اثر بخشی دو نوع کود زیست فسفری در زراعت ذرت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس

2 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول

3 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی ورامین

4 عضو هیأت علمی بخش تحقیقات خاک و آب کرج

5 عضو هیأت علمی دانشگاه زابل

چکیده

به منظور ارزیابی اثرات ریز جانداران حل کننده فسفر، مطالعه اثر بخشی کودهای زیستی و مقایسه آن ها با کودهای شیمیایی در زراعت ذرت در کشور، یک آزمایش مزرعه­ای سه ساله در مزارع ذرت کاری فارس، خوزستان (دزفول)، ورامین و کرج  اجرا شد. در هر منطقه آزمایشی با چهار تیمار در سه تکرار در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی اجرا گردید. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از 1) تیمار شاهد بدون مصرف کود فسفره، 2) مصرف فسفر از منبع کود فسفاته میکروبی، 3) مصرف فسفر از منبع کود بیو فسفات طلائی و 4) مصرف فسفر از منبع سوپر فسفات تریپل. مصرف کودها بر اساس آزمون خاک بود. چون در کودهای زیستی ماده آلی، گوگرد و روی به کار رفته بود، مقدار محاسبه شده عناصر اضافی آن­ها در دیگر تیمارها نیز منظور گردید. نتایج نشان داد که کاربرد فسفر اثر معنی­داری و مثبتی بر عملکرد ذرت داشت. در تمام مناطق مورد مطالعه کاربرد کود سوپر فسفات تریپل مؤثرتر از بقیه منابع بود. کود فسفاته میکروبی نیز اثراتی در حد سوپر فسفات تریپل داشت و بعد از این کود قرار گرفت. گرچه کود بیو فسفات طلائی در ورامین و دزفول اثر مثبت و معنی­داری بر عملکرد دانه داشتند اما در مجموع تفاوت آماری معنی­داری بین شاهد و کاربرد بیوفسفات طلائی مشاهده نشد. در مجموع می­توان کاربرد کود فسفاته میکروبی به جای کود سوپر فسفات تریپل را در زراعت ذرت توصیه نمود اما برای توصیه بیوفسفات طلائی در این زراعت به تحقیقات بیشتری نیاز است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Two Types of Biological Phosphate Fertilizers Effectiveness in Corn Cultivation

نویسندگان [English]

  • A. Ziaeyan 1
  • S. Salim-pour 2
  • M. Silsipour 3
  • H. Safari 4
  • N. Bassirani 5
1 Scientific member of Fars Agriculture and Resources Research Center
2 Scientific member of Dezful Agriculture and Resources Research Center
3 Scientific member of Varamin Agriculture and Resources Research Center
4 Scientific member of Karaj Soil and Water Research Station
5 Scientific member of Zabol Univercity
چکیده [English]

In order to evaluate the effects of phosphorus solubilizing microorganisms, to study the biological phosphate fertilizers effectiveness, and to compare them with chemical phosphorus fertilizers in corn cultivation in Iran, a 3-year field experiment was conducted in corn fields of Fars province, Khozestan (Dezful area), Varamin, and Karaj. In each site, an experiment was performed in the form of randomized complete block design with 4 treatments and three replications. The treatments were: a) control (without phosphorus application), b) application of phosphorous as microbial phosphate source, c) application of phosphorus as Golden Bio-phosphate source, and d) application of phosphorus as triple super phosphate. Fertilizers rates were based on soil test. Since there was some organic matter, sulfur, and zinc in the organic fertilizers, equivalent amounts of these compounds were also applied to the other treatments. Results showed that, there was a positive and significant effect of P application on grain yield. In all study sites, triple super phosphate was more effective than the other sources. Microbial phosphate effects were the same as triple super phosphate and were in the second place. Although Golden bio-phosphate fertilizer had a positive and significant effect on grain yield in Varamin and Dezful, but in overall, there was no significant difference between the control and Golden bio-phosphate source. In general, application of microbial phosphate can be recommended instead of triple super phosphate, but additional research is needed before recommendations can be made regarding use of Golden bio-phosphate for corn.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chemical phosphorous fertilizer
  • Organic phosphorous fertilizer
  • Phosphorous solubilizing microorganisms

مراجع

  1. افتخاری، س. ق.، فلاح نصرت آباد، ع. ر.، اکبری، غ. ع.، محدثی، ع. و اله دادی، ا. 1388. اثر باکتری­های حل کننده فسفات و کودهای فسفاته بر چگونگی رشد گیاه برنج. مجله علمی پژوهشی پزوهش­های خاک ، جلد 23 ، شماره 2 مؤسسه تحقیقات خاک و آب ، تهران ، ایران .
  2. امامی‌، ع. ‌1375. روش‌های‌ تجزیه‌ گیاه‌. نشریه‌ فنی‌ شماره‌ 182. چاپ‌ اول‌ .موسسه‌ تحقیقات‌ خاک‌ و آب‌، تهران، ایران.
  3. خاورزی، ک. و ملکوتی، م. ج. 1380. ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوژیک در کشور، نشر آموزش کشاورزی، کرج، ایران.
  4. خاصه سیرجانی، ع. 1390. ارزیابی کود بیولوژیک حاوی باکتری­های حل کننده فسفر و کودهای آلی غنی شده در زراعت گندم. مجله علمی پژوهشی پزوهش­های خاک، جلد 24، شماره 3 . مؤسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  5. سلیم پور، س.، خاوازی، ک.، نادیان، ح. ا. و بشارتی، ح. 1389. تأثیر خاک فسفات همراه با گوگرد و ریزجانداران بر عملکرد و ترکیب شیمیایی کلزا. مجله علمی پژوهشی پزوهش­های خاک ، جلد 24، شماره 1. مؤسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران .
  6. سیلسپور ، م. و بانیانی، ع. ا. 1379. ارزیابی مزرعه ای کود فسفاته میکروبی و امکان جایگزینی آن با کودهای شیمیایی فسفری در زراعت پنبه، مجله علمی پژوهشی خاک و آب، جلد 14، شماره 2 مؤسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران
  7. ضیائیان، ع. و ملکوتی، م. ج.1380. ضرورت اعمال مدیریت بهینه کود در راستای افزایش عملکرد و بهبود کیفیت ذرت. نشریه فنی شماره 2002، نشر آموزش کشاورزی، کرج. ایران.
  8. علی مددی، ا.، جهان سوز، م. ر.، بشارتی، ح. و توکل افشاری، ر. 1389. ارزیابی تأثیر ریزجانداران حل کننده فسفات، مایکوریزا و پرایمینگ بذر بر گره زایی در گیاه نخود. مجله علمی پژوهشی پزوهش­های خاک، جلد 24، شماره 1. مؤسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  9. کیانی راد، م. 1374. بررسی میکروارگانیسم­های حل­کننده فسفات و تأثیر آنها در کاهش مصرف کودهای فسفره در کشت سویا، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، کرج، ایران.
  10. نورقلی پور، ف. 1379. اثر اسیدی کردن آب و دو میکروارگانیسم بر قابلیت جذب آهن از کنسانتره آهن و فسفر از خاک فسفات به وسیله گیاه ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.
  11. ملکوتی، م. ج. و نفیسی، م.1380. عزم ملی برای تولید کود در داخل کشور، نشر آموزش کشاورزی، کرج، ایران.
  12. Alagawadi, R. and A.C. Gaur. 1988. Associative effect of Rhizobium and phosphate-solubilizing bacteria on the yield and nutrient uptake of chickpea. Plant and Soil, 105: 241-246.
  13. Bremner, J. M. 1996. Nitrogen: total. In Methods of Soil Analysis, Part 3, Chemical Methods, eds. Sparks, D. l., Page, A. L. , Helmke, P.A., Loeppert, R.H., Soltanpour, P.N., P.N., Tabatabai, M.A., Johanson, G.T., Sumner, M.E. 1085-1121. American Society of Agronomy: Madison, WI.
  14. Biswas, J. C., Ladha, J. K., and Dazzo, F. B. 2000. Rhizobia inoculation improves nutrient uptake and growth of low land rice. Soil Science Society of American Journal, 64: 1644–1650.
  15. Gee, G. W., and Bauder, J. W. 1986. Particle-size analysis. In: Methods of Soil Analysis. Part 1. Physical and mineralogical methods, Klute, A. (Ed.). Soil Science Society of America Journal and American Society Agronomy, Madison, WI. pp. 383-410.
  16. Gull, F.Y., Hafeez, I., Saleem, M. and Malik, K. A. 2004. Phosphorus uptake and growth promotion of chickpea by co-inoculation of mineral phosphate solubilizing bacteria and a mixed rhizobial culture. Australian Journal of Experimental Agriculture, 44: 623-628.
  17. Khan, M.S., A. Zaidi and P.A. Wani. 2007. Role of phosphate-solubilizing microorganisms in sustainable agriculture. Agronomy for Sustainable Development, 27: 29-43.
  18. Kucey, R.M.N and Leggett, M. E. 1989. Increased yield and phosphorus uptake by canola inoculated with a phosphate – solubilizing isolate of penicillium bilaj. Candian Jounal of Soil Science. 69: 425 – 432.
  19. Lindsay, W. I., and Norvell, W. A. 1978. Development of a DTPA soil test for zinc, iron, manganese and copper. Soil Science Society of American Journal. 42: 421- 448.
  20. Loeppert, R. H., and Suarez, D. L. 1996. Carbonate and gypsum. In: Methods of Soil Analysis. Part 3. Chemical methods, Sparks, D. L. (Ed.). Soil Science Society of American Journal and American Society Agronomy, Madison, WI. pp. 437-474.
  21. Mehrotra VS (ed.). 2005. Mycorrhiza: Role and Applications. Allied Publishers Limited, New Delhi.
  22. Nelson, D. W., and Sommers, L. E. 1996. Total carbon, organic carbon, and organic matter. In: Methods of Soil Analysis part 3: Chemical methods, Sparks, D. L. (Ed.). Soil Science Society of America Journal and American Society Agronomy, Madison, WI. pp. 961-1010.
  23. Rhoades, J. D. 1996. Salinity: electrical conductivity and total dissolved solids, In: Methods of Soil Analysis. Part 3. Chemical Methods, Sparks, D. L. (Ed.). Soil Science Society of America Journal and American Society Agronomy, Madison, WI. pp. 417-435.
  24. Rudresh, D.L., Shivaprakash, M.K., and Prasad, R.D. 2005. Effect of combined application of Rhizobium, phosphate solubilizing bacterium and Trichoderma on growth, nutrient uptake and yield of chickpea (Cicer aritenium L.). Applied Soil Ecology, 28:139-146.
  25. M. G. 1999. The use of soil microorganisms as biological fertilizer for growth enhencment of soybean. Jurnal Microbiologi Tropica, 2: 68 – 73.
  26. Summer, M. E., and Miller, W. P.  Cation exchange capacity and exchange coefficient. In: Methods of Soil Analysis. Part 3. Chemical Methods, Sparks, D. L. (Ed.). Soil Science Society of America Journal and American Society Agronomy, Madison, WI. pp. 1201–1230.
  27. Thomas, G. W. 1996. Soil pH and soil acidity. In: Methods of Soil Analysis. Part 3. Chemical methods. Sparks, D. L., (Ed.). Soil Science Society of America Journal and American Society Agronomy, Madison, WI. pp. 475-490.
  28. Turk, M.A., Assaf, T.A., Hameed, K.M. and Al-Tawaha, A.M. 2006. Significance of Mycorrhiza. World Journal of Agriculture Science, 2(1): 16-20.
  29. Watanabe, F. R., and Olson, S. R. 1965. Test of an ascorbic acid method for determining phosphorus in water and NaHCO3 extracts from soil. Soil Science Society. Amamerican Proc. 29:677-678.
  30. Zaidi, A. and Khan, M.S. 2006. Co-inoculation effects of phosphate solubilizing microorganisms and Glomus fasciculatum on green gram-bradyrhizobium Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 30: 223-230.
پژوهش های خاک
دوره 27، شماره 1
فروردین 1392
صفحه 13-21

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار