بررسی تأثیر سویه‌های ریزوبیوم بر عملکرد و اجزا عملکرد ارقام لوبیا قرمز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

2 محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

چکیده

با توجه به نقش ارزنده کودهای زیستی (بیولوژیک) در بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی و حاصلخیزی خاک ضرورت دارد تا در راستای کشاورزی پایدار نسبت به تأمین سطح معقول این مواد در خاک جهت دستیابی به عملکرد بالقوه اقدام شود. لذا بدین منظور آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار‌ تکرار، طی سالهای 86-1385 در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیا خمین، با دو عامل: الف – سویه باکتری ریزوبیوم همزیست لوبیا شامل: 1- (L-216) 2- ((L-120 3- (L-39)  4- (L-58)  5- (L-109) 6- تیمار کودی مصرف 100 کیلو گرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره و 7- تیمار بدون مصرف کود و ریزوبیوم (شاهد) و ب- رقم لوبیا قرمز شامل : 1- گلی 2- اختر و 3-  D81083 اجرا گردید. در تمامی تیمارها مقدار 20 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به عنوان استارتر مصرف شد. نتایج نشان داد که کاربرد ریزوبیوم تأثیر معنی داری بر ارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته، به ترتیب در سطح 1 و 5 درصد داشته است. در بین ارقام مورد آزمون نیز از نظر تعداد روز تا گلدهی، تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، وزن صد دانه، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه و غلظت نیتروژن دانه، در سطح 1 درصد معنی­دار بود. همچنین اثر متقابل سویه های ریزوبیوم و ارقام لوبیا قرمز از نظر تعداد غلاف در بوته و درصد سطح سبز، به ترتیب در سطح 1 و 5 درصد معنی­دار بود .در بین سویه­های ریزوبیوم، سویه L-120 با میانگین عملکرد 2950 کیلوگرم در هکتار، بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد که نسبت به تیمار کودی و شاهد به ترتیب 495 و 525 کیلوگرم در هکتار برتری داشت، ولی همان­طور که ذکر گردید این برتری معنی­دار نبود. در مورد رقم گلی، بیشترین عملکرد با متوسط 3190 کیلوگرم در هکتار از کاربرد سویه L-39، در مورد رقم اختر، بیشترین عملکرد با متوسط2692 کیلوگرم در هکتار از کاربرد سویه L-120 و در مورد لاین D81083، بیشترین عملکرد با متوسط 2678 کیلوگرم در هکتار از کاربرد سویه L-58، حاصل گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Effect of Rhizobium Strains on Yield and Yield Components of Red Bean Cultivars

نویسندگان [English]

  • M. Dadivar 1
  • M. A. Khodshenas 1
  • J. Ghadbykloo 1
  • A. Ghadiri 2
1 Faculty Member, Markazi Agricultural and Natural Resources Research Center, Arak Iran
2 Research Officer, Markazi Agricultural and Natural Resources Research Center, Arak Iran
چکیده [English]

The role of biological fertilizers in improvement of soil physical and chemical properties is important. A field experiment was carried out as factorial in randomized complete block design with four replicates during 2006-2007 at National Bean Research Station in Khomein, Iran. Treatments included five different rhizobium strains, nitrogen fertilizer (100 kg N ha-1), control (without inoculation and N-fertilizer) and three red bean varieties. The results showed that rhizobium treatments were significantly effective on plant height and pods per plant. Varieties were significantly effective on the number of days to maturity, number of days to flowering, plant height, 100 grain weight, pods per plant, grain per pod, grain per plant, grain yieldو and N concentration. Interaction between rhizobium strains and varieties were significantly effective on pod per plant and green area percentage. Among the bacteria strains, the maximum yield was obtained from L-120 rhizobium strain (2950 kg ha-1), however, there was no significant difference between these treatments. The maximum grain yields were obtained from Goli variety (3190 kg ha-1) inoculated with L-39 rhizobium strain, L-120 rhizobium strain and Akhtar variety (2692 kg ha-1) and L-58 rhizobium strain and D81083 line (2678 kg ha-1).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nitrogen fixation
  • Biological fertilizers
  • N-concentration
  • Rhizobium-variety interaction
  1. اسدی رحمانی، هادی. (1384). کاهش مصرف کودهای ازته از طریق افزایش پتانسیل تثبیت بیولوژیک ازت در خاک­های زیر کشت لوبیا. گزارش­نهایی. 10158/84
  2. اسدی رحمانی هادی.1389. افزایش عملکرد لوبیای تلقیح شده با مصرف تکمیلی کودهای ازته. گزارش­نهایی. شماره 13/89
  3. امینی حاجی باشی، پوریا.، اردکانی، محمدرضا.، قنبری، علی اکبر.، اسدی رحمانی،هادی .(1384). بررسی اثر سوش‌های باکتری ریزوبیوم بر عملکرد و اجزاء عملکرد در ژنوتیپ‌های لوبیا چیتی. اولین همایش ملی حبوبات. دانشگاه فردوسی مشهد.
  4. خودشناس محمد علی، مسعود دادیور، هادی اسدی رحمانی و میترا افشاری.1385. ارزیابی استفاده از مایه تلقیح ریزوبیوم در مقایسه با مصرف کود نیتروژن در زراعت لوبیا در استان مرکزی. مجله علمی پژوهشی علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
  5. خودشناس محمدعلی، مسعود دادیور.1386. بررسی تأثیر محلولپاشی و مقادیر مختلف نیتروژن پایه بر عملکرد و اجزا عملکرد لوبیا چیتی. دومین همایش ملی حبوبات ایران. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
  6. دادیور، مسعود.، خودشناس، محمدعلی. (1384) . ارزیابی کارایی مایه تلقیح ریزوبیوم در مناطق عمده لوبیاکاری استان مرکزی. اولین همایش ملی حبوبات. دانشگاه فردوسی مشهد.
  7. قاسم زاده گنجه­ای. محمد، اسدی رحمانی. هادی. (1390). بررسی تأثیر مایه تلقیح ریزوبیومی بر پتانسیل تثبیت ‏بیولوژیکی ازت و عملکرد محصول لوبیا در استان خراسان. چهارمین همایش ملی حبوبات ایران. اراک
  8. غدیری، عادل.، دادیور، مسعود.، خودشناس، محمدعلی.، قنبری، علی اکبر . (1386). مطالعه تأثیر سویه­های ریزوبیوم بر صفات مرفولوژیکی و فنولوژیکی ارقام لوبیا قرمز. دومین همایش ملی حبوبات ایران. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
  9. مشیری، فرهاد.، اسدی رحمانی، هادی.، افشاری، میترا. (1382). بررسی پاسخ لوبیا به تلقیح ریزوبیوم و مصرف ازت. خلاصه مقالات سومین همایش ملی توسعه کاربرد مواد بیولوژیک و استفاده بهینه از کود و سم در کشاورزی. کرج، ایران.
  10. همتی، اکبر،. اسدی رحمانی، هادی. (1384). بررسی اثرات تلقیح سویه­های ریزوبیوم و مصرف ازت در عملکرد و پروتئین لوبیا چیتی. اولین همایش ملی حبوبات. دانشگاه فردوسی مشهد.
  11. Bhattarai,N.,B.Baral.,G.Shrestha and K.D.Yami. 2011. Effect of mycorrhiza and rhizobium on phaseolus vulgaris L.Scientific World, vol.9, No. 9
  12. Duque,F.F., M.C.P. Neves.,A.A.Franco.,R.L.Victoria.,and R.M. Boddey. 1985 The response of field grown phaseolus vulgaris to Rhizobium inoculation and the quantification of N2-fixation using 15 Plant and Soil 88, 333-343
  13. Giller,K.E and K.Y. Wilson.1991. Nitrogen fixation in tropical cropping systems. CAB International UK.
  14. HavelkaK,V.D.,M.G.Boyle.,R.F.W.Hardy.1982.Biological nitrogen fixation. In: Nitrogen in agricultural soils. Agronomy No:22 (Ed.F.J.Stevenson).pp,365-422. Am.Soc.Agron, Madison,WI.
  15. Robert,F.M and E.L. Schmidt. Population changes and persistence of Rhizobium phaseoli in Siol and rhizospheres. Appl.Environ. Microbiol.45:550-556.
  16. Rondon,M.A.,J.Lehmann.,J.Ramirez and M.Hurtado.2007. Biological nitrogen  ‎fixation  by common  bean  (phaseolus  vulgaris L) increases with  bio – char additions. Biol Fertil ‎Soils 43: 699-708.‎
  17. Sakala, W.D., G. Cadisch, and KE. Giller. Productivity N2 – fixation and N balances in pigeonpea. Maize intercrops in Malawi. Plant and Soil.
  18. F., Fu,G., J.W. Van Groenigen and C.Van Kessel. 2001. Short- Range spatial variability of nitrogen fixation by field- grown chickpea. Soil Sci.Soc. Am. J. 65. 1717-1722.
  19. M., Q. Gao,and M.J.Shaffer. 2002. Simulating interactive effects of symbiotic nitrogen fixation, carbon dioxide elevation, and climatic change on Legume growth. J. Environ. Quality 31: 34-641.