شکل های شیمیایی روی باقی مانده ناشی از کاربرد کود سولفات روی در تعدادی از خاکهای مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

2 استاد دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

به منظور بررسی شکلهای مختلف شیمیایی روی (Zn) باقیمانده ناشی از کاربرد کود سولفات روی، 40 نمونه خاک از عمق 30 -0 سانتی متری از اراضی شرق مازندران تهیه و از بین آنها تعداد 20 نمونه خاک که از نظر خصوصیات فیزیکو شیمیائی، بخصوص از نظر روی و فسفر قابل استفاده متفاوت بوده اند، انتخاب گردید. دریک آزمایش، اثر روی برشکل های مختلف شیمیایی به صورت فاکتوریل(2×20) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار شامل دو سطح روی (0 و10 میکروگرم در گرم  به صورت ZnSO4.7H2O) و در 20 خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای جداسازی شکل های مختلف شیمیایی روی در بخش های تبادلی، جذب سطحی شده، آلی، کربناتی و سولفید یا تتمه به ترتیب از عصاره گیرهای 0.5M KNO3، XH2O، 0.5M NaOH، 0.05M Na2EDTA  و 4M HNO3 استفاده شد. غلظت روی با استفاده از دستگاه جذب اتمی و ICP-AES  اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد که غلظت روی عصاره گیری شده با عصاره گیر KNO3 (تبادلی)، بسیار ناچیز بود. مقدار روی کل خاک (روی بومی) از 3/49 تا 84 میکروگرم در گرم خاک (با میانگین4/63 میکروگرم در گرم) متغییر بود. شکلهای مختلف شیمیایی روی بومی در خاک های مورد مطالعه به ترتیب زیر تعیین گردید:   تبادلی> جذبی> آلی > کربناتی >>>تتمه بخش عمده روی کاربردی به شکلهای شیمیائی تتمه و کربناتی تبدیل گردیده به نحوی که 4/40 و 9/30 درصد از روی کاربردی به ترتیب وارد بخش تتمه و کربناتی گردید. مقدار تبدیل روی اضافه شده به شکلهای شیمیائی در خاک های مختلف در سطح 10 میکروگرم روی در گرم خاک به صورت زیر بوده است:     تبادلی > جذبی >آلی >کربناتی > تتمه

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Chemical Forms of Residual Zn as Affected by Zinc Sulfate in Some Mazandaran Prov. Soils

نویسندگان [English]

  • ali charti 1
  • M. J. Malakouti 2
1 Member of Scientefic Staff, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research Center
2 Professor, Tarbiate Modarres University
چکیده [English]

This experiment was conducted to study different chemical forms of Zn (native and applied Zn) in some selected paddy soils of Mazandaran. Twenty soil samples with the widest range of physicochemical properties, especially with respect to the levels of available Zn and P, were selected out of some 40 surface soils (0-30 cm) collected in rice paddies of east Mazandaran. A completely randomaized block factorial experiment (20×2) with two levels of Zn (0 and 10 µg Zn/g soil as ZnSO4.7H2O) and three replications was carried out on the 20 soils in the greenhouse. Different chemical forms of Zn i.e., exchangeable, sorbed, organic, carbonate, and residual were fractionated by 0.5M KNO3, XH2O, 0.5M NaOH, 0.05M Na2EDTA and 4M HNO3 extractants, respectively in order to determine the amount and chemical form of Zn fractions.The extracted Zn was determined by atomic absorption and ICP-AES instruments. The results showed that  KNO3-Zn (exchangeable Zn) was determined as non detectable (ND) zinc. Total Zn, in untreated soils (native Zn)   ranged from 49.3 to 84 µg/g with a mean of 63.4 µg/g. Distribution of native Zn in different soil chemical fractions were in the fallowing order: Residual >>> Carbonate> Organic> Sorbed> Exchangeable Most of  the applied ZnSO4 was converted to residual and carbonate forms as much as 40.4 and 34.9 percent respectivily. Redistribution of Zn fractions as affected by 10 μg Zn/g soil were in the fallowing order: Residual > Carbonate> Organic> Sorbed> Exchangeable

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zn
  • Carbonate
  • Exchangeable
  • Organic
  • Sorbed
  • Mazandaran

مراجع

  1. Abdel, M. F., J. J. Mortvredt, and J. J. Kelsoe.1988. Cadmium-zinc interaction in plants and extractable cadmium and zinc fractions in soil. Soil Sci. 145:424- 431.
  2. Allison, L. E., and C. D. Moodie. 1965. Carbonate. P.1379-1396. In A. Black
    et al. (ed.) Methods of soil analysis. Part II. Am. Soc. Agron., Madison, WI.
  3. Bar-Yosef, B., S. Fishman, and H. Alpaz. 1980. A model of zinc movement to single roots in soils. Soil Sci. Soc. Am. J. 44:1272-1279.
  4. Boyoucos, C. J. 1962. Hydrometer method improved for making particle-size analysis of soil. Agron. J. 54: 464-465.
  5. Chang, A. C., A. L. Page, J. E. Warneke, and E. Grgurevic. 1984. Sequential extraction of soil heavy metals following a sludge application. J. Environ. Qual. 13:33-38.
  6. Chapman, H. D. 1965. Cation-exchange capacity. P.811-903. In A. Black et al. (ed.) Methods of soil analysis. Part II. Am. Soc. Agron., Madison, WI.
  7. Emmerich, W. E., L. J.Lund, A. L. Page, and A. C. Chang. 1982. Solid phase forms of heavy metals in sewage sludge-treated soils. J. Environ. Qual. 11:178-181.
  8. Follett, R. H., and W. L. Lindsay. 1970. Profile distribution of zinc, iron, manganese and copper in Colorado Colorado Agric. Exp. Stn. Tech. Bull. 110-120.
  9. Grunes, D. L., L. C. Boawn, C. W. Carlson, and R. G. Viets. Land leveling may cause zinc deficiency. Farm Res. 21(11):4-7.
  10. Hodgson, J. F. 1963. Chemistry of micronutrients in soil. Adv. Agron. 15:119-159.
  11. Iyenger, S. S., D. C. Martens, and W. P. Miller. 1981. Distribution and plant availability of soil zinc fractions. Soil Soc. Am. J. 45:735-739.
  12. Jackson, M. L. 1958. Soil chemical analysis. Prentice Hall, Englewood Cliffs, NJ.
  13. John, M. K. 1972. Effect of lime on soil extraction and on the availability of soil applied cadmium to radish and leaf lettuce plants. Sci. Total Environ. 12:303-308.
  14. Leclaire, J. P., A. C. Chang, C. S. Levesque, and G. Sposito. 1984. Trace metal chemistry in arid-zone field soils amended with sewage sludge: IV.Correlation between zinc uptake and extracted soil zinc fractions. Soil Sci. Soc. Am. J. 48:509-513.
  15. Lindsay, W. L. 1978. Chemical equilibrium in soils. John Wiley and Sons, NewYork.
  16. Lindsay, W. L., and W. A. Norvell. 1978. Development of a DTPA test for zinc, iron, manganese, and copper. Soil Sci. Soc. Am. J. 42:421-428.
  17. Neilson, D., P. B. Hoyt, and  Mackenzie. 1986. Distribution of soil Zn fractions in British Columbia  intreior  orchard  soils. Can. J. Soil  Sci. 66:445-454.
  18. Olsen, S. R., C. V. Cole, F. S. Watanabe, and L. A. Dean. 1954. Estimation of available phosphorus in soil by extraction with sodium bicarbonate. USDA. Circ. 939. S. Govern. Prin. Office, Washington DC.
  19. Paul, E. A., and F. E. Clark. 1989. Transformation of nitrogen between the organic and inorganic phase and to nitrate. p.131-146. In A. Paul and F. E. Clark (ed.) Soil microbiology and biochemistry. Academic Press, San Diago, CA.
  20. Romheld, V., and H. Marschner. 1991. Function of micronutrients in plants p.297-328 . In J. Mortvedt et al. (ed.) Micronutrients in Agriculture. Soil Sci. Soc. Am. Inc. Madison, WI.
  21. Shuman, L. M. 1988. Effect of organic matter on the distribution of manganes, copper, iron, and zinc in soil fractions. Soil Sci. 146:192-198.
  22. Sillanapa, M. 1982. Micronutrients and the nutrient status of soil: a global study. United Nation Food and Agriculture Organization (Rome) Bull. 48.
  23. Sposito, G., L. J. Lund, and A. C. Chang. 1982. Trace metal chemistry in arid-zone field soil, amended with sewage sludge. I.Fractionation of Ni, Cu, Zn, Cd and Pb in solid phases. Soil Sci. Soc. Am. J. 46:260-264.
  24. Stover, R. C., L. E. Sommers, and J. Silivera. 1976. Evaluation of metals in waste water sludge. J. Water Pollut. Control Fed. 48: 2165-2175.
  25. Tagwira, F., M. Piha, and L. Mugwira. 1993. Zinc distribution in Zimbabwean soils and its relationship with other soil Commun. Soil Sci. Plant Anal. 24:841-861.
  26. Zachara, J. M., J. A. Kittrick, L. S. Dake, and J. B. Harsh. 1989. Solubility and surface spectroscopy of zinc precipitates on calcite. Geochim. Cosmochim. Acta 53:9-19.
  27. Yasrebi, J., N. Karimian, M. Maftoun, A. Abtahi, and A. M. Sameni. 1994. Distribution of zinc forms in highly calcareous soils as influenced by soil physical and chemical properties and application of zinc sulfate. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 25:2133-5145.
پژوهش های خاک
دوره 23، شماره 2
اسفند 1388
صفحه 181-189

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار