اثر گونه های افراپلت، اقاقیا، صنوبرآمریکایی و زربین بر برخی وی‍ژگیهای فیزیکو‌شیمیایی خاک در جنگلکاری شرق هراز

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار گروه جنگلداری دانشگاه تربیت مدرس

چکیده

با آزمایش13 ویژگی (رنگ، بافت، ضخامت،pH ، EC، رطوبت اشباع، املاح محلول،کربن، مواد آلی، نیتروژن کل، نسبت کربن به نیتروژن، فسفر و پتاسیم قابل جذب) در 4 لایه از خاک (افق هایO، A، B و 30 سانتی متر اول) تیپ‌های خالص 16 ساله افرا پلت، اقاقیا، صنوبر آمریکایی، زربین و قطعه بدون درخت مجاور آنها، اثر این گونه‌ها بر ویژگیهای فیزیکو شیمیایی خاک، بررسی گردید و مشخص شد که گونه‌های درختی، بویژه اقاقیا، تغییرات مطلوب زیادی در خواص فیزیکو شیمیایی خاک داده اند. به طورکلی تمامی گونه‌ها کربن، مواد آلی و پتاسیم قابل جذب سی سانتیمتر اول و پتاسیم قابل جذب دو افق A وB را افزایش و پتاسیم قابل جذب افق Oو رطوبت اشباع افق  Aرا کاهش داده‌اند اما هیچکدام از آنها بر بافت و اسیدیته خاک تأثیر نداشته اند. گونه‌های پهن برگ ضخامت افقO خاک را افزوده‌اند. اقاقیا کربن، مواد آلی و نیتروژن کل افق O و نیتروژن کل سی سانتیمتر اول خاک را افزایش داده اما باعث کاهش فسفر قابل جذب و نسبت کربن به نیتروژن افقO گردیده است. صنوبر و افرا، فسفر قابل جذب افقA خاک را افزوده‌اند و زربین نیز باعث افزایش املاح محلول افقO گردیده است. با توجه به نتایج آنالیز خوشه‌ای اطلاعات کمی مورد مطالعه، در افقA و سی سانتیمتر اول خاک، بیشترین شباهت بین اثر پهن برگان (افرا، صنوبر و اقاقیا) و در افقهای OوB، بیشترین شباهت بین اثر صنوبر و اقاقیا بوده است لذا بر این اساس می‌توان توصیه نمود در مناطق مشابه در جنگلکاریهای وسیع از پهن برگان بویژه اقاقیا و صنوبر استفاده شده و کاشت زربین به لحاظ اثر اندکی که بر بهبود وضعیت خاک منطقه نسبت به پهن برگان دارد به احداث کمربند‌های سبز محدود شود

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Acer velutinum Boiss, Populus deltoides Marsh., Robinia pseudoacacia L., and Cupressus sempervirens L. Var. horizontalis on Some Physicochemical Soil Properties in East Haraz Plantation (Northern Iran)

نویسندگان [English]

  • A.R. Aliarab 1
  • S.M. Hosseini 2
  • S. Jalali 2
1 MSc student of Forestry, Tarbiat Modarres University
2 Assistant Professors, Forestry Department, Tarbiat Modarres University, respectively
چکیده [English]

In order to investigate effects of four tree species (Acer velutinum Boiss., Populus deltoides Marsh., Robinia pseudoacacia L., and Cupressus sempervirens L. Var. horizontalis) planted in 1987 at northern Iran Hyrcanian forests on some physicochemical soil properties, including: texture, color, thickness, saturation potential (SP), soil solution (SS), pH, EC, organic C (OC), organic matter (OM), total N, C/N ratio, available P and K. a field experiment was conducted on 10-hectare forest region 15 hm south of amol. soil sampling was done by collection 6 four horizons from each soil profile at three to four random sites in each selected stand of tree species plus a control site (without plantation).In each profile, soil was sampled separately from horizons O, A, B plus 30 cm of the first upper layer of the profile. Tree species, especially R. pseudoacacia, improved the physicochemical properties of the soil significantly, particularly BY increasing K, OC and OM in 30 cm of the upper layer AS well AS available K in A and B horizons, but decreased SS in A horizon. none of the tree secles assected soil texture or pH. The hardwood species increased O horizon thickness significantly. R.  pseudoacacia increased total N, OC and OM in O horizon and total N in 30 cm of the upper layer, but decreased available P in A horizon. P. deltoids and A. Velutinum increased available P in A horizon and C. sempervirens increased SS in O horizon. Additionally, based on cluster analysis, we can infer that hardwood species affected the A horizon and the first 30 cm of upper layer, similarly, whereas P. deltoides and R. pseudoacacia affected A and B horizons similarly. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Acer Velutinum
  • Populus deltoides
  • Robinia pseudoacacia
  • Cupressus sempervirens Var. horizontalis
  • Soil properties
  • Plantation

مراجع

  1. ثابتی، ح. 1373. جنگلها، درختان و درختچه های ایران، انتشارات دانشگاه یزد، 809 صفحه. حبیبی کاسب، ح. 1371. مبانی خاکشناسی جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، 424 صفحه.
  2. جزیره ای، م. 1379. جنگل کاری در خشکبوم. انتشارات دانشگاه تهران. 450 صفحه.
  3. جانسون، ر. و دین، د. 1379. تحلیل آماری چند متغیره کاربردی. ترجمه حسینعلی نیرومند، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد. 740 صفحه.
  4. رحمانی، ا. 1379. فن آوری تثبیت همزیست نیتروژن، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 129 صفحه.
  5. زرین کفش، م. 1368. حاصلخیزی خاک و تولید. انتشارات دانشگاه تهران، 319 صفحه.
  6. زرین کفش، م. 1372. خاک شناسی کاربردی. انتشارات دانشگاه تهران، 236 صفحه.
  7. زرین کفش، م. 1380. خاک شناسی جنگل، اثرات متقابل خاک و گیاه در ارتباط با عوامل زیست محیطی اکوسیستمهای جنگلی. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، شماره 292-1380، 360 صفحه.
  8. غازان شاهی،ج. 1376. آنالیز خاک و گیاه. انتشارات هما، 311 صفحه.
  9. غازان شاهی،ج. 1378. خاک و روابط آن در کشاورزی. انتشارات کارنو، 264 صفحه.
  10. فوث، اچ. والیس، ب. 1376. حاصلخیزی خاک، ترجمه فرشید نوربخش و مصطفی کریمیان اقبال، انتشارات غزل، 328 صفحه.
  11. کینر، پ.1380. کتاب آموزشی10 SPSS. ترجمه اکبر فتوحی اردکانی، انتشارات چرتکه، 448 صفحه.
  12. مجد طاهری، ح. و جلیلی، ع. 1375. بررسی مقایسه ای اثرات جنگل کاری با کاج الداریکا و اقاقیا روی برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و پوشش گیاهی زیر آشکوب. پژوهش و سازندگی، انتشارات جهاد سازندگی، ش32، صفحات 6 تا 15.
  13. ملکوتی، م. و همایی، م. 1373، حاصلخیزی خاکهای مناطق خشک، مشکلات و راه حل ها. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، 494 صفحه.
  14. ادریسی، م.، ببری، م.، درخشی، پ.، ذواریاستین، ف.، رامبد، ر.، سهرابی، م.، شریف، م.، صمیمی، ه. کنوز، ا. و معصومی، ع. 1374. شیمی دستگاهی. انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، 549 صفحه.
  15. Armour, J. ; Cogle, L.; Rasiah, V. and Russel, J. 2004. Sustaining wet tropics: A regional plan for natural resource management, Rain Forest CRC Ltd. 115p.
  16. Agusto, L.; Jacques, R.; Binkely, D. and Rothe, A. 2002. Impact of several common tree species of European temperate forests on soil fertility. Ann. For. Sci., Vol: 59: 233-253.
  17. Daniel, T. W.; Helms, J. A. and Baker, F. B. 1979. Principles of Silviculture. Mc Graw - Hill Book Company, 500 p.
  18. Fisher, F. 1995. Amelioration of journal rain forest soils by plantation of native trees, Soil Science Society of America, 59(2): 544-549.
  19. Fisher R.F. and Binkley D. 2000. Ecology and Management of Forest Soils, John Wiley & Sons, Inc., 489
  20. Galiana, A.; Balle, P.; N` Guessan Kanga, A. and Domenach, A. M. 2002. Nitrogen fixation estimated by the 15N natural abundance method in Acacia mangium Inoculated with Bradyrhizobium sp. and growth in silvicultural conditions, Soil Biology and Chemistry, 34: 251-262.
  21. Johnston, J. M. and Crossley, D. A. 2002. Forest ecosystem recovery in the southeast US: Soil ecology as an essential component of ecosystem management. Forest Ecology and Management. 155: 187-203.
  22. Khanna, P.K.; Nair, P.K.R. and Latt, C. R. 1996. Nutrient cycling under mixed species tree systems in Southeast Asia, Directions in Agro Forestry Research, 38 (1-3): 99-120.
  23. Kilham, k. 1994. Soil Ecology. Cambridge University Press. 241p.
  24. Mathew, T.; Babu, K. and Kumar, B. M. 1997. Chemical properties, soil moisture status and litter production influenced by the growth of MPTS. Indian Journal of Forestry. 20 (3): 251-258.
  25. Muys, B. and Lust, N. 1993. Ecological changes following afforestation with different tree species on a sandy loam soil in Flanders, Belgium, in Watkins, C. (ed.) Ecological Effects of Afforestation, CAB International, 179-189.
  26. Neiryck,J. 2000. Impact of Tillia platyhyllos Scop, Fraxinus excelsor,Acer psedoplatanus L.,Quercus rubur L. and Fagus sylvatica L. on earthworm biomass and physico-chemical proprties of loamy top soil, Forest Ecology and Management, 133(3): 275-286.
  27. Norden U. 1991. Acid deposition and through fall fluxes of elements as related to tree species in deciduous forests of South Sweden, Water Air Soil Pollution. 60: 209-230.
  28. Tu, M.Z. and Yao, W. H. 1984. Studies on the influence of soil pH by different plant communities. Tropical and subtropical forest ecosystem, No: 2, 77-91.
  29. World Bank, 2000. World resources 2000-2001: people and ecosystems, the fraying web of life. Washington D.C. World Resources Institute, 389 pp.
پژوهش های خاک
دوره 19، شماره 1
خرداد 1384
صفحه 95-104

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار