کاربرد بهینه آبهای شور در تولید پنبه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

مربی پژوهش بخش تحقیقات خاک و آب

چکیده

افزایش روز افزون جمعیت و نیاز به تولید بیشتر مواد غذایی، توسعه صنایع و مصرف آب با کیفیت مناسب در آنها، توسعه سطح زیر کشت و بالاخره کاهش ریزشهای آسمانی مخصوصاً در مناطق خشک ونیمه خشک کشور، کاربرد آبهای شور را در امر کشاورزی اجتناب ناپذیر می نماید. لذا برنامه ریزی ومطالعه بر روی مدیریت صحیح بهره برداری از آبهای شور در جهت استفاده بهینه از منابع خاک وآب و دستیابی به تولید مطلوب و پایدار از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مطالعه، هفت تیمار مدیریت مصرف آبهای شور با استفاده از سه کیفیت آب آبیاری (مقادیرشوری 9/2، 3/6 و2/10 دسی زیمنس بر متر) در سه تکرار به صورت طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی برای مدت سه سال زراعی همراه با کشت پنبه رقم ورامین به اجراء در آمد .تیمارهای آزمایشی شامل سه تیمار بصورت کاربرد سه کیفیت آب آبیاری فوق در کلیه فصل زراعی، دو تیمار کاربرد آب مناسب با شوری 9/2 دسی زیمنس بر متر در مراحل جوانه زدن و استقرار گیاه و بقیه فصل آبیاری با آب با شوری 3/6 و 2/10 دسی زیمنس بر متر و دو تیمار دیگر آبیاری با آب مناسب و آب با شوری 3/6 و یا2/10 دسی زیمنس بر متر به صورت متناوب در طول فصل اعمال گردید. نتایج حاصله نشان داد که عملکرد وش پنبه با مصرف آب آبیاری با شوری 3/6 و 2/10 دسی زیمنس بر متر در طول فصل زراعی در مقایسه با تیمار آب آبیاری با شوری 9/2 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 33و66 درصد کاهش داشته است. تیمارهای مصرف متناوب آب آبیاری با شوری 9/2 و3/6 دسی زیمنس بر متر و شوری 9/2 و2/10 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 13 و40 درصد نسبت به تیمار آب آبیاری با شوری 9/2 دسی زیمنس بر متر کاهش عملکرد وش پنبه داشته است که بدین ترتیب ضمن کاربرد آب شور، به میزان حدود 50 درصد در مصرف آب مناسب صرفه جویی گردیده است. این مقدار آب صرفه جویی شده را می توان به منظور افزایش سطح زیر کشت و یا در آبیاری گیاهان نسبتاً حساس به شوری مصرف نمود. عملکرد وش در دو تیمار مصرف آب با شوری 9/2 دسی زیمنس بر متر در مراحل جوانه زدن و استقرار گیاه و بقیه فصل زراعی از آب با شوری3/6 و یا 2/10 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 21 و 49 درصد نسبت به تیمار آب آبیاری با شوری 9/2 دسی زیمنس بر متر کاهش داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که عملکرد نسبی وش پنبه با استفاده از میانگین شوری عصاره اشباع خاک در طول فصل زراعی از رابطه ((5/6ECe- ) 2/8-100= Ry) با ضریب همبستگی (88/0R2=) می تواند محاسبه گردد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Optimum Use of Saline Waters in Cotton Production

نویسنده [English]

  • M. Feizi
Researcher, Agricultural and Natural Resources Research Center of Isfahan
چکیده [English]

Increasing population growth, necessity of food production, increase use of fresh water in industrial expansion, urbanization and cultivation expansion and ultimately low amount of rainfall in arid and semi-arid regions of the country increases the pressure for using saline waters in crop production. Application of proper saline irrigation water managements could maintain optimum crop production and moreover soil salt balance. In this study seven saline irrigation water management treatments were used on Varamin cotton cultivar (Gossypium.hirsutum) production in three replicate in RCBD for three years. The treatments consisted ;application of three saline irrigation waters of  2.9,6.3 and 10.2 dS.m-1 (M1, M2 and M3) during whole growing  season , irrigation with water salinity of 2.9 dS.m-1 in early season (the germination and establishment stages) followed by irrigation  water salinity of 6.3 dS.m-1(M4) or 10.5 dS.m-1 (M5) for the rest of growing season and two alternative saline irrigation water  application managements  of 2.9 dS.m-1 along with 6.3 (M6) or 10.5 dS.m-1 (M7). The results shows that  cotton lint yield reduction in M2 and M3 treatments were about 33 and 66 percent compare with M1 (2.9 dS.m-1) treatment, respectively. Cotton lint yield reduction in M4 and M5 irrigation water management treatments also were 21 and 49 percent relative to M1 treatment respectively. Alternative irrigation of fresh water (2.9 dS.m-1) and moderately saline water (6.3 dS.m-1) or high saline water (10.5 dS.m-1) caused 13 and 40 percent cotton lint yield reduction with respect to M1 treatment. As a result alternative managements of irrigation water application (M6 and M7) could save about 50 percent of fresh water (2.9 dS.m-1) and meantime maintain optimum amount of yield.  The linear regression analysis of the relationship between relative cotton lint yield (Ry) and average salinity of saturated soil paste extract (ECe) during growth period resulted the b ( line slope, expressing percentage yield depression per dS.m-1 ) and a (threshold value) equal to 8.2 and 6.5 dS.m-1 respectively (Ry=100-8.2 (ECe-6.5))with high correlation coefficient (R2=0.88).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cotton
  • Water Salinity
  • Salinity Resistance
  • Irrigation Management

مراجع

  1. .جعفر آقایی، م. و. م.فیضی .1383. بررسی سطوح مختلف شوری آب آبیاری بر روند رشد ارقام پنبه. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان 32. صفحه.
  2. فیضی، م. 1375. بررسی تأثیر کیفیت آب آبیاری بر عملکرد محصول چغندرقند، خلاصه مقالات پنجمین گنگره علوم خاک ایران. آموزشکده کشاورزی کرج.
  3. فیضی، م. 1377. تأثیر کیفیت آب بر عملکرد محصول گندم. گزارش نهایی شماره 282، مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان.
  4. - فیضی، م. 1379. بررسی تأثیر مدیریت های مختلف استفاده از آب شور بر عملکرد محصول جو، گزارش نهایی شماره 539، مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان.
  5. فیضی، م. 1379. بررسی تأثیر مدیریت های مختلف استفاده از آب شور بر عملکرد محصول پنبه، گزارش نهایی شماره 537، مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان.
  6. قاضی زاهدی، ع .ر. 1377. بررسی تأثیر آب شور در عملکرد ارقام ذرت. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان.
  7. ملکوتی، م. ج. و م. ن. غیبی. 1376. تعیین حد بحرانی عناصر غذایی محصولات استراتژیک و توصیه کودی کشور، چاپ اول، انتشارات نشر آموزش کشاورزی. سازمان تات، کرج، ایران. صفحه 21-18.
  8. یزدانی، ه. 1367. بررسی اثر کیفیت آب آبیاری برروی خاک و کاهش محصول یونجه. پایان نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
  9. یزدانی، ه. 1373. اثر تعداد آبیاری با آب شور بر عملکرد گندم و خواص خاک. گزارش نهایی. مرکز تحقیقات کشاورزی اصفهان.
  10. Amer, K.M., T.M. Hussiein. 2002. Effect of agriculture drain water reuse on soil, Nile Delta, Egypt. International Commission on Irrigation and Drainage. Paper presented in 18th Montreal Canada.
  11. Ayars, J.E., R.B Hutmacher, R.A. Schoneman, S.S.Vail and T. 1993. Long term use of saline water for Irrigation. Irrigation Science, 149 (1): 27-34.
  12. Frankel, H. and Shainberg. 1975. Irrigation with brackish water: chemical and hydraulic changes in soil irrigated with brackish water under cotton production. In: Irrigation with Brakish water, International symposium Beer-Sheva, Israel. The Negev University Press, pp. 175-183.
  13. Hamdy, A. 1993. Saline irrigation practices and management. In: Towards the rational use of high salinity tolerant plants. H. Lieth and A. Almasson eds. Klumer Academic Publisher, The Netherlands, 2:553-570.
  14. Henggeler, Joseph Charles. 2005. The conjuctive use of saline irrigation water on deficit- irrigated cotton. Texas A&M University 1949
  15. Keren, R. and Shainberg. 1978. Irrigation with sodic brackish water and its effect on the soil and on cotton field. 1 N Harrade, 58: 963-976.
  16. Mass, E.V. 1984. Salt tolerance of plants. In: The Handbook of plant Science in Agriculture. B.R. Christie (ed). CRC press, Boca Raton, Florida.
  17. Moreno, F., F. Cabrera, E. Fernandez- Boy, I.F. Giron, J.E. Fernandez and B. Bellido. 2001. Irrigation with saline water in the reclaimed marsh soils of south- west spain: Impact on soil properties and cotton and sugar beet crops. Agricultural Water Management, 48 (2): 133-150.
  18. Razzouk, J. and W. J. Whittington. 1991. Effects of salinity on cotton yield. Field Crops Research. 26: 305-314.
  19. Rhoades, J.D. 1984. Use of saline water for irrigation. California Agriculture, 38: 42-43.
  20. Rhoades, J.D. 1987. Use of saline water for irrigation. Water Quality Bulletin, 12: 14-20.
  21. Rhoades, J.D., P.T. Bingham, J. Letey, G.J. Hoffman, A.R. Dedrick, P.J. Pinter and J.A. Replogle. 1989. Use of saline drainage water for irrigation. Imperial valley Agriculture and Water Management, 16: 25-36.
  22. Rhoades, J.D., A. Kandiah and A.M. Mashali. 1992. The use of saline waters for crop production. Irrigation and Drainage Paper. No. 48. FAO. Rome, Italy.
  23. Sharma, D.P., K.N. Singh and K.V.G.K. Rao. 1989. Reuse of saline drainage water for irrigation of wheat. Indian Farming, 39: 32-33.
  24. Sharma, D.P., K.N. Singh, K.V.G.K. Rao and P.S Kumbhare. 1990a. Response of wheat to the reuse of saline drainage water in sandy loam soil. Indian Journal of Agriculture Science, 60: 448-452.
  25. Sharma, D.P., K.N. Singh, K.V.G.K. Rao, P.S. Kumbhare. 1990b. Reuse of saline drainage water for irrigation of wheat in a sandy loam soil. Proc. Symp. On Land Drainage for Salinity Control in Arid and Semi- arid Regions, Cairo, Egypt, 3: 304-312.
  26. Sharma, D.P., K.N. Singh, K.V.G.K. Rao, and P.S. Kumbhare. 1991a. Irrigation of wheat with saline drainage water on a sandy loam soil. Agriculture and Water Management, 19: 223-233.
  27. Sharma, D.P., K.N. Singh and K.V.G.K. Rao. 1991b. Reuse of saline drainage water for irrigation. Central Soil Salinity Research Institute, Brochure No. 16, 16pp.
  28. Sharma, D.P. and K.V.G.K. Rao. 1998. Strategy for long term use of saline drainage water for irrigation in semi- arid regions. Soil and Tillage research, 48(4): 287-295.
پژوهش های خاک
دوره 22، شماره 2
اسفند 1387
صفحه 181-188

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار