بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی و مواد مادری بر برخی ویژگی‌های خاک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه گیلان

2 دانشجوی سابق ارشد دانشگاه گیلان

چکیده

تغییرات کاربری اراضی از قبیل تغییر جنگل به اراضی تحت کشت به­طور معنی­داری می­تواند بر خصوصیات خاک تاثیر گذارد و فرآیند­های تشکیل خاک را تغییر دهد. به منظور بررسی اثرات کاربری­های مختلف بر خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک، پنج منطقه کوهستانی شامل بیجارباغ (سنگ مادر گرانیت)، زمیدان (سنگ مادر آندزیت بازالت)، علیسرود (سنگ مادر فیلایت)، خرما (سنگ مادر آندزیت بازالت) و لیل (سنگ مادر بازالت آندزیتی) در شهرستان لاهیجان و لنگرود انتخاب شدند. هر منطقه داری پوشش جنگلی بودهکه در مجاورت آن باغ چای می­باشد. در هر کاربری یک پروفیل شاهد حفر و در سه نقطه اطراف آن، نمونه­برداری از عمق (30-0 سانتیمتری) انجام شد. این مطالعه در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که تغییر کاربری و مواد مادری اثر معنی­داری برویژگی­های فیزیکی­، شیمیایی و زیستی خاک داشتند. تغییر کاربری (از جنگل به باغ چای) به­طور معنی­داری مقادیر رس، سیلت، جرم مخصوص ظاهری و اکسید آهن آزاد (Fed) را بترتیب با میانگین 12%، 5/10%، 17%، و 5/5  درصد،  افزایش  و مقادیر شن، واکنش شیمیایی، کربن آلی، کلسیم + منیزیم تبادلی ، پتاسیم تبادلی ، ظرفیت تبادل کاتیونی، اکسید آهن بی­شکل (Feo)، تنفس میکروبی و جمعیت باکتری را  بترتیب با میانگین 7/3%، 11%، 7/17،9/29%، 6/32%، 3/18%، 24%، 34%،و 22 درصد، کاهش داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of Land Use Changes and Parent Materials on Some Soil Properties in Guilan Province

نویسندگان [English]

  • H. Ramezanpour 1
  • N. Rasooli 2
1 Associate Professor, University of Guilan
2 Former MSc student, University of Guilan
چکیده [English]

Land use changes such as conversion of forest to cultivated land significantly influence soil properties and modify soil forming processes. In order to study the effects of different land use on soil physical, chemical and biological properties, five sites of mountain landforms consisting of Bijarbagh (granite parent rock), Zemeidan (basaltic andesite parent rock), Alisorod (phyllite parent rock), Khorma (basaltic andesite parent rock), and Leil (andesitic basalt parent rock), located in part of Lahijan and Langaroud regions were selected. Each site had forest cover and tea garden next to it. A representative profile in each land use was dug and three locations around the profile were selected for soil sampling (0-30 cm). This study was conducted in a factorial arrangement and completely randomized block design (CRBD). Results indicated that land use changes and parent material had significant effect on soil physical, chemical, and biological properties. Land use changes (forest to tea garden) significantly increased clay, silt, bulk density, and free iron oxides (Fed) with mean values of 12%,10.5%,17%, and 5.5 percent, respectively, but significantly decreased sand, pH, organic carbon (OC), exchangeable Ca+Mg, exchangeable  K, CEC, amorphous iron oxides (Feo), biomass respiration contents and bacterial population with mean values of 3.7%, 11%, 17.7%, 29.9%, 32.6%, 18.3%, 24%, 34%, and 22 percent, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biomass respiration, Deforestation
  • Soil organic carbon
  • Parent rock, Bacterial and fungi population