پراکنش غلظت کل چهار عنصر کم‏مصرف گیاهی در دشت بروجن-فرادنبه و اثر آبیاری با پساب شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد

2 استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد

3 استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرکرد

چکیده

پهنه‌بندی غلظت کل عناصر کم‏مصرف می‌تواند در مدیریت حاصلخیزی خاک، کاربرد کود و مصرف پساب اهمیت داشته باشد. هدف از این پژوهش بررسی الگوی توزیع مکانی غلظت کل عناصر مس، روی، آهن، منگنز و تعیین بهترین روش میان‌یابی جهت تهیه نقشه­های پهنه‌بندی و بررسی تأثیر پساب بر غلظت این عناصر بود. برای این منظور تعداد 200 نمونه‌ی خاک به‌صورت تصادفی و پراکنده از عمق 0 تا 30 سانتی‌متری دشت بروجن-فرادنبه برداشت و تعدادی از ویژگی‌های فیزیکوشیمایی و غلظت کل مس، روی، آهن، منگنز در نمونه­ها اندازه­گیری شد. غلظت این عناصر زیر حد مجاز هر عنصر بوده و آلودگی به این عناصر در خاک وجود ندارد. الگوی تغییرات مکانی عناصر مس، روی، آهن با مدل واریوگرام کروی و منگنز با مدل نمائی قابل توصیف بود. هر چهار عنصر کم‏مصرف دارای کلاس وابستگی مکانی متوسط در دامنه تأثیر بودند که نشان­دهنده‌ی اثرات بیشتر عوامل خارجی نسبت به عوامل طبیعی بوده است. به طور کلی برآورد روش کریجینگ (معمولی و ساده) در مقایسه با روش وزن­دهی معکوس فاصله (توان­های 1 تا 3) بهتر بود. پهنه‌بندی عناصر بر اساس واریوگرام منتخب و روش کریجینگ نشان داد که غلظت عناصر به‌ویژه مس، روی و منگنز در بخش شرقی دشت بروجن و اطراف تصفیه‌خانه بروجن بیشتر از بخش غربی دشت (فرادنبه) بود. احتمالاً آبیاری با پساب تصفیه‌خانه علت عمده‌ی این تفاوت در غلظت‌ها است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Distribution of Total Concentrations of Four Soil Micronutrients in Boroojen–Faradonbeh and the Effect of Wastewater Irrigation

نویسندگان [English]

  • S. Ahmadzadeh 1
  • H. Beigi Harchegani 2
  • R. Iranipour 3
چکیده [English]

Mapping based on total concentrations of micronutrients may be useful in fertility management including fertilizer and/or wastewater application. The aims of this work were to (1) investigate the spatial distribution of total concentrations of copper (Cu), zinc (Zn), manganese (Mn) and iron (Fe); (2) to select the suitable spatial estimator; and (3) to understand the effect of wastewater irrigation on the mapping of these elements in the Boroojen-Faradonbeh plain. To this end, 200 soil samples were randomly collected from surface soil (0-30 cm) of the Boroojen-Faradonbeh plain and some soil physicochemical properties as well as total concentrations of Cu, Zn, Mn, and Fe were determined. Total concentrations were below permissible limit of each element indicating no serious issue concerning pollution. Spatial distributions of Cu, Zn, Mn and Fe were best described by a spherical variogram model while that of Mn by an exponential one. Intermediate spatial dependence of all four elements indicated the greater influence of external factors compared with internal factors. Krigging (simple or ordinary) was a better spatial estimator compared to the inverse distance method (with exponents varying from 1 to 3). The maps revealed that concentrations, particularly those of Cu, Zn, and Mn, were higher in the eastern part of the plain where wastewater irrigation is practiced. Treated wastewater application seems to be the main factor elevating the concentrations in the eastern part of the plain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Multiple weed competition
  • herbicide reduced dose
  • dose response
  • corn yield