اثر رژیم های مختلف رطوبتی و نیتروژن بر عملکرد و غلظت نیترات در غده‌های سیب‌زمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان (شاهرود)

2 کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان (شاهرود)

چکیده

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف آب و کود نیتروژن بر خصوصیات کمی و کیفی سیب‌زمینی، آزمایشی در مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود) در طی سال‌های 1380- 1379 (به مدت دو سال) آن جام شد. این طرح در قالب، نوارهای خرد شده (اسپیلت پلات) با دو فاکتور اجرا شد. فاکتورها شامل، مقادیر آب مصرفی گیاه در چهار سطح (50، 75،100 و 125 درصد نیاز آبی گیاه) و کود نیتروژن نیز در چهار سطح (50، 75، 100 و 125 درصد نیتروژن مورد نیاز گیاه بر اساس آزمون خاک) به ترتیب به عنوان عوامل اصلی و فرعی، انتخاب شدند. آب آبیاری بر اساس داده‌های تشتک تبخیر کلاس A، محاسبه و با روش آبیاری شیاری ( فارو) با دور 5 روز در اختیار گیاه قرار ‌گرفت. آب آبیاری در تیمارهای آبی 50، 75، 100 و 125 درصد به ترتیب برابر 4000، 6000، 8000 و 10000 متر مکعب و کود نیتروژن نیز برابر 200، 300، 400 و 500 کیلوگرم در هکتار مصرف شد. نتایج تحقیق نشان داد، اثر مشترک آب و کود نیتروژن بر عملکرد محصول در سطح یک درصد معنی‌دار شد. بیشترین عملکرد از تیمار‌هایW125N100,W125N125W125N75  و W75N75 (که همگی در گروه اول قرار گرفته بودند)، به دست آمد. کمترین عملکرد از تیمار آبی 50 درصد حاصل شد. تفاوت بیشترین و کمترین عملکرد در تیمار‌ها، 40 درصد بود. اثر فاکتور‌های آب و کود نیتروژن بر غلظت نیتروژن غده‌ها در سطح یک درصد معنی‌دار شد. با افزایش مصرف آب، غلظت نیتروژن غده‌ها کاهش یافت. اما با افزایش کود نیتروژن غلظت نیتروژن غده‌ها افزایش یافت. ماکزیمم غلظت نیتروژن غده‌ها از تیمار آبی 50 درصد در تمام سطوح کودی مختلف به دست آمد. تیمار W75W75 از نظر غلظت نیتروژن غده‌ها در پایین‌ترین گروه آماری و عملکرد این تیمار در بالاترین گروه (5/23 تن در هکتار) آماری قرار گرفت. حداکثر کارایی مصرف آب (9/3 کیلو‌گرم به ازاء هر متر مکعب در هکتار) نیز از همین تیمار حاصل شد. بنابراین تیمار W75N75 به دلیل صرفه‌جویی در مصرف آب، کاهش هزینه‌های تولید، پایین بودن غلظت نیتروژن نیتراتی غده‌ها، آلودگی کمتر محیط زیست و منابع آب زیر‌زمینی به عنوان تیمار برتر معرفی شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Water and N Fertilizer on the Yield and Nitrate Concentration of Potato Tubers

نویسندگان [English]

  • S. H. Mousavi Fazl 1
  • F. Faeznia 2
1 Researcher, Agricultural Research Center of Semnan
2 Researcher, Agricultural Research Center of Semnan
چکیده [English]

Eeffects of water and nitrogen levels on the yield and nitrate concentration in potato tubers was studied in a field experiment in Agricultural Research Center of Semnan (Shahrood), during 2000 and 2001. In this research a split –plot design was used with two factors. The factors included water (main plot) at four levels (50, 75, 100 and 125 percent of water requirement) and N in subplots at four levels (50,75,100 and 125percent of recommended value based on soil testing). Irrigation requirement was determined using data of class–A evaporation pan. Plants were irrigated in furrows. Irrigation amounts at the aforementioned levels were, respectively, 4000, 6000, 8000, 10000 m3.ha-1  and nitration treatments used were 200,300,400 and 500 kg.ha-1, respectively .The results showed that the effects of water and nitrogen levels and their interaction had significant effects (a=1%) on the yield, such that the maximum yield was obtained with treatments of W125N75, W125N125, W125N100, W75N125 and W75N75 corresponding to tuber yields of 27.8, 27.7, 25.8, 23.7 and 23.5 tons per hectare, respectively. The effects of water and nitrogen on the quality characteristics, such as tubers N content, dry matter and protein percent of potatoes were significant. Maximum concentration of N in tubers was obtained for W 50, while W125 gave the minimum protein percent. Highest water use efficiencies were observed in W75N125 and W75N75, corresponding to 3.97 and 3.90 kg.m-3.ha-1 respectively. The W75N75 treatment was superior to other treatments in terms of higher WUE and lower N concentration.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water
  • N Fertilizer
  • Nitrate Concentration
  • Potato

مراجع

  1. صوفیان م. 1371. خلاصه مقالات اولین سمینار تحقیقات سبزی و صیفی. انتشارات فردابه.
  2. فرهمند، ع.ر.،ح. فرداد، ع.م. لیاقت و ع.ک. کاشی. 1384. بررسی تأثیر میزان آب آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد و بازده مصرف آب در گوجه‌فرنگی. مجله علوم خاک و آب. شماره 2. جلد 19. صفحه 270-263.
  3. فکرمندی، ع. 1371. خلاصه مقالات اولین سمینار تحقیقات و صیفی انتشارات فردابه.
  4. محمدی، ع.ر و ف. فائزنیا. 1380. اثر تنش رطوبتی بر رشد و عملکرد دو رقم سیب زمینی. گزارش پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی سمنان (شاهرود).
  5. ملکوتی، م.ج. و م. نفیسی. 1380. عزم ملی برای تولید کود در داخل کشور. انتشارات موسسه تحقیقات خاک و آب.
  6. ملکوتی، م.ج. 1379. کنترل غلظت نیترات در سیب‌زمینی، پیاز و سبزی‌ها ضرورت انکارناپذر در حفظ سلامت جامعه. مجله علمی و پژوهشی موسسه تحقیقات خاک و آب، جلد 12، شماره 9. تهران‌، ایران.
  7. موسوی فضل، ح.، ف. فائزنیا، و ف. امتی. 1382. تأثیر مقادیر مختلف آب و کود نیتروژن عملکرد، کیفیت و بیماری‌های قارچی سیب‌زمینی. گزارش پژوهشی. سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی.
  8. نوری، الف. ع. 1380 . اثر کود‌های پتاسمی و سولفات روی بر عملکرد و کیفیت سیب‌زمینی و کاهش غلظت نیترات و کادمیم در سیب‌زمینی منطقه زنجان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
  9. هاشمی، ح.ر. و ع.ک. کاشی. 1371. اثر نیتروژن روی خواص کمی وکیفی چهار رقم گوجه‌فرنگی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران.
  10. Dangler, J.M. and S. J. Locascio. Yield of trickle irrigated tomatoes as effected by time of N and K application. Journal of American Society Horticulture Science, 115: 585-589.

 Porter, W.P., J. Jaeger and I. Carlson. 1999. Endoerine, immune, and behaviorl effects of aldicarb (carbamate), atrazine (tviazine), and nitrate (fertilizer) mixtures at ground water concentrations. Toxicology and Industrial Health, 15 (1-2):133-150

پژوهش های خاک
دوره 22، شماره 2
اسفند 1387
صفحه 243-250

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار