تأثیر روش‌های کاربرد کود نیتروژن بر روند رشد گندم آبی در استان لرستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

2 عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان

چکیده

آزمایش ارزیابی تأثیر روش‌های کاربرد کود نیتروژن بر روند رشد گندم آبی در استان لرستان به صورت اسپلیت‌پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار طی سال زراعی 85-1384 در شهرستان خرم‌آباد اجرا شد. کود پایه نیتروژن در سه سطح (بدون کود پایه، کاربرد نواری و پخش سطحی) کرت اصلی و کود سرک در شش سطح (1- تیمار پخش سطحی یک‌مرحله‌ای در زمان پنجه‌زنی 2- پخش سطحی دو ‌مرحله‌ای در مجموع به میزان دو سوم تیمار پخش یک باره در زمان پنجه‌زنی و قبل از ظهور سنبله 3- محلول‌پاشی دو مرحله‌ای همراه علف‌کش‌ها در مرحله پنجه‌زنی و قبل از ظهور سنبله 4- محلول‌پاشی دو مرحله‌ای در زمان پنجه‌زنی و قبل از ظهور سنبله 5- پخش سطحی در مرحله پنجه‌زنی به میزان دو سوم تیمار پخش یک باره به همراه محلول‌پاشی پیش از ظهور سنبله و 6- محلول‌پاشی سه‌مرحله‌ای در زمان‌های پنجه‌زنی، قبل از ظهور سنبله و شیری بودن دانه) کرت فرعی آزمایش را تشکیل ‌دادند. یک‌سوم مقدار کود نیتروژن توصیه شده بر اساس آزمون خاک به کود پایه اختصاص داده شد. بافت خاک محل آزمایش سیلتی ـ کلی ـ لوم بود. مقدار مصرف کود در روش نواری دوسوم مقدار کود مصرفی در روش پخش سطحی بود. حداکثر وزن خشک برگ برآوردی برای تیمار بدون کود پایه نیتروژن 30 درصد کمتر از میانگین حداکثر وزن خشک برگ برآوردی برای تیمارهای کاربرد نواری و پخش سطحی کود پایه نیتروژن بود. کاربرد نواری و پخش سطحی کود پایه نیتروژن در مقایسه با شاهد بدون آن به ترتیب سبب افزایش 46 و 64 درصدی وزن برگ تک بوته گندم شد. کاربرد کود پایه نیتروژن به صورت نواری یا پخش سطحی موجبات افزایش حدوداً 31 درصدی وزن خشک ساقه تک بوته گندم را فراهم آورد. حداکثر وزن ساقه تک بوته به تیمار پخش سطحی به میزان دوسوم تیمار پخش یک باره در مرحله پنجه‌زنی به‌علاوه محلول­پاشی در مرحله ظهور سنبله گندم مربوط بود؛ که حدود 6/27 درصد بیشتر از وزن خشک ساقه تک بوته برای تیمار پخش یک­باره کود سرک بود. تعداد پنجه گندم برای تیمارهای پخش سطحی و کاربرد نواری کود پایه نیتروژن به طور معنی­داری بیشتر از تعداد پنجه مربوط به تیمار فاقد کود پایه نیتروژن بود. میانگین تعداد پنجه برای تیمارهای دارای کود پایه 5/20 درصد بیشتر از تعداد پنجه تیمار فاقد کود پایه نیتروژن بود. تیمار پخش سطحی کود سرک نیتروژن به میزان دوسوم تیمار پخش یک باره در مرحله پنجه‌زنی به‌علاوه محلول­پاشی در مرحله ظهور سنبله گندم دارای بیشترین تعداد پنجه و بیشترین وزن برگ پرچم بود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Influence of Nitrogen Fertilizer Application Techniques on Winter Wheat (Triticum aestivum L.) Growth in Lorestan Province

نویسندگان [English]

  • S. K. Mousavi 1
  • M. Faizian 2
  • A. Ahmadi 2
1 Scientific Staff,Agricultural and Natural Resources Research Center of Lorestan
2 Scientific Staff, Lorestan University, College of Agriculture
چکیده [English]

In order to evaluate the effect of different nitrogen application methods on yield and yield components of winter wheat, a field experiment was conducted with split plot arrangement in completely randomized blocks with four replicates in 2006. Basal N was applied at three levels (no basal dressing, band application, and surface distribution) in the main plot. In the sub-plots, top dressing was applied at six levels (1-at tillering only, 2-at tillering and before spike appearance, 3- foliar application with herbicide application before spike appearance, 4-two foliar application at tillering and before spike appearance, 5-two application: at tillering and one foliar application before spike appearance, 6- three foliar application at tillering, before spike appearance, and at milking stage). The amount of fertilizer in strip application was 2/3 of distributing method. In the split application, the amount of applied fertilizer was two third of that used in the broadcasting method. Based on fitted peak equations, the maximum leaf dry matter estimated for no basal nitrogen fertilizer treatment was 30% lower than the mean of maximum leaf dry matter estimated for band and broadcasting application of basal nitrogen fertilizer. Band and broadcasting application of basal nitrogen fertilizer increased leaf dry matter per plant 46 and 64%, respectively, in comparison to no basal treatment. Basal nitrogen application, band or broadcasting, increased wheat stem dry matter by 31%. The highest stem dry matter per plant recorded for one top dressing at tillering (2/3 traditional treatment) plus one foliar application before spike appearance, that was 27.6% higher than traditional treatment. Wheat tiller number for broadcasting and band application of basal N was significantly higher than that for no basal nitrogen treatment by 20.5%. Top dressing at tillering (2/3 traditional treatment) plus one foliar application before spike appearance had the highest tiller number and flag leaf dry weight.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat growth
  • nitrogen fertilizer
  • basal dressing
  • top dressing
  • foliar application

مراجع

  1. 1. مؤدب شبستری، م. و م. مجتهدی، 1369. فیزیولوژی گیاهان زراعی. مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ایران.

    2.  ملکوتی، م.ج. و م. همایی. 1372. حاصلخیزی مناطق خشک. انتشارات دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

    1. Bly, A G., and H. J. Woodard. 2003. Foliar nitrogen application timing influence on grain yield and protein concentration of hard red winter and spring wheat. agron. J. 95:335–338.
    2. Brown, B., M. Westcott., N. Christensen., B. Pan., J. Stark. 2005. Nitrogen Management for Hard Wheat Protein Enhancement. Pacific Northwest Extension Publication. PNW 578
    3. Doerge, T.A., Roth, R.L. & Gardner, B.R. 1991. Nitrogen fertilizer management in Arizona. Tucson, AZ, USA, Collage of Agriculture, The University of Arizona.
    4. Fowler, D. B. 2002. Nitrogen Fertilization. Winter Cereal Production. Chapter 17. University of Saskatchewan, Saskatoon, Canada. http://www.usask. Ca / agriculture / cropsci / winter _ cereals.
    5. Golik,S. I., H. O. Chidichimo and S. J. Sarandón. 2005. Biomass Production, Nitrogen Accumulation and Yield in Wheat under Two Tillage Systems and Nitrogen Supply in the Argentine Rolling Pampa. World Journal of Agricultural Sciences 1 (1): 36-41
    6. Gooding, M.J. and W.P. Davies. 1992. Foliar urea fertilization of cereals. Fertilizer Research. 32 202-222.
    7. Hafliger, E. 1980. Wheat. CIBA-GEIGYLTD. Basle, Switzer land. Halloran G.M. & J.W. Lee. 1979. Plant nitrogen distribution in wheat cultivars. Aust. J. Agric. Res. 30: 779-784.
    8. Peltonen, J., and P. Pelton. 1990. Effect of apical timed urea spraying on yield components and quality properties of spring wheat in green house experimentys. Acta Agricf.
    9. Rao, C. and T.H. Dao. 1992. Fertilizer placement and tillage effects of nitrogen assimilation by wheat. Agron. J. 84:1028- 1032.
    10. Rasmussen, P.E., R.W. Rickman, and B.L. Klepper. 1997. Residue and fertility effects on yield of no-till wheat. Agron. J. 89:563–67.
    11. Scharf, P.C., and M.M. Alley. 1993. Spring nitrogen on winter wheat: II. A Flexible multicomponent rate recommendation system Agron. J. 85:1186–1192.
    12. Strong, W.M. 1986. Effect of nitrogen application befor sowing, compared with effect of split application befor and after sowing, for irrigated wheat on the Darling Downs. Australian J. of Experimental Agriculture 26: 201-207.
    13. Weisz, R., C. R. Crozier., and R. W. Heiniger. Optimizing Nitrogen Application Timing in No-Till Soft Red Winter Wheat. Agron. J. 93:435–442.
پژوهش های خاک
دوره 23، شماره 2
اسفند 1388
صفحه 135-147

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار