نقش قارچ میکوریز آربسکولار بر گیاه دارویی گشنیز(Coriandrum sativum L.) در شرایط تنش خشکی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد و مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس

2 عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس

چکیده

قارچ های میکوریز آربسکولار(AMF)  از مهمترین قارچ های همزیست با ریشه گیاهان می باشند که از مهمترین اثرات آن ها می توان به جذب فسفر از خاک اشاره نمود. به منظور بررسی نقش قارچ میکوریز آربسکولار بر افزایش رشد، جذب فسفر و صفات ریخت شناسی گیاه دارویی گشنیز(Coriandrum sativum L.)  در شرایط تنش خشکی، این تحقیق در سال 1385 در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل کاربرد و عدم کاربرد یک قارچ میکوریزی به نام (Glomus hoi)، مقادیر صفر، 35 و 70  کیلوگرم در هکتار کود فسفر (سوپر فسفات تریپل) و دور آبیاری 30 میلی متر تبخیر (آبیاری معمول) و 60 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (تنش خشکی) بودند. نتایج نشان داد که اثر کاربرد قارچ میکوریزی و فسفر بر عملکرد اندام هوایی، درصد کلنیزاسیون ریشه، عملکرد اندام زمینی، درصد اسانس، وزن هزاردانه، مقدار فسفر اندام هوایی، طول ریشه و طول بلندترین میانگره معنی دار و بر ارتفاع گیاه، تعداد شاخه فرعی و قطر ساقه معنی دار نبود. مقایسه میانگین ها نشان داد که بیشترین میزان صفات فوق از کاربرد Glomus hoi و 70 کیلوگرم کود فسفر در هکتار و بیشترین درصد اسانس و درصد کلنیزاسیون ریشه از کاربرد 35 کیلوگرم کود فسفر در هکتار به دست آمدند. همچنین اثر دور آبیاری بر تمامی شاخص های اندازه گیری شده در سطح 1 درصد معنی دار بود و بیشترین میزان این صفات از آبیاری معمول و بیشترین درصد کلنیزاسیون ریشه، طول ریشه و درصد اسانس در شرایط تنش به دست آمدند. بر اساس نتایج کسب گردیده مشخص می گردد که قارچ میکوریز آربسکولار از طریق افزایش جذب فسفر در شرایط کنترل و تنش خشکی سبب افزایش رشد گیاه گشنیز گردیده که علاوه بر کاهش مصرف کود فسفره که می تواند گامی مهم در جهت عدم آلودگی خاک باشد، سبب افزایش مقاومت گیاه گشنیز در شرایط تنش رطوبتی
نیز می گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Role of Arbuscular Mycorrhizal Fungi on the Medicinal Plant Coriander (Coriandrum sativum L.) under Drought Stress Conditions

نویسندگان [English]

  • H. Aliabadi 1
  • S.A.R. Valadabadi 2
1 MSc and Teacher of Islamic Azad University, Shahr-e-Qods Branch, Iran
2 Faculty Member of Islamic Azad University, Shahr-e-Qods Branch, Iran
چکیده [English]

Arbuscular mycorrhizal fungi (AMF) are among the most important plant root symbiosis fungi, enhancing plant P uptake. To evaluate the role of arbuscular mycorrhizal fungi in enhancing the growth and P uptake of the medicinal plant coriander (Coriandrum sativum L.) under drought stress, this research was conducted in Iran in 2006. The experimental design was a split factorial with completely randomized block design in four replicates. The control and AM species, Glomus hoi, were assigned to the main plots and the combination of P fertilizer levels (including 0, 35 and 70 kg/ha of triple super phosphate) and the water stress treatments (including control treatment with irrigation interval after every 30mm evaporation and stress treatment with irrigation afetr every 60 mm evaporation from the pan) were factorially assigned to the subplots. AM and P fertilizer significantly increased the shoot yield, root colonization percent, root yield, essential oil percent, one thousand seed weight, shoot P content, root length and internode length of coriander. Means comparisons showed that the highest impacts upon those characteristics were achieved by using Glomus hoi and 70 kg/ha phosphorus application and the highest essential oil percent and root colonization percent were achieved with 35 kg/ha phosphorus application. Although the non-drought stress treatment significantly increased the growth of coriander, the highest root colonization percent, root length, and essential oil percent were achieved under the water stress treatment. It can be stated that AM is able to enhance the growth of coriander under drought stress through enhancing P uptake. This can have very important environmental implications through decreasing the amount of P fertilizer under control and drought stress conditions and also through enhancing the coriander resistance when subjected to the drought stress.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arbuscular Mycorrhizal Fungi
  • Phosphorus
  • Drought Stress and Coriander

مراجع

  1. جایمند، کامکار و محمد باقر رضایی. 1380. اسانس و دستگاههای اسانسگیری. شماره انتشار 269، تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، ایران.
  2. دهقان شعار، مجید، آیدین حمیدی و صمد مبصر.1384. شیوه های ارزیابی قدرت بذر. نشر آزمون کشاورزی، کرج، ایران.
  3. رجالی، فرهاد، عزیزاله علیزاده، محمد جعفر ملکوتی، ناهید صالح راستین، کاظم خاوازی و احمد اصغر زاده. 1385. تکثیر Glomus intraradices و تهیه مایه تلقیح آن قارچ به روش کشت درون شیشه ای. مجله علوم خاک و آب. جلد 20 شماره 2 صفحات 283-273. موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  4. زارع زاده، عباس، بهمن خلدبرین، علی مراد شاهی، پرویز باباخانلو و هما رجایی. 1378. تغییرات مقدار آلکالوییدهای گیاه عروسک پشت پرده در واکنش به مقادیر مختلف کود ازته. فصلنامه گیاهان دارویی و معطر ایران. جلد 19 شماره 5 صفحات 112-61. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، ایران.
  5. شیرانی راد، امیرحسین، ابوالحسن هاشمی دزفولی و عزیزاله علیزاده. بررسی اثر قارچ های میکوریز وسیکولار آربسکولار، فسفر و تنش خشکی بر کارآیی جذب عناصر غذایی در گیاه گندم. نشریه فنی شماره 16. نشریه نهال و بذر، کرج، ایران.
  6. هاشمی دزفولی، ابوالحسن، عوض کوچکی و محمد بنایان. 1374 . افزایش عملکرد گیاهان زراعی. جهاد دانشگاهی مشهد، مشهد، ایران.
  7. Ademar, P., R. Luciana, M. Jussara Ellen, F. Mendes, R. Ovidio, J. Dantas, S. Marcelo, and M. DaSilva. 2003. Effect of phosphorus fertilization on the yield of coriander in soil with low levels of phosphorus. Horticulture Brasileira. 60: 453- 456.

8.      Auge, R. M. 2001. Water relation, drought and VA mycorrhizal simbiosis. Mycorrhiza. 11: 3-42.

9.      Bethenfalway, G. J., M. S. Brown, R. N. Ames, and R. S. Thomas. 1988. Effects of drought on host and endophyte development in mycorrhizal soybeans in relation to water use and phosphate uptake. Plant Physiology. 72: 565–571.

10.  Bryla D. R., and J. M. Duniway. 1997. Effects of mycorrhizal infection on drought tolerance and recovery in safflower and wheat. Plant and Soil. 197: 95-103.

  1. Busse M. D., and J. R. Ellis. 1985. Vesicular-arbuscular mycorrhizal (Glomus fasciculatum) influence on soybean drought tolerance in high phosphorus soil. Canadian Journal of Botany. 63: 2290-2294.
  2. Chaudhary V., R. Kapoor, and A. K. Bhatnagar. 2007. Effects of arbuscular mycorrhiza and phosphorus application on artemisinin concentration in Artemisia annua Mycorrhiza. 17: 581-587.
  3. Ellis, J. R., H. J. Larsen, and M. G. Boosalis. 1985. Drought resistance of wheat plants inoculated with vesicular-arbuscular mycorrhizae. Plant and Soil. 86: 369–378.
  4. Freitas, M. S. M., M. A. Martins, and I. J. C. Vieira. 2004. Yield and quality of essential oils of Mentha arvensis in response to inoculation with arbuscular mycorrhizal fungi. Pesquisa Agropecuaria Brasileira. 9: 887-894.
  5. Gabler, J. 2002, Drought stress and nitrogen effects on Coriandrum sativum Journal of Herbs, Spices & Medicinal Plants. 44: 12- 28.
  6. Graham, J.H., J. P. Syvertsten, and M. L. Smith. 1987. Water relations of mycorrhizal and phosphorus-fertilized non-mycorrhizal citrus under drought stress. New phytologist. 105: 411-419.
  7. Hamrouni, , H. Salah, and B. Marzouk. 2001. Effects of water-deficit on oil of coriander aerial parts. INRST, Laboratoire d'Adaptation et d'Amelioration des Plants, BP 95 2050. Hammam-Lif, Tunisia. 95: 21-52.
  8. Kapoor, , B. Giri, and G. Mukerji. 2001. Mycorrhization of coriander (Coriandrum sativum L) to enhance the concentration and quality of essential oil. Journal of the Science of Foot and Agriculture. 82: 339-342.
  9. Khalvati, M. A., A. Mozafar, and U. Schmidhalter. 2005. Quantification of water uptake by arbuscular mycorrhizal hyphae and its significance for leaf growth, water relations, and gas exchange of barley subjected to drought stress. Plant Biology Stuttgart. 7: 706-712.
  10. 20.  Khaosaad, T., H. Vierheilig, M. Nell, K. Zitterl-Eglseer, and J. Novak. 2006. Arbuscular mycorrhiza alter the concentration of essential oils in oregano (Origanum sp., Lamiaceae). Mycorrhiza. 16: 443- 446.
  1. Labour,, M. Jolicoeur, and M. St-Arnaud. 2003. Arbuscular mycorrhizal responsiveness of in vitro tomato root lines is not related to growth and nutrient uptake rates. Canadian Journal of Botany. 81: 645–656.
  2. Meier, R., and I, Charvat. 1993. Reassessment of tetrazolium bromide as a viability stain for spores of vesicular-arbuscular mycorrhizal American Journal of Botany. 80: 1007-1015.
  3. Norris, J. R., D. J. Read, and A. K. Varma. 1992. Methods in microbiology: Techniques for the study of mycorrhiza. Vol. 24. Academic Press, Ltd. London.
  4.   Osonubi, O., O. N. Bakare, and K. Mulongoy. 1992. Interactions between drought stress and vesicular-arbuscular mycorrhiza on the growth of Faidherbia albida (syn. Acacia albida) and Acacia nilotica in sterile and non-sterile soils. Biology and Fertility of Soils. 14: 159-165.
  5. 25.  Osonubi, O. 1994. Coperactive effects of vesicular arbuscular mycorrhizal inoculation and phosphrus fertilization on growth and phosphorus uptake of maize and sorghum plant under drought stressed conditions. Biology and Fertility of Soils. 14: 159-165.
  6. Philips, J. M., and D. Hayman. 1970. Improved procedures for clearing roots and staining parasitic and vesicular-arbuscular mycorrhizal fungi for rapid assessment of infection. Transactions of British Mycological Society. 55:158–161.
  7. Pokorna, K. 1984. Effects of long term fertilization on the dynamics of changes of soil organic matter. Zbl. Microbiology. 139: 497-504.
  8. Tusl, J. 1972. Spectrophotometric determination of phosphorus in biological samples after dry ashing without fixatives. Analyst. 97: 111- 113.
  9. Volatil, O. 2000. Coriander (Coriandrum sativum L). Plant Foods for Human Nutrition. 51: 167-172.
پژوهش های خاک
دوره 24، شماره 1
خرداد 1389
صفحه 69-80

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار