بررسی وابستگی میکوریزی و عملکرد دو نوع شبدر (Trifolium alexandrinum وTrifolium subterraneum ) در سطوح مختلف فسفر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه

2 استادیارگروه خاکشناسی دانشگاه شهیدچمران اهواز

3 دانشیار گروه خاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

قارچهای اندومیکوریزی آربسکولار (AM) از مهمترین همزیستهای گیاهان زراعی هستند که دارای گسترش جهانی می‌باشند. گیاهان مختلف به علت داشتن خصوصیات منحصربفرد از جمله مشخصات مرفولوژیک ریشه دارای شدت همزیستی متفاوتی با این قارچها می‌باشند به همین علت کارایی این همزیستی برای هر گیاه با دیگری متفاوت است. اهمیت این قارچها در مورد جذب عناصر غیر متحرک نظیر فسفر بارزتر می‌باشد. میزان فسفر موجود در خاک نیز با توجه به نوع گیاه دارای اثرمتفاوتی بر شدت این همزیستی می‌باشد. به منظور مقایسه تأثیرگونه گیاه و مقدار فسفر خاک بروابستگی میکوریزی شبدر، سه عامل شامل قارچ (در دو سطح، کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزی (Glomus intraradices))، فسفر (درسه سطح 0 ، 5 و 25 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک از منبع KH2PO4 وگونه شبدر( شبدر زیرزمینی (Trifolium subterraneum) و شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum)) مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی در سه تکرار به منظور تعیین وابستگی میکوریزی دوگونه شبدر، درصد کلنیزاسیون ریشه، جذب فسفر، پتاسیم و بیوماس گیاهی انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان دادند که طول ریشه در دو گونه شبدر تفاوت داشت و در شبدر زیرزمینی طولانی تر از شبدر برسیم بود. درصد وابستگی میکوریزی و درصد کلنیزاسیون ریشه در شبدر  T.alexandrinumبیشتر از شبدر T.subterraneum بود. ارتباط منفی بین افزایش میزان فسفر و درصد کلنیزاسیون ریشه و وابستگی میکوریزی مشاهده گردید بگونه‌ای که بیشترین درصد کلنیزاسیون ریشه در شبدر T.alexandrinum و در حالت عدم دریافت فسفر برابر 55% و کمترین درصد کلنیزاسیون ریشه در حالت دریافت 25 میلی گرم فسفر بر کیلوگرم خاک و برابر8% بود. در حضور قارچ میکوریزی و افزایش غلظت فسفر در خاک وزن خشک اندام هوایی و ریشه نسبت به تیمار شاهد افزایش قابل توجه یافت ولی در غلظت های بالای فسفر (25میلی گرم بر کیلوگرم خاک) این اختلاف ناچیز بود. همچنین در تیمارهای شاهد (بدون حضور قارچ و فسفر) وزن خشک ریشه در شبدر T.subterraneum بیشتر از شبدر T.alexandrinum بود. ارتباط معنی‌داری بین میزان پتاسیم در گیاه ومیزان فسفر مصرفی و کلنیزاسیون قارچ میکوریزی مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Study of Mycorrhizal Dependency and Yield of Two Clovers (Trifolium alexandrinum & Trifolium subterraneum) at Phosphorus Levels

نویسندگان [English]

  • A. Hani 1
  • H. Nadiyan 2
  • A. barzegar 3
1 The Scientific Member of Department of Agronomy, Islamic Azad University Saveh Branch Iran
2 Assistance professor, Soil Science Department, Shahid Chamran University, Ahvaz,Iran
3 Associate professor, Soil Science Department, Shahid Chamran University, Ahvaz,Iran
چکیده [English]

One of the most important symbioses in plants is Vesicular Arbuscular Mycorrhiza (VAM) fungus that has widespread distribution. Many plants that have special properties such as root morphologic properties have different symbiosis with VAM fungi. This symbiosis has different effects on each plant. The role of these fungi in absorption of non-mobile elements such as phosphate is more important. In a glasshouse experiment on two cultivar of clover, Trifolium alexanderinum and Trifolium subterraneum, the effects of soil applications of phosphorus fertilizer and inoculum of Glomus interraradices on the mycorrhizal colonization of roots, mycorrhizal dependency, crop yield and nutrient uptake were studied in autoclaved sterilized soil. Root length in the two cultivars was different. The applied P increased plants dry matter significantly but suppressed mycorrhizal infection. Mycorrhizal dependency and percentage of root colonization in T.alexanderium were more than those of T.subterraneum. There was a negative correlation between mycorrhizal dependency and percentage root colonization on one hand and applied phosphorus on the other. The highest root colonization occurred in zero level of phosphorus and the lowest in 25 mgkg-1 phosphorus amounting to 55% and 8% respectively. With root colonization and increasing phosphorus concentration, shoot and root dry weight were increased. However at higher phosphorus concentration (25mgkg-1), the increase was not significant. In control (without mycorrhiza and 0 mgPkg-1 soil), dry root weight in T.subterraneum was more than T.alexanderinum. The correlation between mycorrhizal colonization and phosphorus concentration on one hand and K content in plant tissues was negative.     

کلیدواژه‌ها [English]

  • Root Colonization
  • Phosphorus
  • Mycorrhizal Dependency
  • T.subterraneum
  • T.alexandrinum
  • Glomus intraradices

مراجع

  1. صالح راستین، ناهید، 1377، کودهای بیولوژیک، مجله آب و خاک، جلد12، شماره3،ص1 الی26.
  2. مستأجران، اکبر و ضوئی، فرزانه، 1378، همزیستی میکوریزا. انتشارات دانشگاه اصفهان،245 صفحه.
  3. نادیان، حبیب الله،1380، بررسی سرعت جذب فسفر در شبدربرسیم(Trifolium alexandrinum L.) تلقیح شده توسط سه گونه‌ی قارچ میکوریزی وزیکولار-آربسکولار. هفتمین کنگره‌ی علوم خاک، دانشگاه شهر کرد، ص15.
  4. Abbott, L.K., and A.D. Robson. 1991. Field management of vesicular-arbuscular mycorrhizal fungi. Beltsville Symposia in Agriculture Research. PP: 355-362. Maryland. USA.
  5. Azcon, R., and J.A. Ocampo. 1981. Factors affecting the vesicular-arbuscular infection and mycorrhizal dependency of thirteen wheat cultivars.New Phytologist. 87:677-685.
  6. Baylis G.T.S. 1975. The magnolioid mycorrhiza and mycotrophy in root systems derived from it. In: Sanders FE, Mosse, B. and P.B. Tinker. (Eds.) Endomycorrhizas. Academic Press. New York. pp. 373-389.
  7. Brundett, M.C. and. W.B. Kendrick. 1988. The mycorrhizal status, root anatomy, phenology of plant in a sugarmaple forest. Canadian Journal of Botany. 66:1153-1173.
  8. Fitter, A. H.1989. An ecological flora. Bulletin of the British Ecological Society. 20:199-200
  9. Gianinazzi-pearson, V. D.P.S. Verma and T.H. John. 1984. Host- fungus specificity in mycorrhiza. In: Verma, D. P. S. and T. H. Hohn. (Eds.), Genes Involved in Plant-Microb Interactions. Springer Vienna. PP: 225-253.
  10. Giovanetti, M. and B. Mosse. 1980. An evaluation of techniques for measuring vesicular- arbuscular mycorrhizal infection in roots. New Phytologist, 84:489-500.
  11. Heald, W. R. 1965. Calcium and Magnesium. In: Methods of soil analysis. part2. Agronomy 9. PP: 999-1010.American Society of Agronomy. Inc. Madison. WI.
  12. Jasper, D.A.and A.D. Robson and Abbott. L.K.1979. Phosphorus and formation of vesicular-arbuscular mycorrhiza. Soil Biology and Biochemistry. 11: 501-505.
  13. Khalil, S., and T.E. Loynachan. and Tabatabai, M.A.1994. Mycorrhiza dependency and nutrient uptake by improved and unimproved corn and soyben cultivars.Agronomy Journal. 86: 949-958.
  14. Koid, R.T.1991. Nutrient supply, nutrient demand and plant response of mycorrhiza infection. New Phytologist. 117:365-386.
  15. Menge, J.A., D. Steirle. D.J Bagyaraja. E.L.V. Johnson. and Leonard. R.T. Phosphorus concentrations in plants responsible for inhibitation of mycorrhizal infection. New Phytologist. 80:575-578.
  16. Nadian, H. smith. S.E. Alston. A.M. and Murray. R.S.1996. Effect of soil compaction on growth and P uptake by Trifolium subterraneum: interaction with mycorrhizal colonization. Plant and Soil. 182, 39-49.
  17. Olsen, S. R. and Sommers. L.E. 1982. Phosphorus.In: Page. A.L(Ed). Methods of Soil Analysis. Part2. Chemical and Microbiological properties. Soil Science Society of America. Madison. PP: 403-430.
  18. Philips, J. M. and Hayman. D. S. 1970. Improved procedure for clearing roots and vesicular-arbuscular mycorrhizal fungi for rapid assessment of infection. Transactions of the British Mycological Society. 55:158-160. 
  19. Plenchette, C. Morel. C. 1996. External phosphorus requirement of mycorrhizal and non-mycorrhizal barley and soybean plant. Biology and Fertility of Soils. 21: 303-308.
  20. Sieverding, E. 1991. Vesicular arbuscular mycorrhiza management in tropical agrosystem. Technical Cooperation, Federal Republic of Germany. Eschborn
  21. Schwab, S.M., Menge. J.A. and Leonard. R.T.1991. Regulation of nutrient transfer between host fungus in vesicular arbuscular mycorrhiza. New Phytologist. 117:307-308.
  22. St John T. V.1980. Root size, root hairs and mycorrhizal infection: a rehypothesis with tropical New Phytologist. 84: 483 - 487
  23. Tawaraya, K. Tokairina. K. Wagatsuma. T. 2001. Dependence of Allium fistulosum cultivars on the arbuscular mycorrhizal fungus. Glomus fasciculatum. Applied Soil Ecology. 17:119-124.
  24. Wood, 1992.Vesicular-arbuscular mycorrhiza fungi: challenges for commercialization.In: Handbook of Applied Mycology, Biotechnology. Arora, D. K. Mukerji. K. G. and Elander. R. P. (Eds.). Marcel Dekker. New York. vol. 4. pp: 823–847.
پژوهش های خاک
دوره 21، شماره 2
اسفند 1396
صفحه 269-276

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار