight of shoot and root. Application of the highest salinity level (20 dS/m), reduced shoot fresh and dry weight by 67% and 71%, respectively. Irrespective of salinity, in root cutting method, shoot fresh and dry weight increased 12.3% and 17.5% compared to seeding method, respectively. Root cutting method could also increase root fresh and dry weight more than seeding method. Root cutting method increased root fresh and dry weight by 15.7% and 20.2% compared to seeding method, respectively. In conclusion, root cutting method is recommended for madder production under moderate saline conditions (up to 8.4 dS/m).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hoagland's solution
  • Root cutting method
  • Seeding method
  • salinity

مراجع

  1. بناکار، م.ح.؛ چراغی س.ع.م. و رنجبر، غ. ح. 1389. تأثیر تنش شوری بر عملکرد ریشه روناس. مجموعه مقالات "اولین همایش ملی روناس، تولید، فراوری و صادرات". یزد. 40-31.
  2. بیروتی، ز. و سپاسخواه، ع. 1389. بررسی اثر بر هم کنش شوری و خشکی بر رشد روناس. مجموعه مقالات "اولین همایش ملی روناس، تولید، فراوری و صادرات". یزد. 68-47.
  3. سالم، ج. و فتاحی، ا. 1389. بررسی مسائل بازار رسانی روناس در استان یزد. مجموعه مقالات "اولین همایش ملی روناس، تولید، فراوری و صادرات". یزد. 91-77.
  4. صدری، م.ح. و سنائی، ح. 1372. بررسی محددیت­های آب و خاک بر روی عملکرد روناس. سازمان پژوهش­های علمی و صنعتی ایران ـ دفتر یزد. نشریه شماره 13. 56 صفحه.
  5. طباطبایی، س. ه. ا.، کمالی ک. و میروکیلی، س. م. 1372. گزارش نهایی طرح جامع روناس. سازمان پژوهش­های علمی و صنعتی ایران. پژوهشکده یزد. 32 صفحه.
  6. عابدی، م.ج.، نی ریزی س.، ماهرانی م.، خالدی ه و  چراغی ع.م. 1381. استفاده از آب شور در کشاورزی پایدار، انتشارات کمیته ملی و زهکشی ایران.
  7. میراب زاده اردکانی، م. 1377. روناس طلای کویر. آب، خاک، ماشین. شماره 37. صفحة 44-43.
  8. میراب­زاده اردکانی، م. 1388. روناس طلای کویر. معاونت تولیدات گیاهی وزارت جهاد کشاورزی. ص. 42.
  9. میر محمدی میبدی، س.ع. م. و قره یاضی، ب. (1381). جنبه­های فیزیولوژیک و بهنژادی تنش شوری گیاهان، اصفهان: انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان.
  10. نامجویان، م.، شجاعی، ح. و رضایی، ع. 1377. مقایسه کشت بذر و ریشه روناس در استان فارس. چکیده مقالات پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. کرج. ص. 509.
  11. هاشمی نیا و، م.،کوچکی ع. و قهرمان ن. 1376. بهره برداری از آب­های شور در کشاورزی پایدار. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 236 صفحه.
  12. Abbasi, F., A. Koochaki and A. Djafari. 2009. Evaluation of germination and vegetative growth of madder (Rubia tinctorum) under different levels of NaCl. Iranian Journal of Crop Researches, 7(2): 515-525.
  13. Angelini, L.G., L. Pistelli, P. Belloni, A. Bertoli, and S. Panconeri. 1997. Rubia tinctorum a source of natural dyes: Agronomic evaluation. Quantitative analysis of alizarin and industrial assays. Ind. Crops and Prod. 6: 303-311.
  14. Steppuhn, H, M. Th. Van Genuchten, and C. M. Grieve. 2005a. Crop ecology, management and quality. Root-Zone Salinity: I. Selecting a Product–Yield Index and Response Function for Crop Tolerance. Crop Sci. 45:209–220.
  15. Steppuhn, H, M. Th. Van Genuchten, and C. M. Grieve. 2005b. Crop ecology, management and quality. Root-Zone Salinity: II. Indices for Tolerance in Agricultural Crops. Crop Sci. 45: 45:221–232.
  16. Maas, E.V., and G.J. Hoffman. 1977. Crop salt tolerance-current assessment. Journal of Irrigation and Drainage. Div. ASCE. 103: 115-134.

17. Van Genuchten, M. Th. 1983. Analysis crop salt tolerance data. United states Department Agriculture. Agrculture Research Service, U. S. Salinity Laboratory, Washington DC. Research Report 120, 49 PP.

پژوهش های خاک
دوره 27، شماره 3
آذر 1392
صفحه 317-325

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار