بررسی وضعیت و مدیریت منگنز متناسب با مراحل رشد و تأثیر آن بر عملکرد و کیفیت مرکبات شرق مازندران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

چکیده

به منظور بررسی وضعیت منگنز در مرکبات منطقه و تأثیرکاربرد سولفات منگنز بر عملکرد و کیفیت میوه درختان تامسون ناول دو آزمایش مجزا انجام شد. آزمایش اول درباغ­های مرکبات منطقه و آزمایش دوم در یک باغ بارده تامسون با پایه نارنج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هفت تیمار و چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل: 1- شاهد اول (بدون مصرف سولفات منگنز)، 2- شاهد دوم (بدون مصرف سولفات منگنز و با محلول­پاشی اوره)، 3- مصرف خاکی سولفات منگنز به مقدار 300 گرم به ازای هر درخت قبل از توسعه برگ­ها، 4-مصرف سولفات منگنز به مقدار 300 گرم به ازای هر درخت به صورت کودآبیاری در مرحله اول رشد میوه، 5- مصرف سولفات منگنز به مقدار 300 گرم به ازای هر درخت در مرحله اول و دوم رشد میوه، 6- محلول­پاشی سولفات منگنز با غلظت دو در هزار در مرحله اول رشد میوه، 7- محلول­پاشی سولفات منگنز با غلظت دو در هزار در مرحله اول و دوم رشد میوه بودند. نتایج آزمایش اول نشان داد که باغ­های ساری و نکا بیشترین علائم کمبود را داشتند. نتایج آزمایش دوم نشان داد که مصرف خاکی سولفات منگنز تأثیری در عملکرد، کیفیت میوه، غلظت منگنز در برگ، میوه و ریشه نداشت اما مصرف آن به شکل کودآبیاری و محلول­پاشی موجب افزایش عملکرد، قطر و وزن میوه، غلظت منگنز در برگ و میوه شد. بیشترین غظت منگنز برگ از تیمار محلول­پاشی سولفات منگنز در مرحله اول و دوم رشد میوه حاصل شد. تیمار کودآبیاری موجب افزایش معنی­داری در غلظت منگنز ریشه نسبت به شاهد شد. به طور کلی با توجه به نتایج این آزمایش، برای باغ­هایی که سابقه علائم خفیف کمبود منگنز دارند یا احتمال کمبود منگنز در آنها وجود دارد مصرف سولفات منگنز به صورت کودآبیاری یا محلول­پاشی پس از ریزش گلبرگ­ها توصیه می­شود. اما برای باغ­هایی که علائم شدید کلروز منگنز دارند دو بار کودآبیاری یا محلول­پاشی سولفات منگنز، بار اول پس از ریزش گلبرگ­ها و بار دوم قبل از شروع رشد فلش­های پاییزی توصیه می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of Manganese Status and Management According to Growth Stages and Its Effect on the Yield and Quality of Citrus in East of Mazandaran

نویسنده [English]

  • ali asadi kangarshahi
Assistant Professorsof Soil and Water Research Departrnent, Mazandaran Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sari, Iran
چکیده [English]

To study manganese (Mn) status and its effect on fruit yield and quality of Thomson navel oranges, two separate experiments were carried out in East of Mazandaran Province, Iran. The first experiment was conducted in citrus orchards of the region, and the second was conducted in an orchard of Thomson navel on sour orange rootstock, using a randomized complete block design with seven treatments and four replications. Treatments included: 1) First control (without manganese); 2) Second control (without manganese and with urea spray), 3) 300 g manganese sulfate per tree as soil application, before leaf development, 4) 300 g manganese sulfate per tree as fertigation, in the first stage of fruit growth, 5) 300 g manganese sulfate per tree as fertigation, in the first and second stages of fruit growth, 6) Manganese sulfate spraying in the first stage of fruit growth, and 7) Manganese sulfate spraying in the first and second stages of growth. The results showed that the orchards of Sari and Neka had the most deficiency symptoms. The results of the second experiment showed that soil application before leaf development had no effect on yield, fruit quality, Mn concentration in leaf, fruit and root, but its application as fertigation and spraying increased fruit yield, diameter, and weight, leaf and fruit manganese concentration. The highest leaf Mn concentration was obtained from the first and second stage of fruit growth treatment. Fertigation treatment significantly increased the root Mn concentration compared to the control. In general, according to the results of this experiment, for orchards with a history of mild manganese deficiency or probable manganese deficiency, application of manganese sulfate as fertigation or spray after the fall of petals in the first stage of fruit growth is recommended. However, for orchards that have severe symptoms of manganese chlorosis, two foliar applications or fertigations with manganese sulfate, after petal fall and second stage of the fruit growth, before the growth of the fall flash, is recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fertigation
  • Foliar application
  • Manganese sulfate
  • Phenology
  • Soil application
  • Thomson navel
  1. اسدی کنگرشاهی، علی و نگین. اخلاقی امیری. 1393. تغذیه پیشرفته و کاربردی مرکبات، جلد اول. انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
  2. اسدی کنگرشاهی، علی و نگین. اخلاقی امیری. 1393. تغذیه پیشرفته و کاربردی مرکبات، جلد دوم. انتشارات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
  3. اسدی کنگرشاهی، علی و مجتبی محمودی. 1379. ضرورت مصرف عناصر روی و منگنز در باغ­های مرکبات شرق مازندران. نشریه خاک و آب، جلد 12 شماره 8. موسسه تحقیقات خاک و آب. تهران، ایران.
  4. اسدی کنگرشاهی، علی و نگین اخلاقی امیری. 1396. روند رشد، پاسخ‌های تغذیه‌ای (عناصرکم مصرف) و درجه زردی نارنگی انشو با پایه سوینگل‌سیتروملو در خاک‌های آهکی شرق مازندران. نشریه پژوهش­های خاک، جلد 32، شماره 1، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران. 
  5. اسدی کنگرشاهی، علی و نگین اخلاقی امیری. 1397. روند تغییرات غلظت کلسیم در پوست میوه و تأثیر محلول‌پاشی نیترات کلسیم بر عملکرد و کیفیت پرتقال تامسون ناول.نشریه پژوهش­های خاک، جلد 31، شماره 2، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران. 
  6. اسدی کنگرشاهی، علی، نگین اخلاقی امیری، مجتبی محمودی و محمد جعفر ملکوتی. 1381. شناخت ناهنجاری‌های تغذیه‌ای در مرکبات مازندران (محدودیت‌ها و توصیه‌ها) قسمت اول ـ عناصـر پر مصرف و میان مصرف. نشریه فنی شماره 269. نشرآموزش کشاورزی. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، وزارت کشاورزی، کرج، ایران.
  7. اسدی کنگرشاهی، علی، نگین اخلاقی امیری و محمود سمر . 1394. شاخص درجه زردی و آهن فعال برای ارزیابی تحمل برخی پایه‌های مرکبات به آهک خاک. مجله پژوهش‌های خاک (علوم خاک و آب)، موسسه تحقیقات خاک و آب کشور، کرج، ایران.
  8. امامی، عاکفه. 1375. روش‌های تجزیه گیاه. نشریه شماره 982، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  9. بی نام. 1353. گزارش های پژوهشی اداره حاصلخیزی و خاکشناسی مازندران. موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  10.  خویی، سلطنت. 1360. بررسی وضعیت تغذیه گیاهی مرکبات شرق مازندران. نشریه شماره 648، موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  11.  طهرانی، محمد مهدی، محمد پسندیده و محمد حسین داودی. 1390. تعیین پراکنش و توصیه عناصر کم مصرف در اراضی تحت کشت آبی استان­های گیلان، مازندران، همدان، کرمانشاه، آذربایجان غربی و اصفهان. وزارت جهاد کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، موسسه تحقیقات خاک و آب. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. نشریه شماره 1618. 30 صفحه. ایران.
  12. Bashour, I. and A.A. Sayegh. 2007. Methods of Analysis for Soils of Arid and Semi-Arid Regions. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome. P. 49-53.
  13. Bergmann, W. 1992. Nutritional disorders of plants: Development, visual and analytical diagnosis. Gustav Fischer, NY.
  14. Chapman, H.D. 1968. The mineral nutrition of citrus. P. 127-233. In: W. Reuther, L.D. Batchelor and H.J. Webber (eds.), The citrus industry. Vol. II. Univ. California, Berkeley.
  15. Kabata-Pendias, A. and H. Pendias. 2001. Trace elements insoils and plants. CRC Press LLC, Florida.
  16. Kimball, D.A. 1991. Citrus Processing: quality control and technology. Springer Science, New York.
  17. Ladaniya, M. 2008. Citrus fruit: biology, technology and evaluation. Academic Press, Elsevier INC, USA.
  18. Papadakis, I.E., K.N. Dimassi, and I.N. Therios. 2003. Response of two citrus genotypes to six boron concentrations: concentration and distribution of nutrients, total absorption, and nutrient use efficiency. Australian Journal of Agricultural Research54: 571–580.
  19. Papadakis, I.E. 2004: The response of citrus plants to manganese.PhD thesis (In Greek; Abstract in English), School of Agriculture, Aristotle University of Thessaloniki, Greece.
  20. Papadakis, I E., E. Protopapadakis, I.N. Therios, and V. Tsirakoglou. 2005. Foliar treatment of Mn deficient ‘Washington navel’ orange trees with two Mn sources. Scientia Horticulturae106: 70–75.
  21. Karimian, N.A. and A. Gholamalizadeh. 1998. Manganese retention by selected calcareous soils as related to soil properties. Commun. Soil Sci. Plant Anal. 29: 1061-1070.
  22. Papadakis, I.E., T.E. Sotiropoulos and I.N. Therios. 2007. Mobility of iron and manganese within two citrus genotypes after foliar application of iron sulfate and manganese sulfate. J. Plant Nutr. 30, 1385–1396.
  23. Marschner, H. 1995. Mineral nutrition of higher plants. Academic Press,London.
  24. Sillanpaa, M. 1982. Micronutrients and the nutrient status of soils: A global study. FAO. Soils Bulletin, No.48. Rome, Italy. P. 5-16. 
  25. Srivastava, A.K. and S. Singh. 2002. Citrus: Climate and Soil. International Book Distributing Company, IBDC. Lucknow, U.P., India.
  26. Srivastava, A.K. and S. Singh. 2009. Citrus decline: Soil fertility and plant nutrition. Journal of Plant Nutrition. 32: 197-245.
  27. Srivastava, A.K. and S. Singh. 2003. Citrus nutrition. International Book Distributing Co. (IBDC). India.
  28. Thalheimer, M. and N. Paoli. 2002: Foliar absorption of Mn and Mg: effects of product formulation, period of application and mutual interaction of apple. Acta Hort. 594, 157–164.