تأثیر تلقیح بذر با باکتری‌های افزاینده رشد گیاه (PGPR) در مقادیر مختلف کودهای نیتروژن و فسفر بر زمان ظهور و رشد برگ جو (Hordeum vulgar L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز

3 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

به منظور بررسی تأثیر باکتری­های محرک رشد گیاه بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ جو در سطوح مختلف کودهای نیتروژن و فسفر، آزمایشی در سال زراعی 1388 در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل انجام شد. کرت­های اصلی شامل دو عامل نیتروژن در سه سطح (صفر، 40 و80 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) و کود فسفر (صفر، 30 و 60 کیلوگرم فسفر در هکتار به­صورت P2O5) و کرت­های فرعی به تلقیح بذور با باکتری­های محرک رشد گیاه در 4 سطح (بدون تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5، آزوسپریلوم لیپوفرم استرینOF و مخلوط دو باکتری) اختصاص داده شدند. نتایج نشان داد فیلوکرون، سرعت ظهور برگ، تعداد برگ در بوته، وزن خشک برگ و شاخص سطح برگ تحت تأثیر تیمارهای مورد آزمایش قرار داشتند. به این ترتیب که با افزایش سطوح کود نیتروژن و فسفر سرعت ظهور برگ افزایش و فیلوکرون کاهش یافت. سرعت ظهور برگ در تلقیح توأم بذور با باکتری­های ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5 و آزوسپریلوم لیپوفرم استرین OF، بیشتر از تلقیح انفرادی با باکتری­های مورد مطالعه بود. اثر ترکیب تیماری باکتری­های محرک رشد گیاه× سطوح کود فسفر× کود نیتروژن برای صفت وزن خشک برگ معنی­دار شد. بیشترین ماده خشک برگ در به کارگیری بالاترین سطح نیتروژن و فسفر به همراه تلقیح بذر با باکتری آزوسپریلوم لیپوفرم استرین OF، در مقایسه با سطوح شاهد برآورد گردید. بیش­ترین تعداد برگ و شاخص سطح برگ در تلقیح توأم با ازتوباکتر و آزوسپریلوم و کمترین آن در عدم پرایمنیگ مشاهده شد. بیشترین تعداد برگ و شاخص سطح برگ در بالاترین سطح نیتروژن و فسفر و کمترین آن­ها در سطوح شاهد این دو فاکتور به­دست آمد. تلقیح بذر با باکتری­های محرک رشد گیاه در تمامی مراحل یادداشت برداری در مقایسه با شاهد از شاخص سطح برگ بالاتری برخوردار بود. بنابراین به منظور افزایش سرعت ظهور برگ، تعداد برگ در بوته و شاخص سطح برگ آن می­توان پیشنهاد کرد که تلقیح بذر به طور توام با باکتری­های ازتوباکتر و آزسپریلوم در بالاترین سطح از کودهای نیتروژن (80 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص) و فسفر (60 کیلوگرم فسفر در هکتار به­صورت P2O5) به کار برده شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Seed Priming with Plant Growth Promoting Rhizobacteria (PGPR) on Phyllochron and Leaf Appearance Rate of Barley (Hordeum vulgar L.) at Different Levels of Nitrogen and Phosphorus Fertilizers.

نویسندگان [English]

  • saeid hokmalipour 1
  • B. Mirshekari 2
  • R.S. Sharifi 3
  • F. Farahvas 2
  • A. Ebadi Khazine Gadim 3
1 Ph. D. Student, Islamic Azad University, Tbrize Branch
2 Department of Agronomy and plant Breeding, Faculty of Agriculture Islamic Azad University, Tbrize Branch
3 Department of Agronomy and plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Mohaghegh Ardabili
چکیده [English]

In order to investigate the effects of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) at various levels of nitrogen and phosphorus fertilizers on phyllochron and leaf appearance rate of barley (Hordeum vulgar L.), an experiment was conducted at the Research Farm of Islamic Azad University of Ardabil during 2009 growing season. The combination of nitrogen fertilizer at three levels (0, 40, and 80 kg N/ha as urea) and phosphorus fertilizer (0, 30, and 60 kg P2O5/ha) were factorially assigned to the main plots and seed priming with plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) at four levels (no priming, seed priming with Azetobacter chorchorum strain 5, Azospirillum lipoferum strain OF, and combination of seed priming with Azosprilium +Azetobacter) were assigned to the subplots. The results showed that phyllochron, leaf appearance rate, number of leaf per plant, leaf dry matter and leaf area index were significantly affected by nitrogen and phosphorus levels and seed priming with PGPR. With increasing nitrogen and phosphorus levels, the phyllochron decreased but rate of leaf appearance increased. Leaf appearance rate in seed priming with both Azospirillum+Azetobacter was more than Azospirillum or Azetobacter priming alone. Leaf dry matter was increased significantly in the combined treatment of seed priming with PGPR×levels of N and P fertilizers. Maximum leaf dry matter was obtained in the plots which had received the highest levels of nitrogen and phosphorus fertilizers in seed priming with Azospirillum compared to the control treatment. The highest number of leaf per plant and leaf area index were observed in seed priming with both Azospirillum +Azetobacter, and the least values of these parameters were recorded in no priming. Maximum number of leaf per plant and leaf area index were obtained at the highest levels of N and P fertilizers and the minima were observed in treatments with no fertilizer application. In all sampling stages, leaf area index in seed priming with PGPR was more than no priming (control). Thus, in order to increase leaf appearance rate, number of leaf per plant, and leaf area index, seeds priming with Azetobacter+Azospirillum at the highest levels of nitrogen and phosphorus  fertilizers  can be suggested.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leaf appearance rate
  • Nitrogen
  • Phosphor
  • Phyllochron
  • Plant growth promoting
  • rhizobacteria
  • Seed priming and spring barley

مراجع

  1. امام، ی. و نیک نژاد، م. مقدمه ای بر فیزیولوژیکی عملکرد گیاهان زراعی (ترجمه). انتشارات دانشگاه شیراز.
  2. حکم­علی­پور، س.، سید شریفی. ر.، قدیم زاده. م. و جماعتی ثمرین، ش. ارزیابی تراکم بوته و سطوح کود ازته بر فیلوکرون و سرعت ظهور برگ ذرت. مجله علوم خاک و آب. جلد 21 شماره 2.
  3. خاوازی، ن.، و ملکوتی، م. ج. 1380. ضرورت تولید صنعتی کودهای بیولوژیک در کشور. وزارت جهاد کشاورزی. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. موسسه تحقیقات آب و خاک. 256 صفحه.
  4. رفیعی، م. و کریمی، م. اثر شوری بر فیلوکرون و شدت ظهور برگ چغندر قند. پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. دانشگاه صنعتی اصفهان. 262 صفحه.
  5. سیدشریفی، ر.، و حکم‌علی‌پور، س. زراعت گیاهان علوفه ای، دانشگاه محقق اردبیلی. انتشارات عمیدی. 585 صفحه.
  6. نورمحمدی، ق.، سیادت، ع. ا.، و کاشانی،  ع.1380. زراعت غلات (جلد اول). انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
  7. Bacilio, M., Rodriguez, H., Moreno, M., Hernandez J.P., and Bashan. 2004. Mitigation of salt stress in wheat seedlings by a gfp-tagged Azospirillum lipoferum. Biol. Fertil. Soils. 40:188-193.
  8. Dobbelaere, S., Vanderleyden, J., and Y. Yaacov Okon. 2003. Plant growth-promoting effects of diazotrophs in the rhizosphere. Critical Rev. Plant Sci. 22: 107-149.
  9. Bashan Y., Holguin, G., and L.E. de-Bashan. 2004. Azospirillum-plant relationships: physiological, molecular, agricultural and environmental advances. J. Microbiol. 50: 521–577.
  10. Cakmakci, R., Donmez, M.F., and U. Erdogan. 2007a. The effect of plant growth promoting rhizobacteria on barley seedling growth, nutrient uptake, some soil properties and bacterial counts. Turk. J. Agric. 31: 189-199.
  11. Cakmakci, R., Erat, M., Erdoman, U.G., and M.F. Donmez. 2007b. The influence of PGPR on growth parameters, antioxidant and pentose phosphate oxidative cycle enzymes in wheat and spinach plants. J. Plant Nutr. Soil Sci. 170: 288-295.
  12. Cox, W.J. 1996 .Whole plant physiological and yield response of maize to plant density. Agron. J. 88: 489 - 496.
  13. De Freitas, J.R., and J.J. Germida. 1990. Plant growth promoting rhizobacteria for winter wheat. J. Microbiol. 36: 265-272.
  14. Fallik E., and Y. Okon., 1996. The response of maize (Zea mays ) to Azospirillum inoculation in various types of soils in the field. World J. Microbiol. Biotechnol. 12: 511-515.
  15. Gholami, A., Shahsavani, S., and S. Nezarat. 2009. The effect of plant growth promoting rhizobacteria (PGPR) on germination, seedling growth and yield of maize. Proceedings of World Academy of Science. Engin and Techno. 37: 2070-3740
  16. Hernandez, A.N., Hernandez, A., and M. Heydrich. Selection of rhizobacteria for use in maize cultivation. Cultivos Tropicales. 6: 5-8.
  17. Hokmalipour, S., R., Seyedsharifi, S., Jamaati-e-Somarin, M., Hassanzadeh, M., Shiri-e-Janagard and R., Zabihi-e-Mahmoodabad .2010. Evaluation of Plant Density and Nitrogen Fertilizer on Yield, Yield Components and Growth of Maize. World Applied Sci J. 8: 1157-1162.
  18. Kapulnik, Y., Sarig, S., Nur, A., Okon, Y., and Y. Henis. The effect of Azospirillum inoculation on growth and yield of corn. Isr J. Bot. 31: 247-255.
  19. Karimi, M.M., and K.H.M. Siddiqe. 1991. Crop growth and relative growth rate of old and modern wheat cultivars. Aust. J. Agric. Res. 42: 13-20.
  20. Longnecker, N., and A. Robson. 1994. Leaf emergence of spring wheat receiving varying nitrogen supply at different stage of development. Ann of 74: 1-7.
  21. Peaslee, DE. 1977. Effects of nitrogen, phosphorus, and potassium nutrition on yield, rates of kernel growth and grain filling periods of two corn hybrids. Communications in soil science and plant Analysis. 8: 373 - 389.
  22. Ribaudo, C.M., Rondanini, P., Cura, J.A. and A.A. Fraschina. 2001. Response of Zea mays to the inoculation with Azospirillum on nitrogen metabolism under greenhouse conditions. Biol. Plant. 44: 631-634.
  23. Ritchie, J.T., and D.S. NeSmith. 1991. Temperature and crop development. In: Hanks, R.J., Ritchie, J.T. (Eds.), Modeling Plant and Soil Systems. ASA, CSSA, and SSSA, Madison, WI. pp: 5-28.
  24. Sarig, S., Okon, Y., and A. Blum. 1990. Promotion of leaf area development and yield in Sorghum bicolor inoculated with Azospirillum brasilense. Symbiosis. 9: 235-245.
  25. Sharma, A. K. 2003. Biofertilizers for sustainable agriculture. Agro bios, India.
  26. Tollenaar, M., Dibo, A., Weise, S.f., and C.J. Swanton. 1994. Effect of crop density on weed interference in maize. Agron Jou. 86: 591-595.
  27. Warrington, I.J., and E.T. Kanemasu.1983. Corn growth response to temperature and photoperiod, Leaf initiation and leaf appearance rates. Agron Jour. 75: 755- 761.
  28. Zahir, A.Z., M., Arshad, and W.F. Frankenberger. 2004. Plant growth promoting rhizobacteria. Application and perspectives in agriculture. Adva in Agron. 81: 97-168.
پژوهش های خاک
دوره 26، شماره 4
اردیبهشت 1391
صفحه 403-413

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار