افزایش کارایی نیتروژن در سیب زمینی با استفاده از کودهای نیتروژنه کندرها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس

2 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

چکیده

به منظور بررسی اثر کودهای نیتروژنه کندرها و مقایسه آن با اوره، طی دو سال، آزمایش هایی در استان خراسان اجرا گردید. در سال اول هشت تیمار کودی شامل مصرف 140 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص (به ترتیب معادل 70 و 100 درصد مقدار نیتروژن توصیه شده) از منبع اوره در دو نوبت، مصرف 140 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره فرم قبل از کاشت، مصرف 140 و 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع متیلن اوره قبل از کاشت، مصرف توآم 100 کیلوگرم در هکتار ازت خالص از منبع اوره فرم قبل از کاشت و 40 کیلوگرم در هکتار ازت خالص از منبع اوره به صورت سرک و مصرف توآم 100 کیلوگرم در هکتار ازت خالص از منبع متیلن اوره قبل از کاشت و 40 کیلوگرم در هکتار ازت خالص از منبع اوره به صورت سرک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار با هم مقایسه شدند. در سال دوم نیز اثر هفت تیمار کودی شامل 150، 200 و 250 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص (به ترتیب معادل 75، 100 و 125 درصد نیتروژن توصیه شده) از دو منبع اوره (در سه نوبت) و اوره فرم (در یک نوبت) همراه با یک تیمار شاهد (بدون مصرف کود نیتروژنه) در دو خاک با دو بافت متفاوت (لوم و لوم شنی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار با هم مقایسه شدند. نتایج سال اول نشان داد که کاربرد کودهای نیتروژنه تآثیر معنی داری (1%=α) بر عملکرد و غلظت نیتروژن در برگ داشت. بیشترین عملکرد غده به میزان 66/54 تن در هکتار از کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از منبع متیلن اوره بدست آمد که تفاوت بسیار جزئی با کاربرد همین مقدار نیتروژن از منبع اوره فرمالدئید داشت. برآورد اقتصادی تیمارهای مختلف در سال اول نشان داد که علی رغم بالاتر بودن سود خالص ناشی از کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از دو منبع اوره فرم آلدئید و متیلن اوره، بالاترین بازده اقتصادی از مصرف 140 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع متیلن اوره (معادل 70% تیمار شاهد) بدست آمد. نتایج سال دوم نیز نشان داد که در هر دو بافت، حداکثر عملکرد غده از کاربرد 250 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره فرم بدست آمد. آنالیز برگ و خاک تیمارهای مختلف نیز نشان داد که تفاوتی از لحاظ غلظت نیتروژن در برگ و در خاک تیمارهای مختلف در زمان های متفاوت وجود نداشت. این موضوع قدرت اوره فرم را در آزاد نمودن تدریجی نیتروژن از خود نشان می دهد زیرا در تمام زمان های مورد مطالعه، غلظت نیتروژن در برگ و خاک تیمارهای مربوط به اوره فرم حتی بیش از غلظت نیتروژن در برگ و خاک های تیمارهای اوره بود. در مجموع با توجه به نتایج بدست آمده از این آزمایش می توان نتیجه گیری نمود که در شرایط مشابه استفاده از کودهای نیتروژنه کندرها (اوره فرم و متیلن اوره) در زراعت سیب زمینی توجیه اقتصادی دارد و این کودها کارایی مصرف نیتروژن را در این زراعت بالا می برند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Increasing Nitrogen Use Efficiency in Potato by Application of Slow Release N-Fertilizers

نویسندگان [English]

  • A. H. Ziaeyan 1
  • Payman Keshavarz 2
1 Researcher, Agriculture and Natural Resource Research Center of Fars
2 Researcher, Agriculture and Natural Resource Research Center of Khorasan
چکیده [English]

To examine the effect of slow-release nitrogen fertilizers and its comparison with urea, several experiments were conducted in Khorasan Province during two years. In the first year, the eight fertilizer treatments included two-stage application of 140 and 200 kg N. ha-1 (equal to 70% and 100% of the recommended level) from urea source, one-stage application of 140 and 200  kg N. ha-1 from urea form (before cultivation), one-stage application of 140 and 200  kg N. ha-1  from methylene urea before cultivation, application of 100 kg N. ha-1  from urea form before cultivation followed by 40 kg N. ha-1 as top dressed from urea, and application of 100 kg N. ha-1 from methylene urea (before cultivation) followed by 40 kg N. ha-1 as top dressed from urea source. The experiment had a Randomize Complete Block Design and was replicated 3 times. In the second year, the effects of seven fertilizer treatments consisting of 150, 200, and 250 kg N.ha-1 from urea (at three stages) and urea-form (at one stage) with a control plot (without nitrogen application). The treatments were conducted in two soils with different textures (loam and sandy loam) as a Randomized Complete Block Design, replicated three times. The results of the first year showed that application of nitrogen fertilizers had a significant effect (α=1%) on tuber yield, and nitrogen concentration in leaves. The maximum tuber yield (54.66 ton.ha-1) was produced by applying 200 kg N.ha-1 from methelen urea, which had a slight difference with the same amount of nitrogen from urea formaldehyde source. The economical evaluation of different treatments in the first year showed that, in spite of the maximum economic net profits obtained through application of 200 kg N.ha-1 as urea formaldehyde and/or methelene urea, the maximum economic efficiency was obtained by the application of 140 kg N.ha-1 from methelene urea source (equal to 70% of the control plot). The results of the second year experiment showed that, in both soils under study, the maximum tuber yield was obtained through the application of 250 kg N.ha-1 (25% more than the nitrogen recommended level) from urea form source. The leaf and soil analysis of different treatments showed that there was no difference among the treatments concerning leaf N concentration and soil N at different stages of the crop growth. This indicates the ability of ureaform in slow releasing of nitrogen, since in all stages of sampling; the concentration of nitrogen in leaf and soil of the urea form treatments was even more than the corresponding values in the urea treatments. On the whole, it can be concluded that, in similar conditions, using slow release nitrogen fertilizers (urea form and methylene urea) in potato farming is economically feasible and increases nitrogen use efficiency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Slow release N fertilizers
  • Urea form
  • Potato
  1. امامی‌، ع. 1375 .روش‌های‌ تجزیه‌ گیاه، نشریه‌ فنی‌ شماره‌ 182. چاپ‌ اول‌ .موسسه‌ تحقیقات‌ خاک‌ و آب، تهران، ایران.‌
  2. علی‌ احیایی‌، م‌. 1373. شرح‌ روش‌های‌ تجزیه‌ شیمیایی‌ خاک،‌ جلد 2، نشریه‌ فنی شماره‌ 1024، موسسه‌ تحقیقات‌ خاک‌ و آب‌ .تهران،‌ ایران‌.
  3. ملکوتی، م. ج. ، م. نفیسی و ب. متشرع زاده.1380. عزم ملی برای تولید کود در داخل کشور - گامی ارزنده به سوی خودکفایی و دستیابی به کشاورزی پایدار.نشر آموزش کشاورزی.420 صفحه.
  4. نواب زاده سهی، م. 1371. تعیین نرم های دریس برای سیب زمینی در خاک های آهکی ایران (منطقه دماوند) پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
  5. Carter, M. F., P. L. G. Vlek, and J. T. Touchton. 1986. Agronomic evaluation of new ureaforms for flooded rice.  Soil Sci. Soc. Am. J. 50: 1055 -1060.
  6. El-Gindy, A. M., M. H. Mahmoud, and A. H. El-Guibali. 2000. Response of plant to slow release fertilizers under drip irrigation systems. Annals of Agricultural Science (Cairo), Vol. 1:  197-212.
  7. Engelstad, O. P. 1985. Fertilizer Technology and Use. pp. 293-319. Soil Sci. Soc. of America, Inc. Madison, WI.
  8. Hanafi, M. M, S. M. El-Taib, M. B. Ahmad, and S. R. Omar. 2002. Evaluation of controlled-release compound fertilizers in soil. Commun Soil Sci. Plant Anal. 33: (7&8): 1139-1156.
  9. Martin, R. J., M. D. Craighead, P. H. Williams, and C. S. Tregurtha. 2001. Effect of fertiliser rate and type on the yield and nitrogen balance of a Pukekohe potato crop. Agronomy New Zealand, Vol.31, pp.71-80, [Online]. available on http://www.cabsubsets. org/cabsbin/bw.
  10. Pack, J., M. Hutchinson Chad and H. Simonne Eric. 2006. Evaluation of controlled-release fertilizers for northeast Florida chip potato production. J. Plant Nutr. 29:  1301-1313.
  11. Shaviv, A. 2001. Advances in controlled-release fertilizers. Advances in Agronomy, 71: 1-49.
  12. F., C. J. Rosen, M. P. Russelle, and S. C. Gupta. 2002. Nitrate Leaching and Nitrogen Recovery Following Application of Polyolefin-Coated Urea to Potato. J. Plant Nutri.  20:  989-1001.