بررسی اثرات نیتروژن و فسفر بر خصوصیات کمی و کیفی کلزا در شرایط دیم نیمه گرمسیری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد

چکیده

به منظور بررسی اثرات نیتروژن و فسفر و اثرات متقابل نیتروژن و فسفر بر عملکرد دانه کلزا (Brassica napus L.) رقم Hyola 308 در شرایط دیم در یک خاک آهکی با نام علمی Fine loamy, Carbonatic, Hyperthermic, Typic Calciusteps، ‌آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو سال اجراء گردید. میزان ماده آلی، فسفر و پتاسیم قابل دسترس در خاک مورد آزمایش به ترتیب 78/0 درصد، 10 و 252 میلی گرم در کیلوگرم خاک بود. همچنین متوسط میزان بارندگی محل اجرای طرح 450 میلی متر می باشد. تیمارها شامل چهار سطح نیتروژن ( 0، 30، 60 و 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و سه سطح فسفر
( 0، 45 و 90 کیلوگرم P2O5 در هکتار) بودند. بررسی نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثر نیتروژن و فسفر و اثر متقابل این دو بر عملکرد دانه کلزا ‌معنی‌دار بوده و کاربرد آنها سبب افزایش میانگین عملکرد دانه شده است. همچنین نتایج وزن هزار دانه نشان داد که تنها اثر نیتروژن و فسفر بر این ویژگی معنی‌دار بود و کاربرد نیتروژن و فسفر این ویژگی را افزایش داد. با توجه به نتایج این تحقیق دو ساله، کاربرد 90 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و 45 کیلو گرم  P2O5در هکتار برای تولید حدود 2 تن در هکتار دانه کلزا رقم Hyola 308 در محل انجام این آزمایش توصیه می گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study on the Effects of N and P on Grain Yield of Rapeseed in Semi-Tropical Rainfed Condition

نویسنده [English]

  • Mohammad reza chakeralhosseini
Researcher, Agricultural and Natural Resources Research Center of Kohgiluyeh Va Boyerahmad
چکیده [English]

Effects of nitrogen, phosphorus, and interaction of these nutrients on grain yield of canola variety (Brassica napus L.), hyola 308 was studied under rainfed conditions ( mean annual rainfall of 450 mm) in a calcareous soil (Fine loamy, Carbonatic, Hyperthermic, Typic Calciusteps). The experiment was carried out in a factorial CRB design with three replications for two years (2003-2005). The content of organic matter, available phosphorus and potassium in soil was 0.78%, 10 and 252 mg.kg-1, respectively. Treatments included four rates of nitrogen (0, 30, 60 and 90 Kg N ha-1) and three rates of P (0, 45 and 90 Kg P2O5 ha-1). The results showed that the effects of N, P and N*P interaction was significant on grain yield at α=1%. It can be concluded that application of N, P increase grain yield. N and P application increased significant thousands kernel weight (TKW). According to the results of this experiment, application of 90 Kg N ha-1 and 45 Kg P2O5 ha-1  for similar conditions is recommendable.

کلیدواژه‌ها [English]

  • N
  • P
  • Canola
  • Rainfed

مراجع

  1. احیایی، م. 1376. شرح روشهای تجزیه شیمیایی خاک، جلد (2) نشریه شماره 1024. موسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران.
  2. چاکرالحسینی، م.ر. 1378 . تأثیر فسفر و آهن بر رشد و ترکیب شیمیایی ذرت و سویا. پایان نامه کارشناسی ارشد بخش خاکشناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز.
  3. خادمی، ز.، م.ج. ملکوتی، ح. رضایی و پ. مهاجرمیلانی. 1379. تغذیه بهینه کلزا. نشرآموزش کشاورزی کرج.
  4. صادقی‌پور، ا.، ا. هاشمی دزفولی و ع. سیادت.1377. بررسی رشد و عملکرد کلزا در سطوح مختلف کاربرد نیتروژن و تراکم بوته. پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات ایران. کرج، شهریور ماه1377، انتشارات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، صفحه 445.
  5. محمدی، م.1380. بررسی و مقایسه عملکرد ارقام کلزا در شرایط دیم نیمه گرمسیری.گزارش نهایی طرح تحقیقاتی، انتشارات مرکز تحقیقات کشاورزی کهگیلویه و بویر احمد.
  6. معارفی، آ.ق. و ن. لطیفی.1377. بررسی اثرات میزان مصرف فسفر، نیتروژن و زمان مصرف نیتروژن بر عملکرد کلزای دیم. پنجمین کنگره زراعت و اصلاح نباتات. کرج، شهریور ماه 1377. انتشارات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، صفحه 448.
  7. Barszczak, T., Z. Barszczak. 1995. Effect of periodic drought, nitrogen rates and pH of soil on seed yield, fat and protein contents of winter oilseed rape. Physiology, E14: 525-528.
  8. Cheema, M.A., M.A. Malik, A. Hussain, S.H. Shah and S.M.A. Basra. 2001. Effects of time and rate of nitrogen and phosphorus application on the growth and the seed and oil yields of canola (Brassica napus.( Journal of Agronomy and Crop Science, 186 (2): 103-110.
  9. Jackson, G. D. 2000. Effects of nitrogen and sulfur on canola yield and nutrient uptake. Aronomy Journal, 92(4): 644-649.
  10. Lewis, C., T.D. Potter, S.E.Weckert and I.L.Grant. 1987. Effect of nitrogen and phosphorus fertilizer on the seed yield and oil concentration of oilseed rape and the prediction of responses by soil tests and past paddock use. Australian Journal of Experimental Agriculture, 27: 713-720.
  11. Nuttall, W.F., A.P. Moulin and L.J. Townley-Smith. 1992. Yield response of canola to nitrogen, phosphorus, precipitation, and temperature. Agronomy Journal, 84(5): 765- 768.
  12. Soper, R.J.1971.Soil tests as a means of predicting response of rape to added N, P and K. Agronomy Journal, 63:564-566.

 

پژوهش های خاک
دوره 22، شماره 2
اسفند 1387
صفحه 147-154

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار