غلظت نیترات در آبهای زیرزمینی منطقه بهار همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه خاکشناسی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان

چکیده

نیتروژن عنصر ضروری جهت رشد گیاهان بوده و بر کیفیت و کمیت گیاهان زراعی و باغی تأثیر دارد ولی حضور آن به مقدار زیاد در منابع آبی بر کیفیت آب تأثیر نامطلوب دارد. همچنین در صورتیکه میزان نیتروژن در آب آبیاری بیش از حد مجاز باشد، بر تولید گیاهانی که در برابر نیتروژن حساس هستند، اثر خواهد گذاشت. به منظور بررسی وضعیت آب چاههای شهرستان بهار از نظر آلودگی به نیترات از 135 حلقه چاه کشاورزی منطقه نمونه‌برداری گردید. نتایج نشان داد غلظت نیترات در نمونه‌ها در محدوده 122-7 و میانگین 41 میلی‌گرم در لیتر می‌باشد. همچنین در 18 درصد از نمونه‌ها (تعداد 24 نمونه) غلظت نیترات کمتر از 25، در 58 درصد از نمونه ها (تعداد 78 نمونه) در دامنه 50-25، در 18 درصد (تعداد 24 نمونه) در دامنه 75-50 و غلظت نیترات در 6 درصد از نمونه‌ها (تعداد 9 نمونه) بالاتر از 75 میلی گرم در لیتر می‌باشد. بنابراین در 24 درصد از نمونه‌ها غلظت نیترات بیش از حد پیشنهاد شده از طرف سازمان بهداشت جهانی (50 میلی گرم در لیتر برابر با 3/11 میلی‌گرم در لیتر نیتروژن نیتراتی) می‌باشد. غلظت نیترات در چاههای کم عمق بیشتر از چاههای عمیق می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که غلظت نیتروژن نیتراتی در 10 درصد از نمونه‌ها کمتر از 5 میلی‌گرم در لیتر بوده و 90 درصد از نمونه‌ها دارای نیتروژن نیتراتی به میزان 30-5 میلی گرم در لیتر می‌باشند. بهبود مدیریت آبیاری و کود دهی، آبشویی نیترات را کاهش داده و بنابراین باعث افزایش کیفیت آبهای زیرزمینی می‌گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

‌Nitrate Concentration in Groundwater of Bahar Area, Hamadan

نویسندگان [English]

  • M. Jalali 1
  • Z. Kolahchi 2
1 Assoc. Prof
2 respectively, Soil Sci. Dept., College of Agric., Bu-Ali Sina Univ. Hamadan
چکیده [English]

Nitrogen is vital for plant growth and influences yield and quality of agronomic and horticultural plants, but the presence of excessive amounts of this nutrient in water supplies has a negative impact on water quality. Sensitive crops may be also affected by nitrogen concentrations above 5 mg L-1. A survey was conducted to investigate nitrate pollution of well waters in Bahar area, Hamadan, western Iran. Nitrate concentration varied from 7 to 122 mg L-1 with an average of 41. Results showed that 18 % of samples had nitrate concentration of less than 25 mg L-1. Nitrate concentrations in 58 % of samples were in the range of 25-50 mg L-1, 18 % of samples were in the range of 51-75 mg L-1 and 6% of samples had concentrations above 75 mg L-1. This indicates that in 24 % of samples the concentration of nitrate is above the recommended guidelines of the World Health Organization (50 mg L–1 NO3 or 11.3 mg L-1 NO3-N). Nitrate concentration in shallow wells was higher than the deep wells. Results showed that concentration of NO3-N in 10 % of samples was less than 5 mg L-1 and 90 % of samples had concentrations in the range of 5 to 30 mg L-1. Improvement in the management of irrigation and fertilizer may reduce nitrate leaching and thus enhance groundwater quality.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Nitrate concentration
  • Nitrogen fertilizers
  • Groundwater
  • Bahar
  • Hamadan
  1. جعفری ملک آبادی، ع.، م. افیونی، س.ف. موسوی و ا. خسروی. 1383. بررسی غلظت نیترات در آبهای زیرزمینی استان اصفهان. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 8(3): 69-83.

2.         جلالی، م. 1378. بررسی روابط مقدار به شدت و تأثیر کود پتاسه بر میزان پتاسیم تبادلی و محلول در خاکهای همدان. گزارش نهایی طرح پژوهشی. دانشگاه بوعلی سینا.

  1. جلالی، م. 1380. مطالعه کیفیت آب چاههای شهرستان همدان . سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان همدان . نشریه 275‌.
  2. سبزی پرور، ع. ا . 1382 . تحلیل نمایه های خشکی و خشکسالی استان همدان. طرح مشترک دانشگاه بوعلی سینا و استانداری همدان، همدان، ایران.
  3. ملکوتی. م. ج. 1373. حاصلخیزی خاکهای مناطق خشک " مشکلات و راه حل ها " . انتشارات دانشگاه تربیت مدرس‌.
  4. Addiscott, T. M., Whitemore, A. P., and Pawlson D.S. 1992. Farming, fertilizers and the nitrate problem. CAB International. Walingford.
  5. Alva, A., Collins, H., and Paramasivam, S. 2002. Evaluation and mitigation of pollutant transport in agricultural sandy soils. 17th WCSS, 14-21 August 2002, Thailand.
  6. Ayers, R.S. and Westcot, D.W. 1985. Water Quality for Agriculture, Irrig. Drain. Paper. No. 29. Food and Agriculture Organization of the United Nations, Rome.
  7. Betal, K. M,. Bondari K., Granberry D. M., and Mullinix B.G. 1994. Effects of source, rate, and frequency of N application on yield, marketable grades and rot incidence of sweet onion ( Allium cepa cv. Granex-33). Journal of Horticultural Science 69: 1043-1051.
  8. Bhogal, A., Young, S.D. and Sylvester- Bradley.1997. Fate of 15 N – labelled fertilizer in a long –term field trial at Ropsley, UK . Journal of Agricultural Science, 129: 49- 63 .
  9. Bijay- Singh and Sekhon, G. S. 1976. Nitrate pollution of groundwater from nitrogen fertilizers and animal wastes in Punjab. Indian Agricultural Environment. 3: 57-67.
  10. Bijay- Singh and Sekhon, G. S. 1979. Nitrate pollution of groundwater from farm use of nitrogen fertilizers- a review. Agriculture and Environment. 4: 207-225.
  11. Dillon, P. J., Ragusa, S. R. and Richardson, S. B., 1991. Biochemistry of a plume of nitrate-contaminated groundwater. In : Bogardi, I., Kuzelka, R. D. (Eds.), Nitrate Contamination : exposure, consequence, and control, NATO ASI Serial G: Ecological Sciences 309, Springer, Berlin, pp. 173-180.
  12. Everaarts, A.P. 1994. Nitrogen fertilization and head rot in broccoli. Netherlands Journal of Agricultural Science, 42: 195-201.
  13. Goulding, K.W.T. 2000. Nitrate leaching from arable and horticultural land. Soil Use and Management. 16: 145-151.
  14. Greenwood, D.J., Kubo, K. Burns, I.G. and Draycott, A. 1989. Apparent recovery of fertilizer-N by vegetable crops. Soil Science and Plant Nutrition. 35: 367-381.
  15. Jurgens-Gschwind, S. 1989. Ground water nitrates in other developed countries (Europe‌) -relationships to land use patterns. In Nitrogen Management and Ground Water Protection . Development in Agricultural and Managed Forest Ecology. ( ed. R. F. Follet) 21, pp 75-138. Amsterdam: Elsevier.
  16. Johnson, C. J., Bonrod, P. A., Dosch, T. I., Kilness, A. W., Senger, K. A., Busch, D.C., and Meyer, M. R. 1987. Fatal outcome of methemoglobinemia in an infant . Journal of the American Medical Association. 257: 2796-2797.
  17. Kacaroglu , F. and Gunay, G. 1997. Groundwater nitrate pollution in an alluvium aquifer , Eskisehir urban area in its vicinity, Turkey. Environmental Geology. 31 (3/4):178-184.
  18. Knobeloch, L., Krenz, K., Anderson, H., Hovell, C. 1992. Methhemoglobinemia in an infant _ Wisconsin , 1992. Morbidity and Mortality Weekly Report. 42, 12: 217-219.
  19. Kraft, G.J. and Stites, W. 1999. Impacts of irrigated vegetable agriculture on a humid north-central U.S. sand plain aquifer. Ground Water. 37: 572-580.
  20. Lord, E.I. Johnson , P.A. and Archer J.R. 1999 . Nitrate sensitive areas: a study of large scale control of nitrate loss in England. Soil Use and Management.15: 201-207.
  21. Nolan, B. T., Ruddy, B. C., Hitt, K. J., Helsel, D. R., 1997. Risk of nitrate in groundwaters of the United States – a national perspective . Environmental Science and Technology 3: 2229-2236.
  22. Oenema, O., Boers, P. C. M., Willems, W. J., 1998. Leaching of nitrate from agriculture to groundwater: the effect of policies and measures in the Netherlands. Environmental Pollution. 102: 471-478.
  23. Pacheco, J., Cabrera, S. 1997. Groundwater contamination by nitrates in the Yucatan Peninsula, Mexico. Hydrology Journal. 5, 2: 47-53.
  24. Rivers, C. N., Hiscock, K. M., Feast, N. A., Barrett, M. H., Dennis, P. F. 1996. Use of nitrogen isotopes to identify nitrogen contamination of the Sherwood sandstone aquifer beneath the city of Nottingham, UK. Hydrology Journal. 4, 1: 90-102.
  25. Rowell, D. L. 1994. Soil Science: Methods and Applications. Longman Scientific and technical. p. 350.
  26. Scaife, M.A. and Wurr, D.C.E. 1990. Effects of nitrogen and irrigation on hollow stem of cauliflower ( Brassica oleracea var Botrytis). Journal of Horticultural Science. 65: 25-29.
  27. Spalding, R. F. and Exner, M. E. 1993. Occurrence of nitrate in groundwater_a review. Journal of Environmental Quality. 22: 392-402.
  28. Thind, H. S. and Kanseal, B. D. 2002. Nitrate concentration of groundwater under different anthropogenic activites. 17th World Congress of Soil Science . Bangkok, Thailand.
  29. Thorburn, P. J., Biggs, J. S., Weier, K. L., Keating, B. A. 2003. Nitrate in groundwaters of intensive agricultural areas in coastal northeastern Australia. Agriculture, Ecosystems and Environment. 94: 49-58.
  30. WHO, 1993. Guidelines for Drinking Water Quality. 1. Recommendations, 2nd World Health Organisation, Geneva.
  31. Zhang, W. L., Tian, Z. X., Li, X. Q. 1996. Nitrate pollution of groundwater in northern China. Agriculture, Ecosystems and Environment. 59, :223-231.