تأثیر پخش سیلاب بر برخی از خصوصیات شیمیایی خاک در منطقه دلیجان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیاردانشگاه آزاد اسلامی واحد نور

2 دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور

3 استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس نور

چکیده

هدف از اجرای این تحقیق بررسی اثرات پخش سیلاب بر برخی از خصوصیات شیمیایی خاک در منطقه مورد نظر مورد بود. بدین منظورعرصه­های شبکه پخش سیلاب انتخاب و هر یک ازعرصه­ها به سه قسمت مساوی تقسیم گردید. سپس نمونه­های منفردی از وسط هر سه قسمت از عمق­های0- 25 و 25-50 سانتیمتری و با 4 تکرار برداشت شد. در نهایت نمونه­های فوق با هم ترکیب شده و یک نمونه ترکیبی بدست آمد. در خارج از عرصه­های پخش، قطعاتی از منطقه که درآنها سیلاب پخش نشده بود به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. از مناطق شاهد نیز مانند عرصه­های پخش، نمونه خاک برداشت گردید و همراه سایر نمونه­ها جهت انجام آزمایشات به آزمایشگاه خاکشناسی ارسال شد. نتایج حاکی از کاهش اسیدیته و آهک به ترتیب درسطح یک درصد و سطح 5 درصد و افزایش کربن آلی، ماده آلی و هدایت الکتریکی در سطح یک درصد در لایه سطحی خاک در مناطق شاهد در مقایسه با عرصه پخش سیلاب بود. همچنین می­توان اثر پخش سیلاب را برکاهش میزان هدایت الکتریکی در سطح یک درصد و میزان اسیدیته درسطح 5 درصد در لایه زیرسطحی خاک معنی­دار دانست اما در مقدار آهک تغییر معنی­داری مشاهده نگردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of Flood Water Spreading on Some Soil Chemical Properties in Delijan Region

نویسندگان [English]

  • mohammad reza javadi 1
  • M. Baghery 2
  • mehdi vafakhah 3
  • A. Gholami 1
1 Assistant Professor,Islamic Azad University, Nour Branch
2 MSC Watershed Management Student of Islamic Azad University, Nour Branch
3 Assistant Professor ,University of Tarbiat Modarres
چکیده [English]

In this study, we tried to study the effect of water spreading on some soil chemical properties in the study region. For this purpose, seven sections of water spreading area were selected and each  section was divided into three parts. Soil samples  were taken in four replicates from the middle of the three parts at 0-25 and 25-50 cm depths. Then, the samples were mixed. The parts of the study area that did not receive flood water were cosidered as the control. Soil sampling method in the control area was similar to other treatment areas. All samples were analyzed in the laboratory. The results showed that there was significant decrease in pH and lime content at 1% and 5% level, respectively.Also, there was significant (at 1% level) increase in organic carbon, organic matter, and electrical conductivity of saturated extract in the top soil (0-25 cm) in the control area compared to the plots receiving  flood water. Thus, the results showed significant (at 1% level) reduction in EC and significant (at 5% level) decrease in pH in areas with flood water distribution, but  there was no significant difference in lime content of sub surface soil.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soil pH
  • Lime content
  1. اسدی،م،ع،1377،بررسی برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی در عرصه پخش سیلاب ماهان کرمان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، 125صفحه.
  2. آشوری نژاد، ص،ا.م،صالح،1376،اثر شوری آب بر روی نفوذپذیری خاک در صحت روش گرین امپت، پایان نامه کارشناسی ارشد آبخیزداری، دانشگاه تربیت مدرس، 82 صفحه.
  3. بای بوردی، م، 1368، فیزیک خاک، جلد سوم، انتشارات دانشگاه تهران،510 صفحه.
  4. برزگر ریحانی،م، 1376، کنترل رواناب سطحی از طریق نفوذ زیر سطحی آب رگبارها (ترجمه)، بولتن وضعیت منابع آب کشور،شماره 14، صفحه 128-119.
  5. جوادی،م،ر،ا، محمودی،1390، اثر پخش سیلاب در تغییر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (سیستم پخش سیلاب جاجرم)، فصلنامه علوم و فنون منابع طبیعی، سال ششم، شماره اول، بهار، صفحه12-1.
  6. رهبر،غ، 1376، بررسی تأثیر پخش سیلاب بر حاصلخیزی خاک در استان فارس (گزارش­نهایی طرح تحقیقاتی)، 95 صفحه.
  7. رهبر،غ، آ،کوثر، 1381، بررسی برخی از تغییرات فیزیکی و شیمیایی خاک در شبکه­های پخش سیلاب گربایگان فسا، مجموعه مقالات کارگاه آموزشی تأثیر پخش سیلاب بر خصوصیات خاک در ایستگاه­های پخش سیلاب، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، صفحه36-40.
  8. رنگ آور،ع، 1381، اثر پخش سیلاب برخصوصیات فیزیکوشیمیایی منابع خاکی آبخوان، سومین همایش آبخوانداری، صفحه 8-1.
  9. سکوتی اسکویی،ر، م، مهدی زاده، ع، احمدی، م،ح، مهدیان، 1382، بررسی تأثیر پخش سیلاب بر روی نفوذپذیری خاک سطحی، سومین همایش آبخوانداری دستاوردها و چشم اندازهای آینده،صفحه 15-21.
  10. شریعتی،ح، ا،حسینی، م.ح، مهدیان، ک، خاکسار، 1379، بررسی تأثیر پخش سیلاب بر تغیرات نفوذ خاک سطحی در عرصه آبخوان قوشه دامغان، دومین همایش دستاوردهای ایستگاه­های پخش سیلاب تهران، صفحه 28-17.
  11. کوثر، آ، 1375، مقدمه­ای بر مهار کردن سیلاب­ها و بهره­برداری بهینه از آنها، فصلنامه جنگل و مرتع، انتشارات موسسه تحقیقات جنگل و مرتع، صفحه 17-11.
  12. گودرزی، م، شریعتی، م.ح، 1382، اثر سیستم پخش سیلاب بر خصوصیات خاک در استان سمنان، فصلنامه تحقیقات مرتع و بیابان، جلد10، شماره 2، صفحه 139-161.
  13. علیزاده، ا، 1380، اصول هیدرولوژی کاربردی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سیزدهم،470 صفحه.
  14. محمدی، ا، ا، اسماعیل نسب، 1379، تأثیر پخش سیلاب بر خصوصیات فیزیکی خاک، دومین همایش ایستگاه­های پخش سیلاب تهران، صفحه 55-51.
  15. محمدیان، ع، ر، کرمیان، 1388، اثرات پخش سیلاب بر خصوصیات فیزیکو شیمیایی و مینرالوژی خاک ایستگاه داوود رشیدکوهدشت، پنجمین همایش ملی علوم مهندسی و آبخیزداری ایران دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان،120 صفحه.
  16. D.L. and et als. 1983. Editors. Soil physics – chapter 10. wiley eastern in limited. New Delhi. Page 353-381.
  17. Green, W.H and Q.A.Ampt.1911. Studies on soil physics. Flow of air and water through soils.J.Agrsci. 4:1-24.
  18. Kolark, Kar, A.S,murthy, K.N.K and singh N.1983,Khadin: A method of harvesting water for agriculture in the desert, j.A.envir,pp: 59-63.
  19. A . 1997. Desertification Control Flood water spreading in Iran. International journal of forestry and Forest industries.43:27-30.