ارزیابی وضعیت و اولویت نیاز به عناصر غذایی در کلزا با روش تشخیص چندگانه و انحراف از درصد بهینه در شمال استان خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، دزفول ایران

2 دانشیار بخش تحقیقات شیمی و حاصلخیزی خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

چکیده

برای بررسی مصرف نامتعادل کودها و بهینه کردن مصرف کود در مزارع کلزا در شمال استان خوزستان، از روش‌های تشخیص چندگانه عناصرغذایی (CND) و انحراف از درصد بهینه (DOP) استفاده شد. در این پژوهش، به مدت یک سال زراعی (1398) نمونه‌های خاک، برگ و آب از 30 مزرعه کلزا تهیه و تجزیه شد. در این مزارع، عملکرد دانه نیز اندازه‌گیری شد. عناصر غذایی شامل نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، مس، روی و منگنز برگ با روش‌های استاندارد آزمایشگاهی تعیین گردید. جامعه عملکردی از طریق کاربرد تابع تجمعی نسبت واریانس عناصر غذایی و تابع توزیع مربع کای با در نظر گرفتن عملکرد حد واسط به مقدار 2882 کیلوگرم در هکتار به دو گروه عملکرد پایین و بالا تقسیم شدند. سپس براساس روش سامانهCND  نرم‌های استاندارد برای عناصر غذایی نیتروژن، فسفر، پتاسیم، آهن، مس، روی، منگنز و باقیمانده عناصر (Rd) به ترتیب 14/0± 27/3، 17/0± 83/0، 2/0± 73/2، 13/0± 89/1 -، 53/0± 23/4-، 3/0± 45/3-، 26/0± 46/3 - و 14/0± 27/3 تعیین گردید. نتایج روش سامانهCND  نشان داد بیشترین عامل محدودکننده عملکرد در بین عناصر پر مصرف پتاسیم و در بین عناصر کم مصرف منگنز بود. در روش DOP حد بهینه عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم به ترتیب غلظت‌های 27/5%، 44/%0،و 72/2% و برای آهن، مس، روی و منگنز به ترتیب 313، 37، 77 و 67 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک محاسبه گردید و ترتیب کمبود عناصر غذایی به صورت Zn > Mn> N> Fe> P Cu> به دست آمد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of Nutritional Status and Priority of Nutrients Requirement of Canola by Compositional Nutrient Diagnosis (CND) and Deviation from Optimum Percentage (DOP) Methods in North of Khuzestan

نویسندگان [English]

  • seyed hossein mahmoodi nezhad dezfully 1
  • mehrzad mostashari 2
1 Assistant Professor, Soil and Water Research Department, Safiabad Agricultural Research and Education and Natural Resources Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Dezful, Iran
2 Associate Professor, Soil Fertility and Chemistry Research Department, Soil and Water Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran
چکیده [English]

To study the imbalanced fertilization and to optimize fertilizer use in canola farms in the north of Khuzestan Province, Iran, we used Compositional Nutrient Diagnosis (CND) and Deviation from Optimum Percentage (DOP) methods. This research covered 30 canola (Brassica Napus) fields during one cropping season (2019) and soil, leaf, and water samples were collected and analyzed, and grain yield was also measured. Nutritional elements including N, P, K, Fe, Cu, Zn and leaf Mn were determined by standard laboratory methods. Yield community were divided into low and high yield groups using the cumulative function of nutrient variance ratio and K-square distribution function considering the intermediate yield of 2882 kg. ha-1. Then, according to the CND system method, the standard norms for N, P, K, Fe, Cu, Zn, Mn and residual elements (Rd) were determined as 3.27± 0.14, 0.83± 0.17, 2.73± 0.2, -1.89± 0.13, -4.23± 0.53, -3.45± 0.3, -3.46± 0.26, and 3.27± 0.14, respectively. The results of CND system method showed that the most limiting factors in yield were K (among macro- elements) and Mn (among micro- elements). In DOP method, the optimum levels of N, P and K were 5.27%, 0.44%, 2.72%, and for Fe, Cu, Zn, and Mn were 313, 37, 77, and 67 mg. kg-1 dry weight, respectively. In this method, the order of nutrient deficiency was revealed as Cu> Zn> Mn> N> Fe> P.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Brassica Napus
  • Plant analysis
  • Nutritional balance

