بررسی تغییرات نیتروژن، فسفر و پتاسیم باقیمانده در خاک در واکنش به تناوبها و نظامهای زراعی متداول و اکولوژیک

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان

2 استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

به منظور بررسی تغییرات میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم باقیمانده در خاک، تحت شرایط تناوبها و نظامهای زراعی متداول و اکولوژیک آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی باسه تکرار و در شش سال زراعی انجام گردید. تیمارها شامل سه تناوب زراعی گندم - گندم، گندم- ذرت و چغندرقند – گندم به عنوان فاکتور اصلی و پنج نظام زراعی مختلف شامل نظام متداول با نهاده زیاد، متوسط، کم و نظام تلفیقی (با نهاده متوسط) و نظام ارگانیک (فاقد هر نوع نهاده شیمیایی) به عنوان فاکتور فرعی بودند. نتایج این بررسی نشان داد که در طول شش سال آزمایش میزان نیتروژن باقیمانده در خاک روند نزولی داشت، ولی میزان فسفر و پتاسیم باقیمانده در خاک افزایش یافت. علاوه بر این میزان عناصر غذایی باقیمانده در خاک در کرتهای تحت کشت نظامهای تلفیقی و ارگانیک در سطح بالاتری نسبت به نظامهای متداول قرار داشتند. تناوبهای زراعی مختلف نیز بر باقیمانده عناصر غذایی موجود در خاک تاثیر معنی داری داشت (P<0.05) بطوریکه در تناوب گندم-ذرت، فسفر و پتاسیم باقیمانده خاک کمترین مقدار را به خود اختصاص داد. کرتهای تحت کشت نظام های زراعی مختلف بر میزان هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک نیز تأثیر معنی داری داشتند(P<0.05)، بطوریکه هدایت الکتریکی عصاره اشباع خاک در نظام تلفیقی بیشترین مقدار را دارا بود و نظامهای پرنهاده، متوسط نهاده و کم نهاده در مرتبه بعدی قرار داشتند و نظام ارگانیک در پائین ترین سطح قرار داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Dynamics of Residual Major Macronutrients in Response to Different Rotations, Conventional and Ecological Cropping Systems

نویسندگان [English]

  • A. Zarea Faizabadi 1
  • A. Koocheki 2
  • L. Alimoradi 3
1 Resarcher, Khorasan Agricultural and Natural Resources Research Center
2 Professor of Agronomy, College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad;
3 M.Sc. in Agronomy, College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, respectively
چکیده [English]

In order to evaluate the residual amounts of nitrogen, phosphorus and potassium in soil in response to different rotations and conventional and ecological cropping systems, an experiment with split-plot design, based on complete randomized block arrangement with 3 replications, was conducted for 6 years. Main plots were assigned to different rotations, including wheat-wheat, and corn-wheat and sugar beet-wheat. Sub plots were assigned to different cropping systems including high-input, medium-input, low-input, integrated (with moderate input) and organic (without any chemical input). Results showed that the amount of macronutrients in surface soil layer varied with rotations and cropping system, whereas. The amount of residual N in soil was reduced, residual P and K increased in 6 years. Also soil analysis showed that the residual amounts of soil nutrients in organic and integrated systems were greater than those of conventional system. The residual amount of macronutrients was affected significantly by different rotations. The electrical conductivity of saturated extract in integrated system was the highest and those of the high-input, medium-input and low-input systems were of medium, and the organic system was at the lowest level by comparison.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cropping system
  • Crop rotation
  • Macronutrient
  • Electrical conductivity

مراجع

  1. بای بوردی، م.، م. ج. ملکوتی،. امیر مکری و م. نفیسی.1379. تولید و مصرف بهینه کود شیمیایی در راستا ی اهداف کشاورزی پایدار. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی. 282 ص.
  2. گوهری، ج.، ق. توحیدلو، د. ف. طالقانی و و. یوسف آبادی. 1375. بررسی اثرات متقابل کود دامی و ازته بر عملکرد محصول چغندر قند. چهارمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات.
  3. محمدزاده، ع. و ح. میوه چی لنگرودی. 1377. روش مصرف توأم کود حیوانی و فسفره در خاک برای کاهش مصرف کودهای فسفره در خاکهای استان بوشهر. نشریه علمی پژوهشی موسسه تحقیقات خاک وآب. جلد 12. شماره 1. صفحه 20-27.
  4. ملکوتی، م. ج. 1378. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه سازی مصرف کود در ایران. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی. 460 ص.
  5. Bauer, A., and L. Black. 1994. Quantification of the effect of soil organic matter content on soil productivity. Soil Sci. Soc. Am. J. 58: 185-193.
  6.  Camberato, J. J., and J. R. Frederick. 1994. Residual maize fertilizer nitrogen availability to wheat. Agron. J. 86: 962- 967.
  7. Chaney, K. 1990. Effect of nitrogen fertilizer rate on soil nitrate content after harvesting wheat,. J. Agric. Sci. Camb. 114: 171-176.
  8.   Echeverria, H. E., C. A. Navarro, and F. H. Andrade. 1992. Nitrogen nutrition of wheat following different crops. J. Agric. Sci. Camb.118: 157- 163.
  9. Gosdin, G. W., M. Stelley, and W. E. Adams. 1949. The organic matter and nitrogen content and carbon-nitrogen ratio of cecil soil as influenced by different cropping systems on classes I, II and IV land. Soil Sci. Soc. Amer. Pro. 14:203-209.
  10. Negi, S. C., K. Singh, and R. C. Thakur. 1992. Economics of phosphorus and farmyard manure application in wheat-maize sequence. Indian. J. Agron. 37: 30-33.
  11. Pimental, D., 1993. Economics and energies of organic and conventional farming. J. Agric. Environ. Ethics. 6: 53-60.
  12.  Sharif, M. F. Chaudhrg, and A. G. Lorho. 1974. Suppression of super phophate-phosphorus fixation by farmyard manure. Part 2. Soil Sci. Plant Nutr. 20(4): 395-401.
  13. Van Faassen, H. G., and G, Lebbink. 1994. Organic matter and nitrogen dynamics in conventional vs integrated arable farming. Agric. Ecosystems Environ. 51: 209- 226.
  14. Varvel, G. E. and T. A. Peterson. 1990. Residual soil nitrogen as affected by continuous, two years and four years crop rotation systems. Agron. J. 82: 954-962.
  15.  Zareh Fizabadi,  A.,  Koocheki, A. and Nassiri, M. 2000. Energy efficiency of
  16. conventional and ecological cropping systems in different rotations with wheat. In : T. Alfoldi, W.Lockeretz and U. Niggli (Editors), The world Grows Organic. Proceedings of the 13th International IFOAM Scientific Conference, Basel, Switzerland , 382-385
  17. Zareh Fizabadi,  A.,  Koocheki, A. and Nassiri, M. 2002. Evaluation of dynamics of major macronutrients in different conventional and ecological cropping systems .In:R. Thompson(Editor),Cultivating Communities. Proceedings of the 14th International IFOAM Scientific Conference, Victoria, Canada , 51.
  18. Zoum, X., and K. G. Doxtader. 1992. A new method for estimating gross phosphorus mineralization and immobilization rate in soil. Plant and Soil. 147: 243-250
پژوهش های خاک
دوره 19، شماره 1
خرداد 1384
صفحه 17-25

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار