بررسی کارائی مدل فیزیکی WEPPدر پیش‌بینی رواناب و فرسایش خاک در کاربری دیم در شرایط نیمه خشک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

چکیده

مدل فرآیندی WEPP تمامی متغیرهای اثرگذار در فرآیند فرسایش را بر اساس مفاهیم فیزیکی و به کمک معادلات ریاضی محاسبه می‌کند و جهت شبیه‌سازی این فرآیند در کاربری زراعت کاربرد خوبی دارد. هدف از اجرای این طرح تعیین قابلیت مدل WEPP در تخمین تلفات خاک و تولید رواناب در کاربری دیمزار و تعیین پتانسیل مدل در شبیه‌سازی اثرات عملیات مدیریتی در فرسایش بود. این طرح در کبوده علیا در حوضه آبخیز قره‌سو به مرحله اجرا درآمد. پلات‌های آزمایشی جمع‌آوری رواناب و رسوب  به ابعاد 3×10 متر با 3 تکرار در شیب‌های 6، 12، 16 و 20 درصد نصب شد. داده‌های اقلیمی بارندگی و دما با نصب باران‌نگار و دماسنج ماکزیمم و مینیمم ثبات در داخل ایستگاه ثبت و داده‌های سرعت و جهت باد، تشعشع خورشیدی و درجه حرارت نقطه شبنم از ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه تهیه گردید. شبیه‌سازی فرسایش و رواناب با استفاده از نسخه v2008.9 مدل WEPP در هر پلات انجام شد. بررسی نتایج ارزیابی مدل نشان داد که با افزایش شیب دقت برآورد رواناب افزایش یافته است. به گونه‌ای که مقادیر منفی شاخص ناش-­ساتکلیف در دو شیب 6 و 12 درصد و مقادیر مجذور میانگین مربعات خطا (به ترتیب با متوسط 16/3 و 82/4 لیتر) نشان از کارائی پائین مدل در این دو شیب دارد. همچنین مدل در اغلب پلات‌ها، به استثنای پلات‌های شیب 6 درصد، به درجات متفاوتی در برآورد رواناب کم‌برآورد بود. همچنین بیشترین کارائی مدل در برآورد فرسایش در شیب 16 درصد و کمترین کارائی مدل در پلات‌های شیب 20 درصد بود، جائی که خطای کم برآوردی 5/7 کیلوگرم در پلات در سال و شاخص ناش-­ساتکلیف مقدار منفی را نشان داد. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Efficiency of WEPP Model for Prediction of Soil Erosion and Runoff on Rainfed Land in a Semi-Arid Region

نویسنده [English]

  • Y. Parvizi
Assistant Professor, Agriculture and Natural Resource Research Center of Kermanshah
چکیده [English]

The process-based WEPP model can predict all effective variables of soil erosion physically using mathematical equations, especially in arable lands. The main objectives of this study were to determine the capability of hill-slope version of WEPP model in runoff and soil erosion estimation on rainfed lands and its potential in simulating the different management practices effects on soil erosion. This research was conducted in rainfed area of Kabode region, across the Gharasoo watershed. Runoff and sediment collection plots with dimension of 10×3 meter in three replications were installed on the slopes of 6%, 12%, 16%, and 20%. Climate data recorders including rain gauge and Maximum and Minimum temperature recorders were installed in the site to record daily climate data. Additional climate data requirements including wind velocity and direction, solar radiation, and dew point temperature was obtained from Kermanshah synoptic station. Soil erosion and runoff was estimated in each plot for different hill slopes by the v2008.9 version of WEPP. Results from the model assessment indicated that the runoff prediction accuracy was increased with increasing slope steepness such that the negative values of Nash-Sutcliff index in the 6% and 12% slope and the high RMSE’s of, respectively, 3.16 and 4.82 liter indicated lower accuracy of the model in runoff prediction for these slopes. In all plots, with the exception of plots on 6% slope, runoff was under- estimated. Also, maximum accuracy for soil erosion prediction was in 16% slope plots and the minimum efficiency of the model was in 20% slope, where the under-estimation error was 7.5 kg per plot per year and the values of Nash-Sutcliff index were negative. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Runoff plots
  • WEPP version v2008.9
  1. Bowen, W., Baigorria, G., Barrera, V., Cordova, J., Muck, P. and Pastor, R., 1998. A Process-based model (WEPP) for simulating soil erosion in the Andes. CIP Program Report. Natural Resource Management in the Andes. 403-408.
  2. Brazier, R.E. and Beven, K.J. and Freer, J. and Rowan, J.S. 2000 Equifinality and uncertainty in physically based soil erosion models: application of the GLUE methodology to WEPP-the water erosion prediction project-for sites in the UK and USA. Earth Surface Processes and Landforms, 25 (8). pp. 825-845.
  3. Dun S., Wu, J.Q., Elliot, W.J., Robichaud, P.R., Flanagan, D.C., Frankenberger, J.R., Brown, R.E. and Xu, A.C. 2009. Adapting the Water Erosion Prediction Project (WEPP) model for forest applications. Journal of Hydrology 366:46–54.
  4. Elliot, W.J. 2004. WEPP Internet Interfaces for Forest Erosion Prediction.Journal of the American Water Resources Association (JAWRA). 40(2):299-309.
  5. Flanagan, D.C., Gilley, J.E. and Franti, T.G. 2007. Water erosion prediction project (WEPP): Development history, model capabilities, and future enhancements. Biological Systems Engineering: Papers and Publications.Paper 27. University of Nebraska - Lincoln. USA
  6. Flanagan, D.C. and Nearing M.A. (ed.). 1995. USDA-Water Erosion Prediction Project: Technical Documentation. NSERL Report No. 10. West Lafayette, IN, USA.
  7. Foltz R.B., Elliot, W.J. and Wagenbrenner, N.S. 2011. Soil erosion model predictions using parent material texture-based parameters compared to using site specific parameters. Transactions of the ASABE American Society of Agricultural and Biological Engineers. 54(4):1347-1356.
  8. Ghidey F., Alberts, E.E. and Kramer L. 2000. Comparisons of measured and WEPP predicted runoff and sediment loss from deep Loess soils watershed. Soil Erosion for 21st century symposium. USDA-Agricultural Research Service.
  9. Grace, J.M. 2007. Modeling Erosion from Forest Roads with WEPP. http://www.dcs.ufla.br/site/_adm/upload/file/pdf/Prof%20Marx/Aula%205/Outro%20art%20interesse/Grace_WEPP_estradas%20florestais.pdf
  10. Halil, K., 2002. Comparison of Erosion and Runoff Predicted by WEPP and AGNPS Models Using a Geographic Information System. Turk J Agric. 26:261-268
  11. Kincaid, D.C., 2002. The WEPP model for runoff and erosion prediction under center pivot irrigation. Transactions of the ASAE American Society of Agricultural Engineers. 45(1): 67-72.
  12. Laflen, J.M., D.C. Flanagan and B.A. Enge. 2008. Soil erosion and sediment yield prediction accuracy using WEPP. Journal of the American Water Resources Association. 40(2):289-294.
  13. Lane, L.J., Nichols, M.H. and Paige, G.B. 2009. Modeling erosion on hillslopes: Concepts, theory, and data. USDA-Agricultural Research Service. Tucson AZ, USA.
  14. Nash, J.E. and Sutcliffe J.V. 1970. River flow forecasting through conceptual models, 1: A discussion of principles. J. Hydrol. 10:282-290.
  15. Pieri, L., Bittelli, M., Wu, J.Q., Dun, S., Flanagan, D.C., Pisa, P.R., Ventura, F. and Salvatorelli, F. 2007. Using the Water Erosion Prediction Project (WEPP) model to simulate field-observed runoff and erosion in the Apennines Mountain Range, Italy. Journal of Hydrology. 336:84-97.
  16. Srivastava, A., Dobre, M., Bruner, E., Elliot, W.J., Miller, I.S. and Wu, J.Q. 2011. Application of the WEPP model to simulate streamflow in Apnforest watershed. Proceedings of International Symposium on Erosion and Landscape Evolution, Anchorage, Alaska
  17. Wilcox, B.P. and Simanon, J.R. 1996. Predicting runoff in semiarid woodlands: Evaluation of the WEPP model. USDA- ARS. TEKTRAN.
  18. Zhang, X.C., Nearing, M.A., Risse, L.M. and McGregor, K. 1995. Evaluation of WEPP runoff and soil loss predictions using natural runoff plot data. Am. Soc. Ag. Eng. Paper 95-2381. ASAE Meeting, Chicago, IL June 18-23, 1995.