مراجع

  1. احیایی، ع و ا. بهبهانی زاده. 1375 روش‌های تجزیه شیمیایی خاک. نشریه .893 وزارت جهاد کشاورزی. موسسه خاک و آب. تهران. ایران.
  2. احمدی، ک، ح. عبادزاده، ح. حاتمی، ش. محمدنیا افروزی، ا. اسفندیاری پور و ر. عباس طاقانی. 1400. آمارنامه کشاورزی، جلد اول (محصولات زراعی). وزارت جهاد کشاورزی. تهران. ایران. صفحه 70
  3. دریا شناس، ع و ک. ثقفی.1390. تشخیص چندگانه عناصر غذایی برای چغندرقند (CND). مجله پژوهش‌های خاک. جلد شماره 1. صفحه 12-1.
  4. دریا شناس، ع، ک. ثقفی و ح. داوودی.1399. تشخیص تعادل عناصر غذایی پرمصرف و کم‌مصرف با استفاده از تخمین گره‌ای فاصله ماهالانوبیس و فاصله ایچسن و تعادل ترازویی. مجله پژوهش‌های خاک. دوره 34. شماره 2. صفحه 263-247.
  5. شریف‌مند، م، ی. سپهر، ا. بایبوردی. (1396). ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای کدو با استفاده از روش‌های DOP و CND در منطقه خوی. پانزدهمین کنگره علوم خاک ایران.
  6. فیضی زاده، م و ع. صمدی. 1395. مقایسه روش‌های DOP و DRIS برای بالانس عناصر غذایی در پیاز. مجله علوم آب و خاک. جلد 25. شماره 2. صفحه 286-271.
  7. قریشی، س. ج، ا. سپهر و ع. صمدی. 1396. ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای هندوانه با استفاده از روش DRIS در آذربایجان غربی. نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار. جلد 3. شماره 7. صفحه 180-167.
  8. گیکلوی، ا، ا. ریحانی تبار و ن. نجفی. 1397. تعیین و اعتبارسنجی نرم‎های تشخیص عناصر غذایی برای گندم در منطقه مغان . نشریه پژوهش‌های خاک. جلد 32. شماره 3. صفحه 330-319. 
  9. مستشاری، م، م. گل‌محمدی .1389 .شناخت ناهنجاری‌های تغذیه‌ای و تعیین حد مطلوب غلظت عناصر غذایی در درختان زیتون استان قزوین. گزارش پژوهشی موسسه خاک و آب .سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. صفحه 87-1.
  10. ملکوتی، م و آ. حامدی. 1370. حاصلخیزی خاک و کودها. مرکز نشر دانشگاهی. شماره انتشارات 598.
  11. میران، ن، ع. صمدی.1391 . ارزیابی وضعیت تغذیه‌ای چغندرقند با استفاده از روشDRIS و مقایسه آن با روش DOP در استان آذربایجان غربی. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، علوم آب و خاک، 206 -197: 61.
  12. نورقلی‌پور، ف، ح. رضایی، ک. میرزاشاهی، ح. حقیقت‌نیا، م. ر. رمضانپور، م. ح. ارزانش، ه. اسدی رحمانی، م. ه میرزاپور، ص. ع. زمانی، ص. محمدی‌کیا و م. افضلی. 1393. دستورالعمل مدیریت تلفیقی حاصلخیزی خاک و تغذیه کلزا. نشریه فنی. چاپ اول. موسسه تحقیقات خاک و آب. کرج. ایران.
  13. Aitchison, J. 1987. Statistical analysis of compositional data. Chapman and Hall, New York- Ross, S.M. 1987. Introduction to probability and statistics for engineers and scientists. John Wiley & Sons, New York.
  14. Anonymous. 2018. Oil crops, market summaries (FAO). Available at http:// www. fao. org/ fileadmin/ templates/ est/ Comm_ markets_ Monitoring/ Oilcrops/ Documents/ Food_ outlook_ oilseeds/ FO_ Oilcrops. pdf.
  15. Anonymous. 2019. Oilseeds, world markets and trade (USDA). Available at https:// apps. fas. usda. gov/ psd on line/ circulars/ oilseeds. pdf.
  16. Bertrand, I.R., E. Holloway., R.D. Armstrong., and M.J Mclaughlin. 2003. Chemical Characteristics of phosphorus in alkaline soils from southern Australia. Aust. J. Soil. Res. 41:61-76.
  17. Bleiholder, H., E. Weber., P. Lancashire., C. Feller., L. Buhr., M. Hess., and R. Klose. 2001. Growth stages of mono-and dicotyledonous plants, BBCH Monograph. Federal Biological Research Centre for Agriculture and Forestry.
  18. Grant, C.A., and L.D. Bailey. 1990. Fertility management in canola production. In: Proceed. International Canola Conference, April 1990, Atlanta, GA, USA. Potash & Phosphate Institute, Atlanta, GA, USA.
  19. Khiari, L., L.E. Parent., and N. Tremblay. 2001a. Critical compositional nutrient indexes for sweet corn at early growth stage. Agron. J. 93:809–814.
  20. Khiari, L., L.E. Parent., and N. Tremblay. 2001c. Selecting the high-yield subpopulation for diagnosing nutrient imbalance in crops. Agron. J. 93:802–808.
  21. Monge, E., L. Montañés., J. Val., and M. Sanz. 1995. A comparative study of the DOP and DRIS methods, for evaluating the nutritional status of peach trees. Acta. Horticulturae. J. 383: 191-199.
  22. Montanes, L., L. Heras., J. Abadia., and M. Sanz. 1993. Plant analysis interpretation based on a new index: deviation from optimum percentage. J. Plant. Nutr. 16: 1289-1308.
  23. Nelson, L.A., and R.L. Anderson. 1977. Partitioning of soil test-crop response probability. p. 19–38. In M. Stelly (ed.) Soil testing: Correlating and interpreting the analytical results. ASA Spec. Publ. 29. ASA, Madison.
  24. Parent L.E., and M. Dafir. 1994. A theoretical concept of compositional nutrient diagnosis. J. Am. Soc. Hort. Sci. 117: 239-242.
  25. Sharma J., S.D. Shikhamany., R.K. Singh., and H.B. Raghupathi. 2005. Diagnosis of nutrient balance in Thompson Seedless grape grafted on Dog Ridge rootstock by DRIS. Commun. Soil. Sci. Plant Anal. 36( 19-20): 2823-2838.
پژوهش های خاک
دوره 36، شماره 1
خرداد 1401
صفحه 1-14

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار