شبیه سازی برخی از سازه های های مکانیکی حفاظت آب و خاک در حوزه های آبخیز با استفاده از مدل EUROSEM

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد یار گروه آب، دانشکده کشاوزی، دانشگاه شهرکرد

چکیده

استفاده از روش های حفاظت آب و خاک در حوزه های آبخیز علاوه بر کاهش فرسایش خاک از حوزه سدها و کاهش تجمع رسوبات در دریاچه سدهای ذخیره ای ممکن است موجب اصلاح مراتع و غنی شدن آبخوان ها نیز بشود .تخمین غیر اصولی پارامترهای مربوط به سازه های مکانیکی رایج در حوزه های آبخیـز نظیر ظرفیت، فاصله و پراکنش این سازه ها که ممکن است گاهی کمتر و یا بیشتر از مقدار واقعی باشد، موجب هدر رفت وقت و سرمایه می شود. در این مقاله با ارایه یک مدل جدید که بستر حوزه های هیدرولوژیک را با حفاظت و بدون حفاظت شبیه سازی می کند، امکان طراحی سازه های مکانیکی با دقت بیشتری میسر می شود. مدل مورد استفاده [1]EUROSEM است که برای پیش بینی رواناب و فرسایش خاک در یک حوزه هیدرولوژیک با منظور کردن کلیه عوامل تهیه شده است. این مدل از نوع مدل های فیزیکی تک رخداد فراگیر[2] است که با دریافت خصوصیات بارندگی، حوزه آبخیز و پوشش گیاهی که برخی از این عوامل ممکن است در زمانها و مکانهای مختلف، متفاوت باشند، داده ها را در قالب سه پرونده ورودی پردازش نموده و نتایج را در قالب سه پرونده خروجی نشان می دهد. این مدل با داده هایی که با روش مستقیم در حوزه های هیدرولوژیکی با حفاظت و بدون حفاظت با برخی سازه های مکانیکی اندازه گیری شده بودند، واسنجی[3] و اعتبارسازی[4] گردید. نتایج نشان داد که مدل قادر است عوامل مهم هیدروگراف رواناب از جمله: حجم رواناب، دبی اوج و زمان رسیدن به اوج را برای پلات های حفاظت نشده و حفاظت شده با موفقیت شبیه سازی کند. لذا با انتخاب صحیح مقدار عوامل مؤثر در تولید و تشدید رواناب، امکان استفاده از مدل برای پیش بینی حجم رواناب و دبی اوج رواناب به منظور طراحی و مدیریت سازه های مکانیکی حفاظت آب و خاک در حوزه های آبخیز وجود خواهد داشت.
 
[1]- European Soil Erosion Model
[2]- Distributed Single Event
[3]- Calibration
[4]- Validation

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Simulation of Some Mechanical Soil and Water Conservation Structures at Watershed Areas Using EUROSEM

نویسنده [English]

  • B. Ghorbani
Assistant Professor of Water Department, College of Agriculture, Shahrekord University, Iran
چکیده [English]

Application of soil and water conservation techniques at watershed areas not only reduces soil erosion from watershed areas and sediment accumulation in the dam basins, but also improves rangelands and can recharge the aquifers . Improper estimation of the parameters corresponding to the mechanical soil and water conservation structures such as capacity, distance apart, number and distribution of these structures, may lead to loss of time and capital. In this paper a new model is introduced to predict runoff hydrograph and sediment sedigraph generated from a storm more accurately. The model used for runoff and erosion prediction at watershed areas is European Soil Erosion and Runoff Model, EUROSEM. This model is a physical distributed single event model derived to be used in small hydrological watershed areas. It is able to take spatial and temporal variations of rainfall, catchments and vegetation cover characteristics and process them in three input files and, finally, give out the results in three output files. The model was calibrated and validated using the data measured in the field for both protected and unprotected plots. The results showed that it could simulate all parameters
for  both  cases  successfully.  Thus,  proper  selection  of  input  parameters
enables the model to predict surface runoff for design and management of soil and water mechanical structures at watersheds.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conservation
  • EUROSEM
  • Mechanical Structures
  • Runoff
  • Simulation

