بررسی تأثیر سویه‌های ریزوبیومی بومی خاکهای ایران بر عملکرد و خصوصیات کیفی لوبیا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

اعضای هیأت علمی و کارشناس مؤسسه تحقیقات خاک و آب

چکیده

به منظور بررسی کارآیی ریزوبیوم‌های همزیست لوبیا بر رشد و عملکرد لوبیا چیتی رقم COS-16، آزمایشی با استفاده از ده سویه ریزوبیوم، دو تیمار نیتروژنی 35 و 70 میلی‌گرم در کیلوگرم نیتروژن (به ترتیب معادل 200 و 400 کیلوگرم اوره در هکتار) و یک تیمار شاهد در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات خاک و آب کرج انجام گردید. سویه‌های مورد استفاده ابتدا به محیط کشت YMB تلقیح و تا رسیدن به جمعیت 108×5 باکتری در هر میلی‌لیتر بر روی شیکر دورانی تکثیر شده و به بسته‌های 25 گرمی پرلیت تزریق و بسته‌بندی شدند. پس از شخم و آماده‌سازی زمین یک نمونه خاک مرکب از آن تهیه و مشخصات فیزیکی، شیمیایی و تعداد باکتری ریزوبیوم بومی در این خاک تعیین گردید. در عملیات کشت ابتدا بذرها با محلول 20 درصد شکر مرطوب شده و سپس با مایه تلقیح سویه‌های موردنظر تلقیح و به صورت دستی کشت شدند. تیمارهای نیتروژنی نیز در دو تقسیط اعمال شدند. نمونه‌برداری از گیاهان در دو مرحله یکی به هنگام 50% گلدهی و دیگری در پایان فصل رشد انجام شد. در مرحله اول فاکتورهای تعداد و وزن گره، وزن خشک قسمت هوایی و کل جذب نیتروژن در قسمت هوایی و در مرحله دوم وزن هزاردانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تلقیح گیاهان سبب افزایش تمامی ویژگیهای مورد اندازه‌گیری شد، هرچند برخی از این تفاوت‌ها از نظر آماری معنی‌دار نشدند. برترین تیمار ریزوبیومی سبب افزایش حدود 87% در عملکرد دانه نسبت به شاهد گردید. با توجه به نتایج بدست آمده، تلقیح گیاهان لوبیا با سویه‌های ریزوبیومی مؤثر می‌تواند سبب افزایش عملکرد و بهبود صفات کیفی از جمله درصد پروتئین دانه گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effects of Common Bean Nodulating Rhizobia Native to Iranian Soils on the Yield and Quality of Bean

نویسندگان [English]

  • H. Asadi Rahmani
  • M. Afshari
  • K. Khavazi
  • F. Nourgholipour
  • A. Otadi
Soil and Water Research Institute, Tehran, Iran
چکیده [English]

A field study was conducted to evaluate the effects of bean nodulating rhizobia on the growth and yield of bean. The experiment was carried out in Karaj Soil and Water Research Station using ten strains of native rhizobia, two nitrogen levels (35 and 70 mg N/kg soil) and a control treatment in a randomized complete block design (RCBD) with four replicates. The strains were grown in YMB until the population density of 5108 cfu/ml was measured then packed following the injection into 25 g samples of powdered perlite. The field soil was analyzed for chemical and physical properties as well as the number of native rhizobia. Seeds of bean (Cv Cos-16) were moistened with a 20% sugar solution and treated with the inocula before planting. N-fertilizer was used in two split applications. Plants were sampled at 50% flowering and at the end of the growth stage. The number and the dry weight of nodules, the shoot dry matter and total N-uptake of the shoots were measured at the first sampling time. With the second sampling, the seed yield, thousand kernel weight and protein content of the seeds were measured. Results showed that the inoculations increased the measured characteristics of plants. The superior strain improved the seed yield by 87% compared to the control.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rhizobium
  • Nitrogen fixation
  • Common bean
  • Seed inoculation

