تأثیر پتاسیم و عناصر کم مصرف بر عملکرد کمی و کیفی درختان پرتقال در شمال خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس

2 استاد دانشگاه تربیت مدرس

3 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی مازندران

چکیده

به منظور مطالعه تأثیر مصرف پتاسیم و عناصر کم مصرف برعملکرد و بهبود کیفی میوه درختان پرتقال در شمال خوزستان آزمایشی‌ از سال 81-1380 به مدت دو سال در قالب‌ طرح‌ بلوکهای‌ کامل‌ تصادفی‌ با نه تیمار و سه بلوک (هر کرت شامل یک درخت) بر روی‌ درختان‌ پرتقال هشت ساله ‌رقم‌ مارس‌ در باغ مرکبات مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول اجرا شد. تیمارهای‌ سال اول این‌ تحقیق‌ عبارت‌ بودند از: T1: تیمار شاهد، مصرف‌ 1000 گرم سولفات آمونیوم به صورت پخش سطحی، :T2 مصرف1000 گرم سولفات آمونیوم به صورت پخش سطحی +‌ 50 کیلوگرم کود حیوانی +250 گرم گوگرد پودری به صورت چالکود،  T2: T3+ مصرف 415 گرم کلرور پتاسیم، T4 : T2 ‌+ مصرف 500 گرم سولفات پتاسیم،  T2 :T5 ‌+ مصرف 830 گرم کلرور پتاسیم (دو برابر میزان محاسبه شده در تیمار سوم)،T2 :T6 + مصرف 1000 گرم سولفات پتاسیم (دو برابر میزان محاسبه شده در تیمار چهارم)،
: T7 + T3  عناصر کم مصرف (120 گرم سولفات روی + 200 گرم سولفات آهن + 200 گرم سولفات منگنز)، T8 : + T4  عناصر کم مصرف (مشابه تیمار هفتم)، :T9   + T2 مصرف 250 گرم سولفات پتاسیم قبل از آغاز فصل رشد + 5/207 گرم کلرور پتاسیم به صورت سرک در اواسط فصل رشد+ عناصر کم مصرف (مشابه تیمار هفتم). در سال دوم تحقیق بر اساس نتایج حاصله از سال اول، نسبت به مصرف کودهای نیتروژنه در تمامی تیمارهای آزمایشی و محلول پاشی با کلات روی با غلظت سه در هزار در تیمارهای هفتم، هشتم و نهم اقدام گردید. نتایج نشان داد تیمارهای هفتم و هشتم به ترتیب با 7/37 و 7/34 کیلوگرم میوه به ازای هر درخت موجب افزایش معنی‌دار عملکرد در سطح پنج درصد نسبت به تیمار اول (2/25 کیلوگرم میوه به ازای هر درخت) شدند. عملکرد سایر تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری با شاهد نداشت. محلول پاشی با کلات روی در سال دوم تحقیق اگر چه منجر به افزایش معنی‌دار غلظت روی در تیمارهای هفتم، هشتم و نهم نسبت به بقیه تیمارها گردید، اما تاثیری بر عملکرد و شاخص‏های کیفی میوه نداشت. غلظت سایر عناصر غذایی برگ و خصوصیات کیفی میوه در طول دو سال اجرای آزمایش تحت تأثیر هیچ یک از تیمارهای آزمایشی واقع نشد. با توجه به نتایج این تحقیق حد بحرانی پتاسیم برای درختان پرتقال در شمال خوزستان کمتر از 200 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک پیشنهاد می گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Potassium and Micronutrients on the Yield and Fruit Quality of Orange Trees in North Khuzestan

نویسندگان [English]

  • SH. Kiani 1
  • M. J. Malakouti 2
  • M. Shahabian 3
1 P.h.D. Candidate at Tarbiat Modarres University
2 Professor of Tarbiat Modarres University
3 Scientific Staff member of Mazandaran Agricultural Research Center, respectively.
چکیده [English]

This experiment was conducted in order to determine the effects of potassium and micronutrients on the yield and fruit quality of 8-year old orange trees cv. “Marrs” during 2001-2003, at Safi Abad agricultural research center (north Khuzestan) in Dezful, Iran. During first year, nine treatments were arranged in a randomized block design with three replications (each plot including one tree). Treatments were: T1: control, 1000 gr/tree ammonium sulfate as broadcasting application; T2: 1000 gr/tree ammonium sulfate as broadcasting application + 50 kg/tree organic matter and 250 gr/tree sulfur powder as localized placement; T3: T2 + 415 gr/tree potassium chloride; T4: T2 + 500 gr/tree potassium sulfate; T5: T2 + 830 gr/tree potassium chloride; T6: T2 + 1000 gr/tree potassium sulfate; T7: T3 + micronutrients consisting of zinc sulfate (120 gr/tree), iron sulfate (200 gr/tree) and manganese sulfate(200 gr/tree); T8: T4 + micronutrients (like T7); T9: T2 + 250 gr/tree potassium sulfate before start of the growth season + 207.5 gr/tree potassium chloride in the middle of growth season + micronutrients (like T7). Druing the second year, based on results of first year, nitrogen fertilizers were applied in all treatments. Also foliar application of Zn-EDTA (0.3%) was tried in T7, T8 and T9 treatments.   The results of combined variance analysis revealed that yield of T7 and T8 treatments with 37.7 and 34.7 kg/tree increased significantly at 5% level as compared to control (25.2 kg/tree). Other treatments did not show any significant difference with control (T1). During the second year, foliar application of Zn-EDTA increased leaf zinc concentration significantly in T7, T8 and T9 in comparison with other treatments, but did not affect the yield or fruit quality indices. Other leaf mineral concentrations and fruit quality indices were not affected by the treatments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Potassium
  • Micronutrients
  • Orange trees
  • North Khuzestan
  1. امامی، عاکفه. 1375. روشهای تجزیه گیاه (جلد اول). نشریه فنی شماره 982 ، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  2. علی احیایی، مریم و علی اصغر بهبهانی زاده. 1372 .شرح روشهای تجزیه شیمیایی خاک (جلد اول). نشریه فنی شماره 893 . موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  3. گندمکار، اکبر. 1383. اثر مقادیر و روشهای کاربرد سولفات روی بر عملکرد و کیفیت میوه درختان مرکبات خوزستان. گزارش نهایی شماره 1170. موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  4. گندمکار، اکبر. 1382. اثر منابع مختلف مواد آلی و کودهای شیمیایی بر عملکرد و جذب عناصر ریزمغذی در مرکبات شمال خوزستان. گزارش نهایی شماره 188/82. مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد، دزفول، ایران.
  5. گندمکار، اکبر و مهرداد شهابیان. 1382. بررسی امکان رفع کلروز آهن درختان مرکبات شمال خوزستان با روش چالکود. خلاصه مقالات سومین کنگره علوم باغبانی ایران، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران.
  6. گندمکار، اکبر، عبدالمحمد دریاشناس و محمد جعفر ملکوتی. 1380. شناخت ناهنجاریهای تغذیه‏ای مرکبات شمال خوزستان(دزفول) و ارائه راه حلهای علمی کاربردی جهت افزایش کیفیت و عملکرد محصول. نشریه فنی شماره 238. نشر آموزش کشاورزی، معاونت تات وزارت کشاورزی، کرج، ایران.
  7. ملکوتی، محمد جعفر. 1379. کمبود پتاسیم در تعدادی از درختان میوه به روایت تصویر و روشهای درمان آن. نشریه فنی شماره 82. نشر آموزش کشاورزی، معاونت تات وزارت کشاورزی، کرج، ایران.
  8. ملکوتی، محمد جعفر و بابک متشرع زاده. 1379. مشخصات فنی کودهای شیمیایی ساخت داخل کشور در یک نگاه. نشریه فنی شماره 100. نشر آموزش کشاورزی، معاونت تات وزارت کشاورزی، کرج، ایران.
  9. ملکوتی، محمد جعفر، عبدالمحمد دریاشناس، حمید رستگار، اکبر گندمکار و محمدرضا ساردوئی. 1379. شناخت ناهنجاریهای تغذیه ای مرکبات و ارائه راههای علمی کاربردی برای افزایش عملکرد و بهبود کیفیت آنها در کشور. مجله علمی پژوهشی خاک و آب. جلد 12، شماره8، ویژه نامه باغبانی، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  10. Bhargava, B. S., H. P. Singh, and K. L. Chadha. 1993. Role of potassium in development of fruit quality. In: Advances in Horticulture, Vol. 2. Fruit crops: part 2. (eds. Chadha, K. L. and O. P. Pareek). Malhotra Publishing House, New Dehli, India.
  11. Imas, P. 1999. Quality aspect of K nutrition in horticultural crops. Proceeding of the IPI-PRI-KKV Workshop on: Recent Trends in Nutrition Management in Horticultural Crops. Dapoli, Mahrashtra, India.
  12. Jones, Jr., B. Wolf, and H. A. Mills. 1991. Plant analysis: A practical sampling, preparation, analysis and interpretation guide. Micro-Macro Publishing Inc. Athens, Georgia.
  13. Koo, R. C. J. 1985. Potassium nutrition of citrus. In: Potassium in Agriculture(ed: Munson, R. S.). ASA-CSSA-SSSA, Madison, WI, U. S. A.
  14. Potash & Phosphate Institute(PPI). 2000. Effect of potassium fertilizer on famous-superior citrus and potassium supplying capacity of orchard soil in Hunan http:\\www. ppi. com.
  15. Potash & Phosphate Institute(PPI). 2000. Potassium soil test calibration and effects on fresh citrus fruit quality. http:\\www. ppi. com.
  16. Reese, R. L. and R. C. Koo. 1974. Responses of “Hamlin” “Pineapple” and “ “Valencia” orange trees to nitrogen and potash applications. Proceedings of the Florida State Horticultural Society, Florida, U. S. A.
  17. Rodriguez, Q. and S. Moreira. 1969. Citrus nutrition - 20 years of experimental results in the state of SAO Paulo, Brazil. Proceedings of the First International Citrus Symposium, California, U. S. A.
  18. Swietlik, D. 1998. Potassium increases fruit size of “Ray Ruby” grapefruit. Newsletter of Kingsville Citrus Center, Vol. 6, No. 1, University of Texas, U. S. A.
  19. Tucker, D. P. H., L. G. Abrigo, T. A. Wheaton, and L. R. parsons. 1994. Tree and Fruit Disorders. Fact sheet HS-140, Horticultural Sciences Department, Institute of Food and Agriculture Sciences, University of Florida, U. S. A.