مراجع

  1. نخجوانی، ف. 1351. مبارزه با فرسایش و اصلاح آبخیزها، انتشارات دانشگاه تهران، ص 385
  2. حبیبیان، ر. 1383 ارزیابی نقش روش های حفاظت خاک و آب و کاهش روانات و فرسایش توسط مدل EUROSEM در بخشی از زیرحوضه ونک از حوضه آبخیز شمال رودخانه کارون پایان نامه کار شناسی ارشد، دانشگاه صنعتی اصفهان، ابران.
  3. خلیل مقدم، ب.، جلالیان‏ ا. و قربانی، ب. 1380 ارزیابی مدل دینامیکی EUROSEM در حوزه آبخیز رودخانه بازفت بختیاری  هفتمین کنگره علوم خاک ایران-شهر کرد
  4. خلیل مقدم، ب.، جلالیان‏ ا. و قربانی، ب. 1382 ارزیابی مدل EUROSEM برای بر آورد فرسایش و رسوب در دیم زارهای پر شیب، مطالعه موردی: زیر حوضه بازفت از حوضه آبخیز کارون شمالی هشتمین کنگره علوم خاک ایران-رشت.
  5. Ghorbani, B. 1997. A mathematical model to predict surface runoff under sprinkler irrigation conditions, PD. Thesis, Silsoe College, Cranfield University, UK.
  6. Ghorbani, B. 2006. Predicting runoff under stationary sprinkler irrigation systems, Proceedings of the 17th ICID Conference, Beijing, China.
  7. Ghorbani, B. 2007. Simulation of biological measures to reduce runoff and erosion from Northern Karoon Regional Conference on Karoon and Zayandeh Roud Wtersheds, Shahrekord, Iran.
  8. Gilley, J.E. andR. Kottwitz. 1994. Maximum surface storage provided by crop residue, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, ASCE, 120(2): 440-449.
  9. Harold, T.W. andC. Lewis. 1996. Chain diking effects on runoff and winter wheat production, Agronomy Journal, 88: 541-544.
  10. Hasheminia, S. M. 1994. Controlling runoff under low pressure centre pivot irrigation, Irrigation and Drainage Systems, 8: 25-34.
  11. Losirikul, M., K. Nagahori, T. Amaya and Adachi. 1989. Experiments to determine the effectiveness of simple interception ditches in controlling soil erosion - studies on water erosion control practices on reclaimed sloping land (II),  Irrigation Engineering and Rural Planning, 17: 21-30.
  12. Luthin, J.N. 1970. Drainage engineering, John wiley and Sons, Inc., India.
  13. Morgan, R.P.C. 1986. Soil erosion and conservation, john Wileyand  Sons, Inc., New York, 298 pp.
  14. Morgan, R.p.C. and J. Rickson. 1990. Issue on soil erosion in Europe, the need for soil conservation policy, in: Boardman, J., Foster D.L. and Dearing, J.A. (eds), Soil erosion on agricultural lands, Wiley, Chichester, 591-603.
  15. Morgan, R.P.C., J.N. Quinton, and R.G. Rickson. 1993. EUROSEM: A user guide,  Silsoe College, Cranfield University, UK, 84 pp.
  16. Morgan, R.P.C., J.N. Quinton, R.E. Smith, G. Govers, J.W.A. Poesen, Auerswald, G. Chisci, and D. Torri. 1998. The EUROSEM model. In Global Change: Modelling soil erosion by water (eds. J. Bordman and D. Favis-Mortlock), NATO ASI series, Series 1: Global environmental change. Springer-Verlag, London. 373-382.
  17. Morgan, R.P.C., N. Quinton, R.E. Smith, G. Govers, J.W.A. Poesen, K. Auerswald, G. Chisci, D. Torri, and M.E. Styczen. 1998. The European soil erosion model (EUROSEM): A dynamic approach for predicting sediment transport from field and small catchment, Earth Surface Process and Landforms, 23: 527-544.
  18. Oliviera, C.A.S., R.J. Hanks, and Shani. 1987. Infiltration and runoff as affected by pitting, mulching and sprinkler irrigation, Irrigation Science, 8: 49-68.
  19. Pearson, C.E. Handbook of applied mathematics, Van Nostrand Reinhold, New York, 1307 pp.
  20. Quinton, J.N. 1994. Validation of physically-based erosion models with particular reference to EUROSEM, Ph.D Thesis, Silsoe College, Cranfield University, UK.
  21. Quinton, J.N. 1994. Validation of physically based erosion models with particular reference to EUROSEM, in Rickson, R.J. (eds.), Conserving Soil Resources: European Perspective, CAB, International Walingford, Oxfordshire, UK.
  22. Rickson, R.J. 1 Potential application of the European Soil Erosion Model (EUROSEM) for the evaluating soil conservation measures, in: Rickson, R.J. (ed.), Conserving Soil Resources: European Perspective, CAB International Walingford, Oxfordshire, UK448, 448 pp.
  23. Rivenrock G. 2002. Soil conservation techniques, in: (http://www. rivenrock.com/soilcons.htm.).
  24. Woolhiser, D.A., R.E. Smith, andC. Goodrich. 1990. KINEROS, a kinematic runoff and erosion model: Documentation and user manual,  U.S. Department of Agriculture, Agricultural Research Service, ARS-77, 130 pp.
پژوهش های خاک
دوره 23، شماره 1
خرداد 1388
صفحه 79-89

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار