بررسی ارتباط عوامل مؤثر خاکی و غیرخاکی در ایجاد فرسایش خندقی خطی در حوزه آبخیز آق امام(2)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد آبخیزداری، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران

2 استادیار گروه منابع طبیعی، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران

3 دانشیار گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی تربیت مدرس نور

چکیده

حوزه آبخیز آق امام(2) با وسعت 2595 هکتار از جمله حوزه­های آبخیزی از استان گلستان می­باشد که از نظر فرسایش خاک و به ویژه فرسایش خندقی دارای مشکلات و معضلات قابل توجهی است. به منظور انجام این تحقیق در ابتدا تمامی خندق­های خطی موجود در منطقه (به تعداد 11 خندق) مورد شناسایی قرار گرفتند. سپس با اخذ نمونه­های خاک (به تعداد 11نمونه) از مناطق داخل خندق ها و مناطق حوزه آبخیز بالا دست آن­ها در دو عمق سطحی(0 تا 25 سانتی­متری) و زیر سطحی (عمق 25 تا 50 سانتی­متری)، ویژگی­های فیزیکی (درصد شن- درصدرس- درصد سیلت- درصد رطوبت اشباع و خصوصیات شیمیایی (هدایت الکتریکی- کربن آلی- آهک- ظرفیت تبادل کاتیونی- نسبت جذب سدیم- درصد سدیم تبادلی) خاک مورد بررسی قرار گرفتند. هم­چنین عوامل غیرخاکی مؤثر در ایجاد خندق­های خطی شامل طبقات شیب- طبقات ارتفاعی- نوع کاربری اراضی و لیتولوژی ارزیابی شدند. نتایج آزمون مقایسه میانگین نمونه­های خاک به روشt- student  نشان داد که از بین خصوصیات خاک، درصد رس (سطحی و زیر سطحی)، درصد سیلت (سطحی)، درصد رطوبت اشباع (زیر سطحی)، شوری (زیر سطحی)، کربن آلی (سطحی و زیر سطحی) و آهک سطحی و زیر سطحی (در سطح معنی­دار یک درصد) و همچنین از بین فاکتورهای غیرخاکی٬ لیتولوژی سازند لسی (در سطح معنی­داری پنج درصد) در ایجاد فرسایش خندق خطی در منطقه مورد مطالعه نقش مؤثری دارند. 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investigation of the Role of Soil and Non-Soil Parameters in Development of Linear Gully Erosion in Agh Emam Watershed(2)

نویسندگان [English]

  • M. Mohammad Ebrahimi 1
  • M. R. Javadi 2
  • M. Vafakhah 3
چکیده [English]

Agh Emam(2) Watershed is one of the watersheds in the Golestan Province with an area of 2595 hectares and has considerable problems with soil erosion, particularly gully erosion. In order to carry out this study, at first, the total number of linear gullies in the study area (eleven gullies) was determined. Then, different physical soil properties (sand, clay, silt, and moisture saturation percentage) and chemical soil properties (electrical conductivity, bio- carbon, lime, cation exchange capacity, sodium adsorption ratio, and exchangeable sodium percentage) were investigated by soil sampling (eleven samples) inside the gullies and in the watershed upstream of the gullies at two depths (0-20 centimeters and 20-50 cm). Non- soil effective factors in development of linear gullies including slope classes, altitude classes, land use, and lithology were also evaluated. The results showed that, among soil characteristics, clay percentage (surface), silt percentage (surface), saturated moisture percentage (sub- surface), electrical conductivity (sub- surface), bio- carbon (surface and subsurface), lime (surface and sub- surface) and also lithology from non- soil factors had significant role in development of linear gully erosion in the study area. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water erosion
  • soil properties
  • Non-soil properties
  • Liner Gully
  • Golestan Province

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار