اثر نیکل (Ni) و منابع مختلف نیتروژن بر رشد و نمو و خصوصیات کمی و کیفی خیار در سیستم آبکشت (هایدروپونیک)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدرس مرکز آموزش کشاورزی پارس آباد مغان

2 استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

3 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی تبریز

چکیده

نیکل (Ni) یکی از عناصری است که در متابولیسم نیتروژن در گیاه نقش دارد. به منظور بررسی تأثیر نیکل بر رشد و نمو و خصوصیات کمی و کیفی خیار تغذیه شده با منابع مختلف نیتروژن (اوره و نیترات آمونیوم) و غلظتهای مختلف نیکل‌‌ )1، 5/0، 0 میلی‌گرم در لیتر( آزمایشی با طرح فاکتوریل در 4 تکرار و در دو رقم خیار به نامهای سینا و ویکیما در تیر ماه 1383 در گلخانه آبکشت دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام گردید. غلظت نیتروژن کل در محلول غذایی 200 میلی‌گرم در لیتر از منابع مختلف نیتروژن بود. گیاهان به مدت 6 ماه نگهداری و هر هفته دوبار میوه‌ها برداشت و توزین شدند. در آخر آزمایش دو بوته از هر واحد آزمایشی برداشت و تعداد برگ و میوه شمارش و همچنین مقدار فتوسنتز، غلظت نیتروژن کل، سطح برگ، وزن‌ تر و خشک میوه‌ها اندازه‌گیری شد. ویژگیهای کیفی خیار از قبیل مواد جامد محلول، pH، قابلیت هدایت الکتریکی (EC) آب میوه و رنگ میوه‌ها مورد بررسی قرار گرفت. تأثیر سطوح مختلف نیکل بر عملکرد (بر حسب وزن تر میوه) در رقم ویکیما معنی دار بود ولی در رقم سیناً معنی دار نشد. حداکثر عملکرد در رقم ویکیما در غلظت 5/0 میلیگرم در لیتر نیکل با منبع اوره،
45/1 کیلوگرم و با منبع نیترات آمونیوم، 53/1 کیلوگرم در بوته بود. مقدار وزن خشک در رقم ویکیما تغدیه شده با اوره و نیکل 5/0 میلی‌گرم در لیتر 5/16% بیشتر از تیمار بدون نیکل بود، با اینحال در همین رقم در تغذیه نیترات آمونیومی مقدار ماده خشک با افزایش نیکل کاهش یافت. غلظت نیکل برگ با افزایش غلظت نیکل در محلول غذایی بطور معنی‌داری افزایش یافت و حداکثر غلظت نیکل در گیاهان تغذیه شده با نیترات آمونیوم و سطح نیکل 1 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد. غلظت نیکل در رقم سینا کمتر، ولی در رقم ویکیما تجمع نیکل بیشتر بود. تأثیر تیمارها بر رنگ میوه در رقم ویکیما معنی‌دار شد و گیاهان تغذیه شده با اوره و نیکل 5/0 میلی‌گرم در لیتر پررنگ‌تر بودند. در رقم سینا نوع کود نیتروژنه برEC  آب میوه تأثیر معنی‌داری داشت. افزایش غلظت نیکل تا 5/0 میلی‌گرم در لیتر در محلول غذائی حاوی اوره بعنوان منبع نیتروژن در بعضی ارقام مثل ویکیما تأثیر مثبت روی عملکرد خیار داشته ولی در بعضی ارقام مثل سینا نه تنها تاثیر مثبت نداشته بلکه باعث کاهش رشد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Effects of Ni and Different Forms of N on Growth, Yield and Quality of Cucumber (Cucumis sativus) Grown in Hydroponic

نویسندگان [English]

  • R. Azarmi 1
  • S. J. . Tabatabaei 2
  • A. Motallebi 2
  • A. Bybordi 3
1 Agriculture education center, Pars Abad, Moghan, Assistant professor
2 The University of Tabriz, Tabriz
3 Agriculture Research Center of East Azarbyjan.
چکیده [English]

It is well known that Ni is an essential nutrient for the higher plant as it controls the N metabolism. An experiment was conducted to asses the effect of different levels of Ni (0, 0.5, 1 mg L-1) supplied with either urea or NH4NO3 on cucumber (Cucumis sativus) growth, yield and quality of two cultivars namely Sina and Vikima. The experiment was arranged in completely randomized block with four replications. Nickel as NiSO4 was added to the Hoagland's solution. The concentration of N was set to 200 mg L-1 by adding either NH4NO3 or urea. During the experiment period, fruits were harvested twice per week and the total yield was recorded for 4 months. Fruit quality such as TSS, fruit color, EC and pH in the juice were measured. At the end of the experiment, two plants from each plot were removed for detraining leaf number and leaf area. Photosynthesis (Pn) was measured at the young leaves of the plants.The results showed that the treatments had significant effect on yield in Vikima cultivar. At 0.5 mg l-1 Ni concentration, the highest yield, 1.45 and 1.53 kg per plant was obtained in urea and NH4NO3-fed plant in Vikima cultivar, respectively. No significant effect of Ni treatments was observed on the yield of Sina cultivar. The dry weight of urea-fed plant at 0.5 mg l-1 Ni concentration was 16.5% higher than that of 0 mg L-1. However in this cultivar, dry weight of fruits reduced in NH4NO3-fed plant as the result of the increased Ni concentration in the solution. The concentration of Ni in the leaves was increased as the Ni level increased in the nutrient solution. The concentration of Ni varied between cultivars so that Sin cultivar had lower Ni concentration than that of Vikima cultivar. Use of Ni up to 0.5 mg L-1 significantly increased the fruit color in Urea-fed plants, but it reduced when the concentration of Ni in the solution raised to 1 mg L-1. The EC of fruit juice was  also affected by the treatments. It can be concluded that adding 0.5 mg L-1 Ni to the nutrient solution improves cucumber growth in certain cultivars where the plants supplied with urea, but in the others increased Ni in the solution even at 0.5 mg L-1 concentration lead to reduction plant growth and yield. In general, higher concentration (1 mg L-l) of Ni appeared to have the opposing effect on the cucumber growth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cucumber
  • Nickel
  • Nitrogen
  • Hydroponic
  • Yield
  • Quality
  1. خلدبرین، بهمن . اسلام‌زاده، طاهره. 1380. تغذیه معدنی گیاهان عالی (ترجمه). انتشارات دانشگاه شیراز.
  2. قربانی، مه‌لقا. بابالار، مصباح. 1382 . تغذیه معدنی گیاهان (تالیف). انتشارات دانشگاه تربیت معلم.
  3. روستایی، علی. 1380. کشت گیاهان بیرون از خاک (ترجمه) . انتشارات موسسه نشر جهاد.
  4. Gerendas, T. and B. Sattelmacher. 1999. Influence of Nisupply on growth an metabolism of Brassica nappus grown with NH4NO3 or urea as N Source, Ann Bot. 83: 65-71
  5. Zdeneck, P. 1999. Influence of nickel contaminated soils on lettuce and tomatoes, Scientia Hort., 81: 243-250
  6. Gerendas, T., Z. Zhu and B. Sattelmacher. 1998. Influence of N and Ni supply on nitrogen metabolism and urease activity in rice (Oryza sativa). J. Exp. Bot., 49: 1545-1554.
  7. Xue, W., T. Hideo and I. Masayukio. 2000. Effect of nickel concentration in the nutrient solution on the nitrogen assimilation and growth of tomato seedling in hydroponic culture supplied with urea or nitrate as the sole nitrogen source, Scientia Hort., 84: 265-273
  8. Nicoulaud, B. and A. T. Bloom. 1998. Nickel supplements improve growth when foliar urea is the sole nitrogen source for tomato. J Am. Soci. Hort. Sci., 123: 556-559
  9. Watanabe, Y., S. Wada, A. Koide, Watanable, and N. Shimada. 1997. Effect of urea as nitrogen source in hydroponic culture on growth and mineral content of tomato plant. Technical Bulletin of Faculty of Horticulture. 51: 15-19
  10. Krogmeier, M. T., G. W. Mccarty, D. R. Shogren and T. M. Bremner. 1991. Effect of nickel deficiency in soybeanms on the phytotoxicity of foliar- applied urea. Plant and soil 135: 283-286
  11. Patrick, H., R. Brown, M. Welch and E. C. Earle. 1987. Nickel: A micronutrient essential for higher plants. Plant Physio., 85: 801-803
  12. Khalid, B. Y. and T. Tinsley. 1980. Some effects of nickel toxicity on rye grass. Plant Physio., 55: 139-144
  13. Patrick, H., R. Brown, M. Welch and T. Madison. 1990. Effect of nickel deficiency on soluble anion, amino acid, and nitrogen leveds in barley. Plant and Soil. 125: 19-27
  14. Gerendas, T. and B. Sattelmacher. 1997. Significance of Ni supply for growth, urease activity and the concentrations of urea, amino acids and mineral nutrients of urea –grown plants. Plant and Soil. 190(1): 153-162
  15. David, L., M.Welch and A. N.Wendell. 1984. Nickel in high plants. Plant Plysio., 76: 691-693
  16. Gerendas T., C. Toseph S., Polacco, K. Freyermuth and B. Sattelmacher. 2000. Significance of nickel for plant growth and metabolism. J. Plant Nut. Soil Sci., 162: 241-256