پراکنش جغرافیایی و سطوح شوری منابع خاک ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات خاک و آب کرج

چکیده

اطلاعات کمی در مورد پراکنش جغرافیایی و سطوح شوری خاکهای کشور در مقیاس سرزمین و در مقیاس اراضی کشاورزی ارایه شده است. در مقیاس سرزمین، اطلاعات موجود در بانک اطلاعات نقشه یک میلیونیم منابع و استعداد خاکهای ایران استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نقشه پراکنش جغرافیایی و سطوح شوری عرصه های شور کشور ارایه شده است. در مقیاس اراضی کشاورزی، پراکنش استانی و سطوح شوری خاک برمبنای تجزیه و تحلیل آماری داده های اندازه‌گیری شده در مطالعات خاکشناسی و طبقه‌بندی‌ اراضی کشور ارایه شده است. از مجموع، 8/6 میلیون هکتار از اراضی کشاورزی کشور که دارای خاکهای مبتلا به درجات مختلف شوری هستند، حدود 3/4 میلیون هکتار جزو آندسته از اراضی هستند که به غیر از شوری محدودیت دیگری ندارند و حدود 5/2 میلیون هکتار علاوه بر شوری دارای محدودیت‌های مربوط به جنس خاک، پستی و بلندی، فرسایش وآب زیرزمینی نیز هستند. فقط 4/8 درصد از کل 8/6 میلیون هکتار اراضی کشاورزی مبتلا به شوری در کشور دارای مسئله آب زیرزمینی در محدودة رشد ریشه هستند. این مزیتی است که اصلاح آنها را ازجنبه های فنی و اقتصادی پر هزینه نمی سازد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Geographical Distribution and Salinity Levels of Soil Resources of Iran

نویسنده [English]

  • A. Moameni
Research Assistant Professor, Soil and Water Research Institute(SWRI),Karaj
چکیده [English]

The geographical distribution and salinity levels of the soil resources of Iran are discussed and quantified information presented at national and regional scales. At national level, salinity information was extracted from 1:1,000,000 soil resources and potentiality map of Iran on a total-land basis. The information on salinity levels at regional scale was obtained through manipulation of the measured soil EC values, which are accumulated in the archives of Soil and Water Research Institute of Iran over the last 50 years. From a total of 6.8 million hectares of salt-affected agricultural lands, about 4.3 million hectares have only salinity limitation without posing any other limitations for sustainable crop production. The other 2.5 million hectares have other limitations related to soil, topography/erosion, and depth to the groundwater table as well as salinity limitation. In most salt-affected soils in the agricultural lands of the country, the depth to the groundwater table is lower than the root zone. The land areas in which the depth to the water table falls within the root zone cover only 8.4 percent of the total salt-affected agricultural lands. This suggests that reclamation of salt-affected lands is technically practical and economically viable. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Salinity level
  • Salinity extent
  • Land class
  • Soil related limitations
  • Iran

مراجع

  1. بنائی، م. ح. 1377. نقشه رژیم رطوبتی و حرارتی خاکهای ایران. مؤسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران، 1 برگ.
  2. بنائی، م. ح.1380. نقشه منابع و استعداد خاکهای ایران. مؤسسه تحقیقات خاک و آب، تهران، ایران، 6 برگ.
  3. جواهری، پ.1353. فعالیت ها و بررسیهای مرکز تحقیقات اصلاح خاک آهوچر. موسسه تحقیقات خاک و آب، نشریه شماره 398، 74 صفحه.
  4. سازمان جنگلها و مراتع کشور.1364. نقشه‌ استعداد خاک، جنگل و مرتع و پوشش گیاهی ایران (مقیاس یک میلیونیم: سه برگ).
  5. مؤمنی ع.، ق. روشنی، م. جمشیدی، ج. بنی نعمه و غ. زارعیان. 1389. تعیین پراکنش جغرافیایی عناصر غذایی در اراضی زیرکشت گندم آبی در استانهای فارس، خوزستان و گلستان. موسسه تحقیقات خاک و آب، نشریه شماره 1512، 59 صفحه.
  6. وزارت جهاد کشاورزی.82- 1375. آمارنامه های کشاورزی. دفتر آمار و فناوری اطلاعات، تهران، ایران.
  7. Beaumont, P., G. H. Blake and J. M. Wagstaff. 1976. The Middle East: A geographical study. John Wiley & Sons, Ltd., London, 572 p.
  8. Cleemput, O. Van and A. S. El- Sebaay. 1985. Gaseous hydrocarbons in soil. In: Advances in agronomy (vol. 38). Academic Press Inc, New York, USA, 375 pp.
  9. Dewan, M. L. 1956. Generalized soil salinity map of the Khuzestan plains (one sheet; 1:1,000,000 scale). FAO, Rome, Italy.
  10. 1972. Soil Institute and associated pilot development project: water management and soil reclamation. Technical report 3, FAO, Rome, 70 p.
  11. FAO, 1988. Salt-affected soils and their management. FAO soils bulletin 39, Rome, Italy, 131 p.
  12. Ghassemi, F., A. J. Jakeman and H. A. Nix. 1995. Salinization of land and water resources: human causes, extent, management and case studies. The Australian National University, Australia, 526 pp.
  13. Javaheri, P. 1974. Research activities at Ahoo-Char reclamation station. Soil Institute of Iran, Ministry of Agriculture and Natural Resources, pub. No. 398, 74 p (In Persian).
  14. Kehl, M. 2006. Saline soils of Iran with examples from the alluvial plain of Korbal, Zagros Mountains. Proceedings of the international conference on soil and desertification–integrated research for the sustainable management of soils in drylands, 5-6 May 2006, Hamburg, Germany, www.desertnet.de/proceedings/start.htm.
  15. Mahler, P. J. 1970. Manual of land classification for irrigation: second approximation 1970. Soil Institute of Iran. Publ. No. 205, Tehran, Iran, 103 p.
  16. Moameni, A., H. Siadat, and M. J. Malakouti. 1999. The extent, distribution, and management of salt-affected soils of Iran. Proc. of FAO Global Network on Integrated Soil Management for Sustainable Use of the Salt-affected Soils, September 1999, Menomen, Izmir, Turkey.
  17. Moameni, A. and A. Stein. 2002. Modeling spatio-temporal changes in soil salinity and water-logging in the Marvdasht plain, Iran. Proc. of 17th World Congress of Soil Science, 14-21 August 2002, Bangkok, Thailand.
  18. National Iranian Oil Company (NIOC). 1977. Geological maps of Iran:1:1,000,000 series (6 sheets). NIOC, Tehran, Iran.
  19. Qureshi, A. S., Qadir, M., Heydari, N., Turral, H., Javadi, A.    A review of management strategies for salt-prone land and water resources in Iran. International Water Management Institute, IWMI Working Paper 125, Colombo, Sri Lanka, 30 p.
  20. Richards, A. (ed.) 1954. Diagnosis and improvements of saline and alkali soils. USDA. Agriculture Handbook 60, 160 p.
  21. Soil Survey Division Staff. 1993. Soil survey manual. U. S. Department of Agriculture, handbook no. 18, U.S. Gov. Printing Office, Washington, D.C., 437 pp.
  22. Soil Survey 1998. Keys to Soil Taxonomy. U.S. Department of Agriculture, Natural Resources Conservation Service, Washington, DC, 326 p.
  23. Soil Survey Staff. 1999. Soil taxonomy: A basic system of soil classification for making and interpreting soil surveys (2nd edition), U. S. Department of Agriculture Handbook 436, 870 p.
پژوهش های خاک
دوره 24، شماره 3
اسفند 1389
صفحه 203-215

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار