اثر کاربرد فاضلاب تصفیه شده شهری بر عملکرد و کیفیت گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان

2 استاد گروه آبیاری، دانشگاه صنعتی اصفهان

3 مربی پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

در شرایط کمبود منابع آب، استفاده از فاضلاب تصفیه شده شهری در آبیاری محصولات کشاورزی می‌تواند یک راه حل مناسب باشد. در حال حاضر در نقاط مختلف کشور تصفیه­خانه­های فاضلاب در حال طراحی و احداث می باشد و بهترین راه بهره برداری از پساب خروجی این تصفیه­خانه‌ها، استفاده از آنها در آبیاری محصولاتی نظیر غلات و گیاهان صنعتی است (البته با رعایت ملاحظات زیست­محیطی). در این تحقیق به منظور بررسی اثرات کاربرد فاضلاب در آبیاری گندم، یک قطعه زمین آزمایشی در محل تصفیه­خانه شاهین شهر اصفهان انتخاب شد و رقم روشن با میزان بذر 220 کیلوگرم در هکتار طی دو سال زراعی 81-1379 کشت گردید. در این تحقیق چهار تیمار آبیاری شامل: آبیاری‌ با آب‌ چاه‌ براساس‌ مدل‌ ET-HS (T1)، آبیاری‌ با پساب‌ تصفیه‌ شده‌ بر اساس‌ مدل‌ ET-HS (T2)، آبیاری‌ با پساب‌ تصفیه‌ شده‌ بر اساس‌ 10 درصد بیشتر از ET-HS (T3) و آبیاری‌ با پساب‌ تصفیه‌ شده‌ بر اساس‌ 20 درصد بیشتر از ET-HS (T4) در نظر گرفته شد. نتایج‌ نشان‌ داد که به‌ لحاظ بسیاری‌ از پارامترهای‌ کیفیت‌ آب‌ آبیاری‌ از جمله‌ شوری‌ و قلیائیت‌، پساب‌ تصفیه‌ شده‌ بهتر از آب‌ چاه‌ بوده‌‌ است‌. در مجموع،‌ کاربرد فاضلاب‌ عملکرد محصول‌ را نسبت‌ به‌ شرایط استفاده‌ از آب‌چاه‌ افزایش‌ داده‌ است‌. بین‌ تیمارهای‌ T2‌، T3‌ و T4‌ از لحاظ عملکرد اختلاف‌ معنی‌داری‌ مشاهده ‌نشد ولی‌ کارآیی‌ مصرف‌ آب‌ در تیمار T2‌ بیشترین‌ مقدار بود. در هیچیک از تیمارها تجمع غیر مجاز عناصر ویژه و کمیاب مشاهده نشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Treated Municipal Wastewater on Quality and Yield of Wheat

نویسندگان [English]

  • P. Najafi 1
  • S. F. Mousavi 2
  • M. Feizi 3
1 Assistant Professor, Agricultural Faculty, Islamic Azad University, Khorasgan Branch
2 Professor, Irrigation Dept., Isfahan University of Technology
3 Researcher, Isfahan Agriculture and Natural Resource Research Center
چکیده [English]

Under conditions of water scarcity, using treated municipal wastewater for irrigation of agricultural crops is necessary. At the present time, several wastewater plants are being built in different cities of Iran. In this research, to assess the effects of wastewater usage on wheat, an experiment was performed near Shahinshahr Wastewater Treatment Plant and Rowshan wheat variety was grown during 2000-2002. For this purpose, four irrigation treatments were applied in a complete random block design, as: Irrigation with well water based on ET-HS model (T1), irrigation with treated wastewater based on ET-HS model (T2), irrigation with treated wastewater based on 10% more than ET-HS model (T3), irrigation with treated wastewater based on 20% more than ET-HS model (T4). The results showed that the treated-wastewater quality parameters such as salinity and SAR were better than well water. Irrigation with treated wastewater, as compared to well water, resulted in higher yields. No significant difference (p<0.05) was observed between T2, T3 and T4, but T2 had the highest water use efficiency. Application of wastewater didn’t cause any increase in concentration of specific ions and heavy metals over the standard levels in different parts of wheat.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Treated municipal wastewater
  • Wheat
  • yield
  • Water use efficiency
  • ET-HS model

مراجع

  1. اروندی، س. و ر. کامیاب‌مقدس. 1379. یکی از راه‌کارهای مقابله با کم‌آبی استفاده بهینه از فاضلاب شهری. مجموعه مقالات اولین کنفرانس ملی بررسی مقابله با کم آبی و خشکسالی. کرمان 9-10 اسفند 1379، جلد اول، 55 - 64.
  2. الفتی، م.، ملکوتی، م. ج. و م. ر. بلالی. 1378. تعیین حد بحرانی فسفر برای محصول گندم در ایران. مجله خاک و آب، جلد 12، شماره 6، 39 -45.
  3. خادمی، ز.، ملکوتی، م. ج. و م. لطف‌اللهی. 1378. مدیریت ازت در مزرعه گندم به منظور افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصول. مجله خاک و آب، جلد 12، شماره 6، 1 - 6.
  4. ستار، م. 1377. تعیین میزان تبخیر و تعرق پتانسیل گیاه مرجع. گزارش نهایی، بخش تحقیقات خاک و آب مرکز تحقیقات کشاورزی استان اصفهان.
  5. عابدی، م. ج. و پ. نجفی. 1380. استفاده از فاضلاب تصفیه شده در کشاورزی. کمیتة ملی آبیاری و زهکشی ایران، 248 صفحه.
  6. فاجریا، ر. ک.، مالیگار و. ر. و چ. ا. جونز. 1378. رشد و تغذیه گیاهان زراعی. ترجمه ق. فتحی. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 372 صفحه.
  7. ملکوتی، م. ج. 1378. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه سازی مصرف کود در ایران. نشر آموزش کشاورزی، 460 صفحه.
  8. نجفی ، پ. 1381. بررسی مدل بهره برداری از فاضلاب در آبیاری. رساله دکتری در رشته آبیاری و زهکشی واحد علوم و تحقیقات، 304 صفحه.
  9. نجفی، پ.، احتشامی، م. و م. ستار. 1378. مدل ارزیابی تبخیر و تعرق در مناطق خشک و نیمه خشک ایران با استفاده از پارامتر درجه حرارت. مجموعه مقالات هفتمین سمینار سراسری آبیاری و کاهش تبخیر، 10 تا 12 اسفند 1378، دانشگاه باهنر کرمان، 239-247.
  10. Allen R. G., Pereira L. S., Raes, D. and Smith, M. 1998. Crop evapotranspiration. FAO Irrigation and Drainage Paper, No. 56, Rome, 290 p.
  11.    Ayers, R. S. and D. W. Westcot. 1985. Water quality for agriculture. FAO Irrigation and Drainage Paper No. 29, Rev. 1, FAO, Rome, 174 p.
  12. Gushiken, E. C. 1993. Effluent disposal through subsurface drip irrigation systems. Hawaii Water Pollution Control Association, 15th Annual Conference, Honolulu, Hawaii, Available on Internet, www.Geoflow.com.
  13.        Hussian G. and A. J. Al-Saati.1999. wastewater quality and its reuse in agriculture in Saudi Arabia. Desalination, 123: 241-251.
  14. Pescode, M. B.1992. Wastewater treatment and use in agriculture. FAO, Irrigation and Drainage Paper No. 47, 118 p.
  15. Rosenquvist H. and M. Dawson. 2005. Economics of using wastewater irrigation of willow in Northern Ireland. Biomass and Bioenergy, 29: 83-91.
  16. Rowe, D. R. and Abdel, M. 1995. Handbook of wastewater reclamation and reuse. CRC Publisher, 576 p.
  17. Wang H. Q., Chen J. J. and Tian K. M. and Y. Lu. 2002. Experimental analysis of a nitrogen removal process simulation of wastewater land treatment under three different wheat planting densities. J. Environ Sci. (Chain), 14(3): 317-324.
پژوهش های خاک
دوره 21، شماره 2
اسفند 1396
صفحه 219-228

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار