تغییرات غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در اندام‌های مختلف گیاه ذرت طی مراحل مختلف رشد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

تعیین تغییرات غلظت عناصر غذایی در مراحل مختلف رشد گیاه، زمان صحیح و مدیریت بهینه مصرف کود را مشخص نموده و از آلوده شدن محیط زیست و منابع آبی جلوگیری می­نماید. این آزمایش با هدف تعیین تغییرات غلظت عناصر غذایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم در اندام­های مختلف گیاه ذرت (Zea Mays L.) و مدیریت بهینه مصرف کود طی مراحل مختلف رشد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات خاک و آب کرج به اجرا در آمد. کودهای فسفر و پتاسیم بر اساس آزمون خاک در هنگام کشت و نیتروژن در سه نوبت هنگام کشت و مراحل 4 برگی و 7 برگی مصرف گردید. نمونه­برداری از اندام­های مختلف گیاه (برگ، ساقه، گل، بلال و دانه) در مراحل مختلف رشد (3، 5، 7 و 10 برگی شدن، گل­دهی، به کاکل رفتن و رسیدن) جهت تعیین درصد ماده خشک و میزان تجمع نیتروژن، فسفر و پتاسیم در هر یک از اندام­ها و سپس در کل بوته انجام گردید. بررسی روند تجمع ماده خشک بیانگر افزایش معنی­دار بیوماس کل گیاه طی مراحل رشد بود. نتایج نشان داد که بخش عمده جذب نیتروژن، فسفر و پتاسیم در مراحل اولیه رشد صورت می‌گیرد. قسمت عمده نیتروژن هماهنگ با روند رشد از برگ به ساقه و سپس در بلال و دانه ذخیره شده است. در زمان رسیدن، میزان نیتروژن و فسفر برگ و ساقه به طور معنی‌داری کاهش یافته و عمده ذخیره این عناصر در دانه بوده است (به ترتیب 180 و 32 کیلوگرم در هکتار). برخلاف نیتروژن و فسفر، پتاسیم بیشتر در ساقه گیاه ذخیره شده است. بالاترین میزان جذب پتاسیم در مرحله به کاکل رفتن اتفاق افتاد. در این مرحله میزان پتاسیم کل گیاه 369 کیلوگرم در هکتار و میزان پتاسیم تجمع یافته در ساقه 255 کیلوگرم در هکتار بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Changes in Nutrients (N, P, K) Concentration in Various Parts of Corn during Different Growth Stages

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Asadi
  • Z. Khademi
Scientific Member, Soil and Water Research Institute, Department of Soil Chemistry, Fertility and Plant Nutrition
چکیده [English]

In order to increase crop production and its profits per unit area and to control bio-environment and water resources pollutions, producers and farmers need to have information about nutrients accumulation in various plant parts at different growth stages. Proper fertilizer application time is one of the effective factors in increasing fertilizer use efficiency. Meanwhile, determination of mineral nutrients distribution at various growth stages is very useful for proper management and timing of fertilizer application. Therefore, to evaluate nutrient (N, P, K) distribution in various plant parts and determine proper application time and the best management of fertilizer in corn (Zea Mays L.), this study was conducted in a randomized complete block design with 3 replications. Phosphorus and potassium fertilizers were applied at planting time according to soil test (180 kg ha-1 triple super phosphate and 160 kg ha-1 potassium sulfate). Nitrogen fertilizer (400 kg ha-1 urea) was applied at planting time and as split at two other growth stages (V4 and V7). Plant sampling was performed randomly at different growth stages (3-, 5-, 7-, and 10-leaves stages, tasselling, silking, and maturity stages: V3, V5, V7, V10, VT, R1, and R6). Fresh weight, dry matter, and N, P, K accumulation rate of plant parts (leaves, stems, flowers, ear, and seeds) were determined. According to the results of the experiment, as the growing seasons progressed, plant dry weight significantly increased. Maximum amount of N, P, and K uptake occurred at early growth stages and mostly at 10-leaves stage. At maturity stage, the accumulation of N and P in shoots and leaves decreased while K accumulation in the shoots increased. The main parts of N and P accumulated in seeds, while K accumulated in shoots.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nitrogen
  • Nutrients distribution
  • Phosphorus
  • Plant Parts
  • Potassium
  • (Zea Mays L.)
  1. جودی، م.، ع. احمدی، و.ا. محمدی، ع. عباسی، ح. محمدی، م. اسماعیل پور، ز. بیات، ب. ترکاشوند. 1389. بررسی تجمع و آزادسازی مواد فتوسنتزی ساقه در ارقام زراعی گندم‎های ایران تحت شرایط فاریاب و تنش خشکی طی فاز رشد زایشی، مجله علوم گیاهان زراعی ایران. دوره 41 شماره 2 صفحات 328-315.
  2. خادمی، ز.، ج. میرزاوند، ف. دهقانی، ح. خوشگفتارمنش، غ. ع. کیخا. 1385. تغییرات زمانی غلظت عناصر غذایی در قسمتهای مختلف گیاه گندم (الگوی جذب)، مؤسسه تحقیقات خاک و آب، نشریه فنی شماره 1294، تهران. ایران.
  3. خدابنده، ن. 1377. غلات. چاپ پنجم با تجدید نظر. مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. تهران، ایران، 537 صفحه.
  4. رادمهر، م.، غ. ع. لطفعلی آینه، ع. ر. کجباف. 1375. تهیه و بررسی منحنی رشد گندم رقم فلات در جنوب خوزستان. گزارش نهایی، مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان. اهواز. ایران.
  5. زهتابیان غ. ر.، ب. امیری، م. سوری. 1384. بررسی و مقایسه وضعیت عناصر غذایی خاک با تاکید بر P, K و N در اراضی کشاورزی و مرتعی (مطالعه موردی خدابنده زنجان). مجله پژوهش و سازندگی. جلد 18 شماره 3 صفحات 19-9.
  6. سرمدنیا، غ. ح.، ع، کوچکی. 1366. فیزیولوژی گیاهان زراعی انتشارات، جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد، 467 صفحه.
  7. ﻣﺠﻴﺪﻳﺎﻥ، ﻡ.، ﺍ . ﻗﻼﻭﻧﺪ، ﻉ .ﺍ. ﻛﺎﻣکاﺭ ﺣﻘﻴﻘﻲ، ﻥ. ﻛﺮﻳﻤﻴﺎﻥ. 1387. تأثیر تنش خشکی، کود نیتروژن و کود آلی بر قرائت کلروفیل، عملکرد دانه و اجزای عملکرد ذرت دانه­ای رقم سینگل کراس 704. مجله علوم زراعی ایران. جلد 10 شماره 3 صفحات 330-303.
  8. ملکوتی، م. ج.، م. نفیسی. 1373. مصرف کود در اراضی زارعی، «فاریبا و دیم» (ترجمه). چاپ دوم. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، 242 صفحه، تهران، ایران.
  9. Austin, R. B., M. A. Ford, J. A. Edrich, and R. D. Blackwell. 1977. The nitrogen economy of wheat. Journal of Agricultural Science 88:159–167.
  10. Chapin, F. S. and I. F. Ward low. 1988. Effects of phosphorus deficiency on source- skin interactions between the flag leaf and developing grain in barley. Journal of Experimental Botany. 39: 165-177.
  11. Cruz-Aguado, J. A., R. Rodes, I. P. Peresand M. Dorado. 2000. Morphological characteristic and yield components associated with accumulation and loss of dry mass in the internodes of wheat. Field Crops Research 66: 129–139.
  12. Davidson, D. J., and P. M. Chevalier. 1992. Storage and remobilization of spring wheat. Crop science, 32: 186-190.
  13. Dobermann, A. and D. T. Walters. 2003. Procedures for measuring dry matter, nutrient uptake, yield and components of yield in maize. Department of Agronomy and Horticulture university of Nebraska- Licoln 402: 472-1051.
  14. Evanylo, G. K. and M. M. Alley. 1996. Nitrogen soil testing for corn in Virginia. Virginia Cooperative Extension Publication 418-016. http://pubs.ext.vt.edu/418-016/ Virginia Tech, Blacksburg, VA.
  15. Feeks, W. 1941. Defarwe en haar millieu. P. 560-561. In Vers. XVII tech. Farwe Comm., Groningen.
  16. Francis, D. D., J. S. Schepers, and M. F. Vigil. 1993. Post–anthesis loss from corn. Agronomy Journal 85: 659–663.
  17. Freeman, K. W., K. Girma, D. B. Arnall, R. W. Mullen, K. L. Martin, R. K. Teal, and W. R. Raun. 2007. By-plant prediction of corn forage biomass and nitrogen accumulation at various growth stages using remote sensing and plant height measures. Agronomy Journal 99: 530–536.
  18. Girma, K., K. L., K. W. Martin, K. W. Freeman, J. Mosali, R. K. Tel, W. R. Raun, S. M. Moges and D. B. Arnall. 2007. Determination of optimum rate and growth stage for foliar applied phosphorus in corn. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 38 (9 & 10): 1137 - 1154.
  19. Girma, K., S. Holtz, B. Tubana, J. Solie, and W. Raun. 2010. Nitrogen accumulation in shoots as a function of growth stage of corn and winter wheat. Journal of Plant Nutrition 33:165-182.
  20. Hanway, J. J. 1962 a. Corn growth and composition in relation to soil fertility: I. Growth of different plant parts and relation between leaf weight and grain yeild. Agronomy Journal 54: 145-148.
  21. Hanway, J. J. 1962 b. Crop growth and composition in relation to soil fertility: II. Uptake of N, P, and K and their distribution in different plant parts during the growing season. Agronomy Journal 54: 217–222.
  22. Hanway, J. J. 1963. Growth stages of corn (Zea mays L). Agronomy Journal 55: 487-491.
  23. Haun, J. R. 1973. Visual quantification of wheat development. Agronomy Journal 65: 116-119.
  24. Heard, J. 2004. Nutrient accumulation and portioning by grain corn in Manitoba. http://www.gov.mb.ca/agriculture/msss/2004/mss601-pdf.
  25. Jensen, L. A., H. R. Loud. 1971. How cereal crops grow. North Dakota. Ext. Bull. No. 3.
  26. Jones, C. A. 1985. C4 grasses and cereals: growth, development, and stress response. John Wiley & Sons, Inc., New York.
  27. Karlen, D.L., R. L. Flannery, and E. J. Sadler. 1988. Aerial accumulation and partitioning of nutrients by corn. Agronomy Journal 80:232-242.
  28. Large, E.C., 1954. Growth stages in cereals. Illustrations of the Feeks scale. Plant Pathology: Journal 3: 128-129.
  29. Licht, M. A., and M. Al-Kaisi. 2005. Corn response, nitrogen uptake, and water use in strip-tillage compared with no-tillage chisel plow. Agronomy Journal 97: 705–710.
  30. Ma, B. L., L. M. Dwyer, and E. G. Gregorich. 1999. Soil nitrogen amendment effects on nitrogen uptake and grain yield of maize. Agronomy Journal 91: 650–656.
  31. Mallarino, A and R. Oltmans. 2011. Change in phosphorus and potassium contents of cornstalks over time. Integrated Crop Management News. Iowa State University Extension.
  32. McWilliams, D. A., D. R. Berglund, G. J. Endres. 1999. Corn growth and management quick guide. North Dakota State Unversity and University of Minnesota. NDSU. ag.ndsu.edu.
  33. Overman, A.R. and R. V. Scholtz. 2011. Accumulation of biomass and mineral elements with calendar time by corn: application of the expanded growth model. PLoS One 6(12): doi:10.1371/journal.pone.0028515.
  34. Plaut, Z., B. J. Butow, C. S. Blumenthal and C. V. Wrigkey. 2004. Transport of dry mater into developing wheat kernels and its contribution to grain yield under post-anthesis water deficit and elevated temperature. Field Crop Research 86:185–198.
  35. Raun, W. R., J. B. Solie, K. L. Martin, K. W. Freeman, M. L. Ston, G. V. Jahnson and R. W. Mullen. 2005. Growth stage, development and spatial variability in corn evaluted using optical sensor readings. Journal of plant Nutrition 28: 173-182.
  36. Sainz Rozas, H. R., H. E. Echeverria, and P. A. Barbieri. 2004. Nitrogen balance as affected by application time and nitrogen fertilizer rate in irrigated no-tillage maize. Agronomy Journal 96: 1622–1631.
  37. Shanahan, J. F., J. S. Schepers, D. D. Francis, and R. Caldwell. 2004. Use of crop canopy reflectance sensor for in-season N management of corn. Proceedings of Great Plains Soil Fertility Conference 10: 69–74.
  38. Shaw, R. H. and J. E. Newman. 1991. Weather stress in the corn crop. National corn handbook, Report No. NCH-18: Climate and weather. Purdue University, West Lafayette, IN.
  39. Vanderlip, R. L., H. E. Reeves. 1972. Growth stages of sorghum. Agronomy Journal 64: 13- 16.
  40. Walsh, O. S. 2006. Effect of delayed nitrogen fertilization on corn grain yields. M.S. Thesis, Oklahoma State University, Stillwater, OK.
  41. Xue, G. P., C. L. Mclntyre, A. R. Rattey, A. F. Van Herwaarden and R. Shorter. 2009. Use of dry matter content as a rapid and low-cost estimate for ranking genotypic differences in water-soluble carbohydrate concentrations in the stem and leaf sheath of Triticum aestivum Crop and Pasture Science 60: 51–59.