شاخص درجه زردی و آهن فعال برای ارزیابی تحمل برخی پایه‌های مرکبات به آهک خاک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

2 استادیار بخش علوم زراعی و باغی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مازندران

3 دانشیار موسسه تحقیقات خاک و آب کشور

چکیده

در این پژوهش تحمل‌ برخی پایه‌های مرکبات (نارنج، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج، سی-35، گوتو و اسموت‌فلت‌سویل) به آهک کل و فعال به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در خاک‌های منطقه شرق مازندران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین وزن خشک از سوینگل‌سیتروملو و کمترین وزن خشک از نارنج، پایه معمول منطقه حاصل شد. همچنین نتایج میانگین درجه کلروز در این خاک‌ها نشان داد که سوینگل‌سیتروملو بیشترین درجه کلروز داشت و پایه‌های سی-35، کاریزوسیترنج، گوتو، ترویرسیترنج، اسموت‌فلت‌سویل و نارنج به ترتیب بعد از سیتروملو قرار داشتند و با افزایش آهک کل و فعال خاک، میانگین غلظت آهن فعال برگ پایه‌های مختلف کاهش یافت. به طور میانگین از آهن کل برگ‌ها، درصدی که به شکل آهن فعال بود بسیار بیشتر از ریشه‌ها بود. در مقابل میانگین غلظت آهن کل ریشه‌ها بیش از چندین برابر برگ‌ها بود و با افزایش آهک خاک‌ها، درصدی از آهن کل برگ که به شکل فعال بود کاهش نشان داد، اما در ریشه‌ها بر خلاف برگ‌ها، این درصد آهن فعال افزایش یافت. همچنین افزایش آهک فعال خاک، تأثیر معنی‌داری بر غلظت آهن فعال برگ نارنج و اسموت‌فلت‌سویل نداشت. در مقابل، غلظت آهن فعال برگ سوینگل‌سیتروملو، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج، سی-35 و گوتو با افزایش آهک فعال کاهش یافت. لذا با توجه به شاخص درجه زردی برگ و شیب کاهش غلظت آهن فعال برگ به ازای هر واحد افزایش آهک فعال، نارنج و اسموت‌فلت‌سویل متحمل‌ترین و سوینگل‌سیتروملو حساس‌ترین پایه به آهک خاک بودند. پایه‌های گوتو، کاریزوسیترنج، ترویرسیترنج و سی-35 از نظر حساسیت به ترتیب پس از سوینگل قرار گرفتند. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Possibility of Using Chlorosis Degree and Active Iron (Fe2+) to Assess the Tolerance of Some Citrus Rootstocks to Calcareous Soils

نویسندگان [English]

  • A. Asadi Kangarshahi 1
  • N. Akhlaghi Amiri 2
  • M. Samar 3
چکیده [English]

In this research, responses of some citrus rootstocks to active and equivalent calcium carbonate in the soils of eastern Mazandaran were evaluated by a factorial experiment in randomized complete block design. The results showed that Swingle citrumello and Sour orange, common rootstock of the region, had maximum and minimum dry weight. Also, average rootstocks chlorosis degree in these soils showed that Swingle citromello had the highest chlorosis degree and C-35, Carizo citrange, Gou tou, Troyer citrange, Smooth flat sevile, and Sour orange ranked after Citromello, respectively. According to the results, with increasing soil equivalent and active calcium carbonate, the average leaf active Fe of different rootstocks decreased. On average, the percentage of total iron in the form of active iron in the leaves was much higher than roots. In contrast, the average of total iron concentration in roots was several times more than that of leaves. Besides, by increasing calcium carbonate, the percent of leaf total iron in active form decreased, but unlike the leaves, the percentage of active iron in roots increased. Also, increase in soil active calcium carbonate did not have any effect on leaf active iron level of Sour orange and Smooth flat sevile. In contrast, leaf active Fe in Swingle citromello, Carrizo citrange, Troyer citrang, C-35, and Guo tou decreased. Therefore, according to leaf chlorosis degree index and trend of reducing leaf active Fe level per unit of active calcium carbonate, Sour orange, and Smooth flat sevile were the most tolerant, while Swingle citromello was the most sensitive rootstock to soil carbonate calcium, followed by Gou tou, Carizo citrange, Troyer citrange and C-35, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Calcium carbonate
  • Citrus genotype
  • Crop tolerance
  • Sour orange