نیاز آبی گیاه پنبه و ضریب گیاهی Kc مربوط به آن به روش لایسیمتری در منطقه کاشمر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

2 مربی پژوهش بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذرخراسان رضوی

چکیده

پنبه یکی از مهمترین گیاهان صنعتی است که در اقلیم های متفاوتی توانایی تولید محصول را دارا می باشد. بروز خشکسالی و بدنبال آن کمبود منابع آبی در کشور اهمیت تعیین نیاز آبی گیاهان و همچنین گیاه پنبه را بیش از پیش روشن ساخته است. بمنظور‌ تعیین‌ نیاز آبی‌ یا تبخیر و تعرق‌ گیاه پنبه ، این طرح با استفاده از یک‌ دستگاه‌ لایسیمتر به‌ ابعاد 5/1×2×2 مترمکعب در ایستگاه تحقیقات کشاورزی کاشمر و در خاکی با بافت سیلتی لوم اجرا گردید. قبل‌ از کاشت‌ نوع‌ خاک‌،نقاط مهم شاخص های ‌ رطوبتی‌ خاک‌شامل‌ رطوبت‌ در ظرفیت‌ زراعی) (FCو نقطه‌ پژمردگی‌(PWP) تعیین‌ شد‌. میزان‌ کود مورد نیاز بر اساس‌ آزمون‌ خاک‌ وتوصیه‌ کودی‌ مؤسسه‌ تحقیقات‌ خاک‌ و آب‌ مشخص‌ گردید. زمان‌ آبیاری‌ و مقدار آب‌ آبیاری‌ در هرنوبت‌ مشخص گردید. آبیاری‌ زمانی‌ انجام‌ می‌شد که‌ رطوبت‌ سهل‌ الوصول‌ خاک‌ تخلیه‌ شده‌ بود و مقدار آب‌ آبیاری‌ از طریق‌ فرمول‌ محاسبه شده و به‌ حدی‌ داده‌ می‌شد که‌ حداکثر10./.  زه‌آب‌ ایجاد شود.در هر نوبت‌ آبیاری‌ آب‌ داده‌ شده‌ به‌ لایسیمترتوسط کنتور اندازه‌گیری و مقدار زه‌آب‌ نیز پس‌ از آبیاری‌ تعیین گردید. بر اساس‌ معادله‌ بیلان‌،تبخیر وتعرق‌ گیاهETc) (از فرمول‌ زیر محاسبه‌ گردید:
ETc=I+P +dw-D که‌ dw تغییرات‌ رطوبت‌ خاک‌ بین‌ دو آبیاری‌ و P وI به‌ ترتیب‌ بارندگی‌ و مقدارآب‌ آبیاری‌ و Dمقدار آب‌ زهکشی‌ شده‌ است‌. نتایج‌ نشان داد میانگین تبخیر و تعرق گیاه پنبه در سال های اجرای طرح ( 4سال) معادل 1183میلیمتر می باشد. این در حالی است که این مقدار به روش فرمول پنمن مانتیث در کتاب برآورد نیازآبی گیاهان  4/1000 میلیمتر برآورد گردیده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of Water Requirement And Crop Coefficient of Cotton by Lysimeter Method in Kashmar

نویسندگان [English]

  • M. H. Rahimian 1
  • A. Kakhki 2
1 Researcher, Agricultural and Natural Resources Research of Khorasan -e- Razavi
2 Researcher, Agricultural and Natural Resources Reserach of Khorasan -e- Razavi
چکیده [English]

Cotton, as one of the most important industrial crops, grows in different climatic conditions. Determination of cotton water requirements (ET) is important in the light of frequent water shortage and drought in the country and inadequate precipitation during growing season. This investigation was conducted in Kashmar Research Station, Using a drainage type Lysimeter(2 * 2 * 1.5m) surrounded by 40 * 40m cotton crop to eliminate the oasis effects such as heat transfer. Before planting, soil samples were collected for chemical and physical analysis and soil moisture characteristics such as FC, PWP were determined .Fertilizers were applied according to Soil and Water Research Institute recommendations. Irrigations were done when readily available soil water was depleted. The amount of applied water was calculated according to the below equation so that 10% drainage water were collected. Inflow and drainage water were measured. Evapotranspiration was calculated based on soil water balance equation as below :ETc = I + P ± dw – D, where: ETc = Evapotranspiration (mm) , P = precipitation (mm) , I = irrigation depth(mm), D=Drainage water depth(mm) and    dw= soil moisture variations between two irrigations that was assumed (0) zero. Results showed that mean cotton evapotranspiration for four years of experiment was equal to 1183mm, while this was predicted 1000.4mm according to Penman-Monteith equation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lysimeter
  • Water Requirement
  • Evapotranspiration
  • Penman-Monteith
  1. آذری، ح.‌م. گزارش نهائی تبخیر و تعرق پتانسیل پنبه با روش لایسیمتر 74-72 سازان تحقیقات کشاورزی و مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان و گنبد.
  2. عقدایی، م. و ع. محمودزاده. 1382. تعیین آب مورد نیاز پتانسیل پنبه به روش لایسیمتری و محاسبه ضریب گیاهی با استفاده از اطلاعات هواشناسی. مجموعه مقالات اولین سمینار سراسری لایسیمتر، جهاد دانشگاهی استان کرمان، کرمان.
  3. فرشی، ع. ا. و شریعتی، م. ر. و همکاران ، 1376 . برآورد آب مورد نیاز گیاهان عمده زراعی و باغی کشور ، جلد اول،گیاهان زراعی، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، نشر آموزش کشاورزی.
  4. مرعشی، م. و ح. واقفی. 1353. پنبه کشاورزی و بازرگانی. چاپ دوم،. رنگین،. ص 216.
  5. Blaney,H. F , C. A. Taylor and A. A.Young.1930.Rainfall Penetration and consumptive use of water in Santa Ana Valley and Costal Plain. California of Public Works Div. Of Water Resources, Bull.33,158pp.
  6. Briggs, L. J. and H. L. Shantz. 1916a. Hourly transpiration rate on clear days as determined byyclic environmental factors,J.Agr.Res,5:583-648.
  7. Doorenbos, J. and Pruitt. W. 1977. Crop water requirements, Irrigation and Drainage paper, F. A. O, Rom, No. 24.
  8. Penman, H. L. 1948. Natural evaporation from open water, bare soil and grass. Proc. Roy. Soc. London, A193:120-146.