مراجع

  1. سمیعی، د. 1379. لوبیا سبز. نشریه ترویجی، دفتر تولید و برنامه‌های ترویجی و انتشارات فنی معاونت ترویج وزارت جهاد کشاورزی.
  2. غفاری خلیق، ح. 1379. پراکنش لوبیا در ایران. نشریه ترویجی، دفتر تولید و برنامه‌های ترویجی و انتشارات فنی معاونت ترویج وزارت جهاد کشاورزی.
  3. Amijee, F. and K. E. Giller. 1998. Environmental constraints to nodulation and nitrogen fixation of Phaseolus vulgaris, in Tanzania. 1. A survey of soil fertility and root nodulation. African Journal of Crop Science 6: 159-169.
  4. Anyango, B., K. J. Wilson, J. L. Beynon and K. E. Giller. 1995. Diversity of rhizobia nodulating phaseolus vulgaris, in two Kenyan soils of contrasting pHs. Appl. Environ. Microbiol. 61: 4016-4021.
  5. Attewell, J. and F. A. Bliss. 1985. Host plant characteristics of common bean lines selected using indirect measures of N2 In: Evans, H. J., Bottomley, P. J. and Newton, W. E. (eds.), Nitrogen Fixation: Research progress, Martinus Nijhoff, Dordrecht, the Netherlands, pp. 3-9.
  6. Barron, J. E., R. J. Pasini, D. W. Davis, D. D. Stuthman and P. H. Graham. 2000. Response to selection for seed yield and nitrogen (N2) fixation in common bean (Phaseolus vulgaris). Field Crops Research 62: 119-128.
  7. Bliss, F. A. 1993. Utilizing the potential for increased nitrogen fixation in common bean. Plant and Soil 152: 157-160.
  8. Bliss, F. A. and J. C. Miller. 1986. Selecting and breeding grain legumes for enhanced nitrogen fixation. In: Summerfield, R. J. (ed.), World Crops: Cool Season Food Legumes, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, The Netherlands. pp. 1001-1012.
  9. Buttery, B. R., S. J. Park and W. J. Findlay. 1987. Growth and yield of white bean (Phaseolus vulgaris) in response to nitrogen, phosphorus and potassium fertilizer and to inoculation with Rhizobium. Can. J. Plant Sci. 67: 425-432.
  10. Chaverra, M. H. and P. H. Graham. 1992. Cultivar variation in traits affecting early nodulation of common bean. Crop Sci. 32: 1432-1436.
  11. Elizondo Barron, J., R. J. Pasini, D. W. Dawis, D. D. Stuthman and P. H. Graham. 1999. Response to selection for seed yield and nitrogen (N2) fixation in common bean (Phaseolus vulgaris). Field Crops Res. 62: 119-128.
  12. Ferreira, E. M. and J. F. Marques. 1992. Selection of Portuguese Rhizobium leguminosarum Trifolii strains for production of legume inoculants. Plant and Soil 147: 151-158.
  13. Giller, K. E. 2001. Nitrogen Fixation in Tropical Cropping Systems. CAB international. UK. 423 p.
  14. Giller, K. E., S. P. Wani, J. M. Day and P. J. Dart. (1988). Short term measurements of uptake of nitrogen fixed in the rhizospheres of sorghum and millet using 15N2. Biol. Fertil. Soils 7: 11-15.
  15. Graham, P. H. 1981. Some problems of nodulation and symbiotic nitrogen fixation in Phaseolus vulgaris A review. Field. Crops. Res. 4: 93-112.
  16. Graham, P. H. and J. C. Rosas. 1977. Growth and development of indeterminate, bush and climbing cultivars of Phaseolus vulgaris inoculated with Rhizobium. J. Agric. Sci. Camb. 88: 503-508.
  17. Hardarson, G., F. A. Bliss, M. R. Cigales-Rivero, R. A. Henson, J. A. Kipe-Nolt, L. Longeri, A. Manrique, J. J. Pena Cabriales, P. A. A. Periera, C. A. Sanabria, and S. M. Tsai. 1993. Genotypic variation in biological nitrogen fixation by common bean. Plant and Soil 152: 59-70.
  18. Hernandez-Armenta, R., H. C. Wien and A. R. J. Eaglesham. 1989. Maximum temperature for nitrogen fixation in common bean. Crop Sci. 29: 1260-1265.
  19. Herridge, D. F. and S. K. A. Danso. 1995. Enhancing crop legume N2 fixation through selection and breeding. Plant and Soil 174: 51-82.
  20. Hungria, M., A. A. Franco and J. I. Sprent. 1993. New sources of high-temperature tolerant rhizobia for Phaseolus vulgaris Plant and Soil 149: 103-109.
  21. Hungria, M., D. D. S. Andrade, L. M. D. O. Chueire, A. Probanza, F. J. Guttierrez-Manero and M. Megas. 2000. Isolation and characterization of new efficient and competitive bean (Phaseslus vulgaris) rhizobia from Brazil. Soil Biol. Biochem. 32: 1515-1528.
  22. Karanja, N. K. and M. Wood. 1988. Selecting Rhizobium phaseoli strains for use with beans (Phoseolus vulgaris ) in Kenya: Tolerance of high temperature and antibiotic resistance. Plant and Soil 112: 15-22.
  23. La Rue, T. A. and T. G. Patterson. 1981. How much nitrogen do legumes fix? Advances in Agronomy 34: 15-38.
  24. Pena-Cabriales, J. J., O. A. Grageda-Cabrera, V. Kola and G. Hardarson, 1993. Time course of N2 fixation in common bean (Phaseolus vulgaris,). Plant and Soil 152: 115-121.
  25. Redden, R. J. and d. F. Herridge. 1999. Evaluation of genotypes of navy and culinary bean (Phaseolus vulgaris) selected for superior growth and nitrogen fixation. Aust. J. Exp. Agric. 39: 975-980.
  26. Rennie, R. J. and G. A. Kemp. 1983. N2-fixation in field beans quantified by 15N isotope dilution. II. Effect of cultivars of beans. Agron. J. 75: 645-649.
  27. Rodriguez Navarro, D. N., A. M. Buendia, M. Camacho, M. M. Lucas and C. Santamaria. 2000. Characterization of Rhizobium bean isolates from South-West Spain. Soil Biol. Biochem. 32: 1601-1613.
  28. Singleton, P. W. and J. S. Tavares. 1986. Inoculation response of legumes in relation to the number and ineffectiveness of indigenous Rhizobium Appl. Environ. Microbiol. 51: 1013-1018.
  29. Smithson, J. B., O. T. Edje and K. E. Giller. 1993. Diagnosis and correction of soil nutrient problems of common bean (Phaseolus vulgaris) in the Usambara Mountains of Tanzania. J. Agric. , Cambridge 120: 233-240.
  30. Ssali, H. (1988). Rhizobium phaseoli inoculation trails of farmers fields in Kenya. East African Agricultural and Forestry Journal 153: 151-157.
  31. Clair, D. A. 1986. Segregation, selection, and population improvement for 15N-determined dinitrogen fixation ability in common beans (Phaseolus vulgaris L.). Ph.D. dissertation, University of Wisconsin, Madison, WI, USA.
  32. Clair, D. A. and F. A. Bliss. 1991. Intrapopulation recombination for 15N-determined dinitrogen fixation ability in common bean. Plant Breeding 106: 215-225.
  33. Vargas, M. A. T., L. C. Mendes and M. Hungria. 2000. Response of field-grown bean (Phaseolus vulgaris) to Rhizobium inoculation and nitrogen fertilization in two Cerrados soils. Biol. Fertil. Soils. 32: 228-233.
پژوهش های خاک
دوره 19، شماره 2
اسفند 1384
صفحه 213-220

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار